Historia

miniatura
Historia
/
Łukasz Barański

Między państwem a Kościołem

– wpływ Józefa Buzka na kształt II Rzeczpospolitej Poglądy polityczne i społeczne Józefa Buzka (1873-1936) ukształtowały się jeszcze w czasach młodości, którą spędził na terenie rodzinnego Śląska Cieszyńskiego. To właśnie ten zróżnicowany etnicznie i religijnie fragment Śląska, ze swą pogranicznością, przenikaniem kultur, języków i wyznań, był środowiskiem, które ukształtowało poglądy polityczne i społeczne kilku pokoleń młodych, wykształconych w Wiedniu synów gospodarzy ze Śląska Cieszyńskiego. Józef Buzek urodził się w Końskiej, w domu ewangelickiego gospodarza rolnego, działacza stowarzyszeń polskich Jerzego Buzka. Już w niemieckim gimnazjum w Cieszynie angażował się w działalność tajnej polskiej organizacji młodzieżowej „Jedność”, a w czasie studiów założył pierwsze polskie stowarzyszenie akademickie na[...]

miniatura
Historia
/
Łukasz Barański

450 lat temu zawiązano konfederację warszawską

- nowatorski dokument o wolności wyznania Śmierć króla Zygmunta II Augusta w dniu 7 lipca 1572 roku zakończyła epokę panowania dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Nastąpił okres bezkrólewia, szczególny tym razem, bo nie było jasne, komu przypadnie w udziale korona i władza nad Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Był to też okres szczególny w sensie prawnym – brak króla, który był jednym ze „stanów sejmujących” sprawiał, że sejm nie mógł stanowić prawa w kraju. Zbierająca się na początku 1573 roku szlachta była zmuszona znaleźć wyjście z tej prawnej pułapki, by zacząć określać warunki, na jakie miał zgodzić się przyszły władca. Najlepszym wyjściem okazało się zawiązanie tzw. konfederacji, czyli tymczasowego związku szlachty z całego kraju, którego celem miało być przeprowadzenie kraju przez okres bezkrólewia i powołanie[...]

miniatura
Skarbiec
/
Łukasz Barański

Luter w Wartburgu

- 500 lat temu ukazało się tłumaczenie Nowego Testamentu   Po spektakularnym sukcesie, jakim było dla Marcina Lutra wystąpienie na sejmie w Wormacji w 1521 roku, gdzie śmiało odpowiadał cesarzowi i bronił swych dzieł, nadszedł dla niego czas ciężkiej próby. W trakcie swej podróży powrotnej z Wormacji, ogłoszony właśnie banitą buntownik nagle i niespodziewanie zniknął. Dzisiaj powiedzielibyśmy, że stało się to w sposób niemal filmowy. W Lesie Frankońskim, przez który wiodła droga powrotna z Wormacji, Luter został uprowadzony przez grupę konnych rycerzy. Byli to wysłannicy elektora Fryderyka Mądrego, którzy w wielkiej tajemnicy przewieźli przerażonego zakonnika na zamek Wartburg. Przez kilka miesięcy tylko niewielu ludzi w Niemczech wiedziało, gdzie jest Luter i czy w ogóle żyje. Słynny malarz i rysownik Albrecht Dürer zanotował wówczas[...]

miniatura
Polecamy Zbliżenia
/
Łukasz Barański

Wiara, pamięć, wypoczynek

– historyczno-przyrodniczy spacer do leśnego kościoła na Spowiedzisku   Nabożeństwa w leśnych kościołach w Beskidzie Śląskim odbywają się współcześnie w ustalonych terminach od czerwca do września. Można jednak również potraktować te miejsca jak ciekawe cele wędrówek turystycznych czy wypraw historyczno-przyrodniczych. Taka właśnie wycieczka do jednego z leśnych kościołów – Spowiedziska w Lesznej Górnej w Beskidzie Śląskim – odbyła się w czerwcu. Udział w wycieczce można było wylicytować w ramach zbiórki charytatywnej prowadzonej na portalu siepomaga.pl na rzecz Tymka Marka. Młody ewangelik z Żor w związku z chorobą nowotworową musiał poddać się kosztownemu leczeniu w klinice w Nowym Jorku. Zbiórka zakończyła się sukcesem, całą kwotę udało się uzbierać i Tymek jest już po dwóch dawkach niezbędnej szczepionki.[...]

miniatura
Historia
/
Łukasz Barański

Rozstanie z mitem ofiary

– austriacki Kościół ewangelicki mierzy się z nazistowską przeszłością kraju   Kościół Ewangelicki Augsburskiego i Helweckiego Wyznania w Austrii mierzy się ze swoją trudną przeszłością z lat 1938-1945. Przez wiele lat po drugiej wojnie światowej opinia publiczna w Austrii żyła w przekonaniu, podtrzymywanym przez polityków i media, że kraj ten był „pierwszą ofiarą agresji Hitlera”. Obalanie tego mitu jest trwającym wciąż i bolesnym dla Austriaków procesem. Jednym z jego elementów jest wydana niedawno książka o ewangelickich księżach w leżącym na terenie Austrii obozie koncentracyjnym w Mauthausen – założonym jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Niełatwy proces obalania mitu ofiary, rozpoczęty w latach 80. XX wieku, trwa do dzisiaj. Ważnym głosem w tej sprawie jest zaangażowanie Kościoła ewangelickiego, który[...]

miniatura
Historia
/
Łukasz Barański

Heros o nieprostych konturach

– w 130. rocznicę urodzin ks. Martina Niemöllera   Przed 130 laty, 14 stycznia 1892 roku, przyszedł na świat Martin Niemöller. Obok ks. Dietricha Bonhoeffera jeden z liderów Kościoła Wyznającego w Niemczech – ruchu opozycyjnego względem Hitlera. Choć Martin Niemöller to postać ewangelikom bardzo dobrze znana, w ostatnich latach wielką karierę robi w przestrzeni publicznej jego wypowiedź o niereagowaniu na aresztowania ludzi, z którymi się nie identyfikujemy. Wydawać by się mogło, że życiorys tej posągowej postaci, jednego z najbardziej znanych więźniów politycznych Hitlera, jest wyłącznie inspirującym przykładem niezłomnego oporu wobec złej władzy i kopalnią antynazistowskich cytatów. Jednak życiorys Niemöllera jest pełen sprzeczności i nieoczywistych zwrotów. Ten nieprzejednany bojownik o pokój i sprawiedliwość był też[...]

miniatura
Kultura Polecamy
/
Łukasz Barański

Pieśń przeciwko śmierci

Ostatnia niedziela roku kościelnego, Niedziela Wieczności, kieruje nasze myśli ku tematyce śmierci i nadziei na nowe życie w innym, lepszym świecie. Obietnica nowej ziemi i nowego nieba jest esencją chrześcijaństwa. Drugim wielkim tematem chrześcijaństwa jest miłość bliźniego. Jak zatem pogodzić chęć ucieczki z tego świata – padołu łez, ze współczuciem i miłosierdziem? Odpowiedzią jest być może cierpliwość. Cierpliwe i pokorne trwanie w doczesności, czuwanie nad gasnącą lampą, troskliwe dbanie, by we właściwym momencie była gotowa, by zaświecić. Straszna plaga Listopadowe, krótkie dni, czas chłodny, powietrze przesycone dymem i zatrute. Straszliwa choroba dziesiątkuje miasta Europy. W jednym z nich, szczególnie mocno dotkniętych epidemią, działa ksiądz, który przybył krótko przed wybuchem tej strasznej plagi. Niemal nie schodzi z[...]

miniatura
Polecamy Zbliżenia
/
Łukasz Barański

Rajza do Świerklańca

– czyli śladami dawnej potęgi ewangelickiego rodu   Górny Śląsk kojarzy się wielu z nas z terenem mocno zurbanizowanym, przemysłowym, rozwijającym się prężnie, lecz w cieniu nieczynnych już często kopalń i hut. Tymczasem jest to też teren niezwykle atrakcyjny pod względem przyrodniczym i turystycznym, a w jego licznych lasach i nad brzegami malowniczo położonych jezior kryją się miejsca świadczące o niezwykle ciekawej i skomplikowanej historii tego regionu. Tuż obok Tarnowskich Gór, jednej z najstarszych osad górniczych, ale też miejscu powstania najstarszej parafii ewangelickiej na Górnym Śląsku, znajduje się niezwykle ciekawe miejsce, które jeszcze przed II wojną światową cieszyło się sławą Małego Wersalu bądź Wersalu Północy. Historia tego miejsca jest nierozerwalnie związana z losami jednego z najpotężniejszych śląskich[...]

miniatura
Skarbiec
/
Łukasz Barański

Trzymaj to, co masz

– w 40. rocznicę śmierci biskupa Andrzeja Wantuły   Gdy 25 października 1931 roku ks. Andrzej Wantuła wygłaszał swe kazanie ordynacyjne w kościele apostołów Piotra i Pawła w Wiśle, zgromadzeni wierni nie przypuszczali, że stoi przed nimi ich przyszły proboszcz, z którym rozłączy ich wojenna zawierucha. Z pewnością nawet najbardziej dalekowzroczni nie śnili nawet, że oto stoi przed nimi przyszły biskup Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce i wiceprzewodniczący Światowej Federacji Luterańskiej. Młody absolwent teologii oparł swe kazanie ordynacyjne na tekście z Objawienia Jana 3,11: „Oto idę rychło, trzymaj co masz, aby nikt nie wziął korony twojej”. Kazaniu temu przysłuchiwał się m.in. biskup Juliusz Bursche, który przyjechał z Warszawy do Wisły specjalnie na tę ordynację. Przypominając dziś postać bpa Andrzeja[...]

miniatura
Zbliżenia
/
Łukasz Barański

Wormacka lekcja sumienia i rozumu

  W tym roku luteranie na całym świecie świętują 500-lecie niezwykłego wydarzenia – wystąpienia Marcina Lutra przed cesarzem na sejmie w Wormacji w 1521 roku. Właśnie tam, 16 kwietnia 1521 roku młody zakonnik, który wywołał w kraju skandal publikując swe tezy przeciw odpustom, a później wiele ksiąg przypominających w biblijnym duchu czym jest odpuszczenie grzechów, zbawienie i chrześcijańska wolność, stawał przed samym cesarzem, by wytłumaczyć się ze swych poglądów. W mieście, w którym Reformator powołując się na Boga i rozum przeciwstawił się świeckiej władzy, jubileusz obchodzony jest w szczególny sposób. Mimo ograniczeń związanych z pandemią, odbyły się liczne uroczystości. Można było w nich uczestniczyć online, śledząc je w lokalnej niemieckiej telewizji czy w Internecie. Wiele wydarzeń zaplanowano na cały[...]

POLECAMY TAKŻE
Bóg i My Polecamy
/
ks. Wojciech Froehlich

Módl się i pracuj

Bóg i My Polecamy
/
ks. Paweł Meler

To nie sen

Polecamy Widzenia własne
/
Anna Mądrakowska

Dlaczego akurat teologia?