miniatura

  W krajach starożytnego Bliskiego Wschodu literatura mądrościowa była wiązana z władcami. Nie jest to rzecz dziwna, ponieważ dwór królewski faktycznie potrzebował ludzi wykształconych do zarządzania administracją i prowadzenia polityki zagranicznej. Zapewne więc także przy dworze jerozolimskim istniała szkoła kształcąca przyszłych ministrów i urzędników oraz dzieci królewskie, chociaż nie zachowały się żadne świadectwa przybliżające nam system szkolnictwa starożytnego Izraela i Judy. Istnieniem szkoły dworskiej można wytłumaczyć fakt, że niektóre przysłowia tej księgi mówią o sprawowaniu rządów i o środowisku dworu królewskiego (np. 8,15-16; 11,14; 14,28.35; 15,22; 16,10-15; 19,12; 20,8.26.28; 22,29; 24,6; 25,3.5-7) oraz dlaczego adresaci tych wypowiedzi nazywani są synami (np.1,8; 2,1; 4,1 i inne). W krajach starożytnego Bliskiego[...]

miniatura

  Opowieść o rządach Salomona kończy się niespodziewanie. Wspaniałe państwo rozpadło się bardzo szybko po jego śmierci. Jedenasty rozdział 1. Księgi Królewskiej opowiada o końcu rządów króla Salomona i stara się wytłumaczyć, dlaczego tak się stało. Wersety 1-13 opowiadają o grzechu króla i zapowiadają dlań karę, zaś w dalszej części rozdziału (w. 14-43) znajduje się wzmianka o przeciwnikach Salomona – o Hadadzie i Jeroboamie, który później został królem północnego Izraela. Znamienne jest, że Jeroboam – poprzez proroka Achiasza – uzyskał obietnicę objęcia tronu nad większą częścią Salomonowego królestwa (w. 29-39). Rozdział kończy się krótką wzmianką o śmierci króla i podsumowaniem (w. 41-44). Egzegeci zgadzają się z tym, że pierwsza część rozdziału pochodzi w przeważającej części od deuteronomistycznego[...]

miniatura

  Król Salomon słynie przede wszystkim z budowy świątyni w Jerozolimie, którą nazywa się też Pierwszą Świątynią lub właśnie Świątynią Salomona. Na podstawie źródeł biblijnych możemy mieć pewność, że w Jerozolimie świątynia istniała w czasach przedwygnaniowych, jednakże ze względu na brak możliwości prowadzenia wykopalisk na wzgórzu świątynnym, czyli na dzisiejszym Haram asz-Szarif, nie można z całą pewnością określić, kiedy była ona zbudowana, czy miała swoją kananejską poprzedniczkę i czy teren obecnego wzgórza świątynnego był zabudowany. Budowa jerozolimskiego sanktuarium Budowie świątyni i jej opisom poświęcona jest większa część fragmentów 1. Księgi Królewskiej traktujących o Salomonie. Już fragment mówiący o kontrakcie zawartym z królem Tyru Chiramem (por. 1 Krl 5,15-31) wprowadza do tematu budowy[...]

miniatura

  Po opisie przejęcia władzy przez Salomona 1. Księga Królewska przedstawia sen króla, w którym objawił mu się Bóg (1 Krl 3,4-15). Opowieść nosi liczne ślady języka Deuteronomisty, czyli redaktora, który w czasie niewoli babilońskiej poddał opracowaniu literackiemu księgi biblijne od 5 Mż do 2 Krl. Jednakże nie jest wykluczone, że sama opowieść jest starsza i należy do tradycji przedstawiającej wspaniałość rządów króla Salomona. Historia rozpoczyna się od stwierdzenia, wedle którego król udał się na uroczystości do Gibeonu, aby tam na wyżynie kultowej złożyć ofiary całopalne (w. 4). Gibeon był miejscowością znajdującą się około 12 kilometrów na północny-zachód od Jerozolimy, należącą do terytorium Benjamina, czyli plemienia, z którego pochodził pierwszy król Izraela. Tekst biblijny nie tłumaczy, dlaczego właśnie to[...]

miniatura

Dojście Salomona do władzy przedstawia 1. Księga Królewska w pierwszych dwóch rozdziałach. Biblia przynosi najpierw informację o starości króla Dawida (por. 1 Krl 1,1-5). Zapowiada to konieczność zmiany na  królewskim tronie. Jak czytamy, władca odczuwał zimno i nie mógł się rozgrzać. Postanowiono więc temu zaradzić, wyszukując młodą kobietę, która opiekowałaby się królem i ogrzewałaby go swoim ciałem, sypiając z nim w tym samym łóżku. Wybrano dziewczynę o imieniu Abiszag, Szunamitkę, czyli osobę pochodzącą z miasta Szunem, które najprawdopodobniej znajdowało się we wschodniej części równiny Jezreel. Abiszag wypełniała powierzone jej zadanie. W wersecie 4 znajduje się wypowiedź, wedle której dziewczyna pielęgnowała króla, ale król z nią nie współżył. W wypowiedzi tej nie chodzi jednak o ochronę dobrego imienia[...]

miniatura

  Biblia przedstawia trzeciego władcę Izraela – króla Salomona, syna Dawida – jako tego, który doprowadził Izrael na szczyt bogactwa i prosperity. W 1 Krl 10,27 czytamy, iż „król sprawił, że w Jerozolimie było tyle srebra, co kamieni, a cedrów tyle, co sykomor”. Wypowiedź ta w starożytności musiała sprawiać o wiele większe wrażenie niż obecnie, ponieważ do czasów panowania Persów na Bliskim Wschodzie srebro było droższe od złota.  Biblia przypisuje królowi Salomonowi wielką mądrość. W 1 Krl 5,10-14 możemy przeczytać, że mądrość króla „przewyższała mądrość wszystkich ludzi Wschodu i wszelką mądrość Egipcjan (…). Jego imię stało się sławne wśród okolicznych narodów”. Biblijny obraz króla Władca miał być autorem trzech tysięcy przysłów i tysiąca pięciu pieśni. Salomonowi przypisano autorstwo ksiąg[...]