miniatura

Ludwik Anders 25.10.1854-11.02.1920 Znany lekarz, urodził 170 lat temu w Warszawie. Ukończył gimnazjum i uniwersytet w Warszawie, gdzie w 1876 r. otrzymał dyplom lekarza. Przez wiele lat był ordynatorem kliniki wewnętrznej Uniwersytetu Warszawskiego oraz ordynatorem Domu Podrzutków im. ks. Boduena, do którego rozwoju i unowocześnienia się przyczynił. W 1905 r. objął stanowisko lekarza naczelnego szpitala im. Dzieciątka Jezus w Warszawie. Był czynnym członkiem Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego. Był jednym z wydawców „Gazety Lekarskiej” oraz współredaktorem „Przeglądu Pediatrycznego”. Uważany jest za twórcę warszawskiej szkoły pediatrycznej. Był autorem prac naukowych z tej dziedziny. Amatorsko zajmował się fotografią. Aktywnie uczestniczył w pracach Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego. W 1903 r. objął funkcję prezesa zarządu[...]

miniatura

– reformatorka Argula von Grumbach „Nazywa się mnie zwolenniczką Lutra, ale nią nie jestem. Zostałam ochrzczona w imieniu Jezusa Chrystusa, to On jest tym, którego wyznaję, nie Luter. Ale wyznaję, że Marcin jako wierny chrześcijanin także wyznaje Chrystusa” – tak pisała o sobie w 1523 roku Argula von Grumbach, bawarska szlachcianka, w liście do swego kuzyna hrabiego Adama von Thering z Neuburgu. W 2023 roku upłynęło 500 lat od publikacji jej listów i pamfletów. Swoim życiem i działalnością wywarła wpływ na rozwój Reformacji, a także na rolę i miejsce kobiet w Kościele. Argula urodziła się w 1492 roku w bawarskiej rodzinie szlacheckiej. Była córką Bernhardina von Stauffa, rycerza turniejowego i kapitana miasta Landshut oraz Kathariny von Thering (Törring), która podobnie jak jej mąż pochodziła z najstarszej bawarskiej szlachty. Dziadek[...]

miniatura

Edward Loth 3.08.1884-15.09.1944 140 lat temu urodził się antropolog i jeden z organizatorów Uniwersytetu Warszawskiego. Naukę rozpoczął w Warszawie i kontynuował w Baku, gdzie zdał maturę w 1903 r. W Zurychu studiował przyrodę i antropologię, tam też uzyskał w 1907 r. doktorat z filozofii. Później studiował medycynę w Bonn, Getyndze i Heidelbergu, gdzie w 1912 r. otrzymał stopień doktora nauk medycznych. Następnie pracował jako asystent w Katedrze Anatomii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1915 r. był jednym z organizatorów Uniwersytetu Warszawskiego i objął tam Katedrę Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego. Był pionierem antropomorfologii części miękkich. Od 1911 r. był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1921 r. został profesorem anatomii. W czasie I wojny światowej pełnił służbę w Legionach Polskich. W 1915[...]

miniatura

– jubileuszowo o historii ewangelików w Grudziądzu Po światowych i ogólnopolskich obchodach 500 lat Reformacji w roku 2017, nadszedł czas jubileuszów lokalnych, obchodzonych w równie uroczysty sposób. W bieżącym roku swój wielki jubileusz obchodzi Grudziądz, gdzie podobnie jak w innych miastach polskich Prus Królewskich wieści z Wittenbergi dobiegły wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra przeciwko odpustom w 1517 roku. Spektakularnym świadectwem obecności nowych prądów w handlowym mieście nad Wisłą stało się kazanie, które wygłosił biskup pomezański Eberhard von Queiss z Kwidzyna, bawiący tam przejazdem około Bożego Narodzenia 1524 roku. O wystąpienie poprosił go osobiście Jan Sokołowski, królewski starosta. Wybór był trafny, bowiem już po tygodniu miał zostać ogłoszony biskupi dekret, wprowadzający na terenie jego diecezji[...]

miniatura

Zygmunt Vogel 15.06.1764-20.04.1826 Rysownik i malarz urodził się 260 lat temu w Wołczynie (obecnie Białoruś). Jego ojciec był zarządcą kuchni księcia Michała Czartoryskiego, kanclerza wielkiego litewskiego. Gdy miał 6 lat, po śmierci ojca, przeniósł się z matką do Warszawy. Nauki, jakie pobierał, miały zrobić z niego architekta lub budowniczego. Jednak w wieku 16 lat, dzięki wstawiennictwu Stanisława Kostki Potockiego, został przyjęty do Malarni Królewskiej w Warszawie, gdzie uczył się m.in. u architekta Szymona Bogumiła Zuga. Jego domeną były akwarela, tusz, ołówek. Po latach prace te pod wpływem czynników atmosferycznych straciły barwy i płowiejąc nabrały tonacji szarobrązowej. Malował akwarelami widoki Warszawy. W 1787 r. król Stanisław August mianował go swoim rysownikiem gabinetowym. Uczestniczył w organizowanych[...]

miniatura

– 240 lat filiału krakowskiej parafii Wieliczka jest jednym z miast, które każdy musi przynajmniej raz w swoim życiu zobaczyć. Miejscowa kopalnia soli całkowicie zdominowała turystykę, sprawiając, że wielu jedynie z nią kojarzy to historyczne małopolskie miasto. W istocie, wokół soli koncentrowały się całe jego dzieje. Wydobywana tu sól sprawiła, że miasto się rozwijało – ściągali do niego ludzie z różnych stron w poszukiwaniu miejsca, w którym mogliby poprawić swój los. To wpłynęło na pojawienie się w Wieliczce ewangelickiego zboru, który od 240 lat nieprzerwanie wyznaje swą wiarę i daje jej żywe świadectwo. Historia ewangelicyzmu w Wieliczce sięga jednak dużo dalej. Już w 1556 roku pierwsze kazanie w duchu nowej drogi chrześcijaństwa wygłosił tu Wawrzyniec Niezgoda – nadworny kaznodzieja Zygmunta Augusta. W 1559 roku powstał w[...]

miniatura

– spotkanie z wnukiem bielskiego proboszcza „Ułożona przez niego historia miasta jest zarazem historią polsko-niemiecką i zarazem historią ewangelików” – mówił Gero Vogel, 83-letni wnuk długoletniego, przedwojennego proboszcza parafii ewangelickiej w Bielsku ks. Richarda E. Wagnera. Posiłkując się zapiskami i wspomnieniami swojego dziadka napisał książkę pt. Klein-Wien – Eine deutsche Sprachinsel in Österreichisch Schlesien. Bielitz und sein letzter deutscher evangelischer Pfarrer (Mały Wiedeń – niemiecka wyspa językowa na austriackim Śląsku. Bielsko i jego ostatni niemiecki proboszcz). Prezentuje w niej mniej znaną historię Bielska z czasów przedwojennych i wojennych. Ks. Richard E. Wagner Spotkanie dyskusyjne z Gero Voglem na temat wydanej w ubiegłym roku w Berlinie książki oraz na temat pamięci o wielokulturowym i wielowyznaniowym[...]

miniatura

– spuścizna ks. Dietricha Bonhoeffera Dietrich Bonhoeffer nie miał możliwości przedłożenia dojrzałego i ukończonego dorobku swojego życia. Śledzenie jego myśli w książkach i zbiorach artykułów, w listach i notatkach wymaga wiele trudu. Niektóre pisma czyta się z łatwością i z wielkim zainteresowaniem, inne zaś są dostępne wyłącznie znawcom przedmiotu. (...) Dzieło Bonhoeffera daje się ogarnąć przy pomocy haseł, które charakteryzują poszczególne fazy jego rozwoju teologicznego: „Chrystus egzystujący jako zbór” w okresie pierwszym, akademickim, kiedy to ukazały się prace Sanctorum Communio (Społeczność świętych) i Akt und Sein (Akt i byt); „tania i droga łaska” w okresie następnym, bardziej krytycznym, odzwierciedlonym w Nachfolge (Naśladowaniu) i w Gemeinsames Leben (Wspólnym życiu); „ostateczne a przedostateczne”[...]

miniatura

Jan Szczepański 14.09.1913-16.04.2004 Znany socjolog i wiceprezes Polskiej Akademii Nauk zmarł 20 lat temu. Urodził się w Ustroniu, jego ojcem chrzestnym był znany na Śląsku Cieszyńskim bibliofil Jan Wantuła. Studiował filozofię i socjologię, doktoryzował się na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1945-1970 pracował na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 1952-1956 był jego rektorem. Autor ważnych książek i publikacji z teorii i historii socjologii oraz badań nad przekształceniami struktury społecznej. W pracach z szeroko pojętej humanistyki wskazywał na wartość pracy i potrzebę odnowy moralnej. Na sercu leżała mu edukacja i rozwój szkolnictwa wyższego. Współautor Raportu o stanie oświaty (1973), którego nowatorskie tezy nie zyskały uznania władz. Od 1969 r. był członkiem prezydium, a w latach 1971-1980 wiceprezesem PAN. Był także[...]

miniatura

Oskar Kolberg 22.02.1814-3.06.1890 210 lat temu w Przysusze urodził się znany etnograf, folklorysta i kompozytor. W 1819 r. przeniósł się z rodzicami do Warszawy. W latach 1823-1830 uczył się w Liceum Warszawskim oraz brał prywatne lekcje gry na fortepianie. W latach 1830-1832 kształcił się muzycznie u Józefa Elsnera. Studiował w Akademii Handlowej w Berlinie od 1835 do 1836 r. Pracował jako nauczyciel muzyki, księgowy. Dzięki pomocy brata, Wilhelma, otrzymał w 1846 r. posadę w zarządzie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W tym okresie komponował i wydawał liczne utwory muzyczne. W 1861 r. porzucił pracę urzędnika kolejowego poświęcając się wyłącznie pracy naukowej i literackiej. Odbywał wiele krajoznawczych wycieczek, z których przywoził pieśni ludowe. Publikował w cyklu Pieśni ludu polskiego. Z czasem zaczął się interesować także innymi[...]