Historia

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

ks. Jan Moneta 21.06.1659-6.03.1735 Pedagog w Gdańsku i pisarz religijny zmarł 290 lat temu. Urodził się w Olecku k. Suwałk. Kształcił się w szkole katedralnej w Knipawie, a od 1678 r. na uniwersytecie w Królewcu. W latach 1681-1688 był kantorem, konrektorem i wreszcie rektorem szkoły ewangelickiej w Wilnie. Od roku 1689 do 1691 mieszkał w Toruniu, gdzie był domowym nauczycielem języka polskiego, opublikował w tym czasie kilka polskich utworów okolicznościowych. W 1691 r. został kantorem i konrektorem, w 1692 r. rektorem szkoły w Grudziądzu, a w 1696 r. polskim i niemieckim kaznodzieją w Suszu k. Iławy. W 1698 roku objął stanowisko polskiego kaznodziei przy kościele św. Ducha w Gdańsku. Żądał od władz miejskich rozszerzenia nauki języka polskiego. Wspólnie z Jędrzejem Waszetą, lektorem języka polskiego w gdańskim Gimnazjum Akademickim,[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

Matthias Biró 1500-1545 Reformator węgierski, zwany węgierskim Lutrem zmarł 480 lat temu. Urodził się w Déva w Siedmiogrodzie. W 1523 r. rozpoczął studia w Akademii Krakowskiej i został duchownym. W 1527 r. został kapelanem zamku w Bödöko, jednak w tym samym roku przyłączył się do ruchu reformacyjnego na Węgrzech i udał się do Wittenbergi, gdzie w 1529 r. rozpoczął studia. Wiosną 1531 r. powrócił do stolicy Węgier – Budy, gdzie rozpoczął działalność reformacyjną. Jesienią tego roku został powołany przez radę miejską w Koszycach na stanowisko miejscowego kaznodziei. W reakcji na głoszone w Koszycach żądania reformy Kościoła został aresztowany na polecenie biskupa Egeru. Stanął przed sądem kościelnym w Wiedniu, ale udało mu się wybronić. Po zwolnieniu z aresztu wrócił do Budy, gdzie kontynuował swą wcześniejszą[...]

miniatura
Historia
/
Jan Wild

Pismo Święte będziemy objaśniać

– 500. rocznica tumultu reformacyjnego w Słupsku Na tablicy w kościele farnym podano rok 1519 jako początek nauczania ewangelickiego – napisał Walther Bartholdy w pracy O, Słupsku, jesteś godzien chwały. Oznaczałoby to, że Słupsk był pierwszym miastem w Księstwie Pomorskim, które zetknęło się z nauką Marcina Lutra. Informacja ta jest sprzeczna z poglądem, że pierwszym ośrodkiem luteranizmu na Pomorzu od jesieni 1520 r. był klasztor norbertanów w Białobokach koło Trzebiatowa. Z całą pewnością idee Reformacji głosił w Słupsku w 1521 roku białobocki zakonnik ks. Christian Ketelhot. Ks. Christian Ketelhot Pozyskał do współpracy proboszcza parafii mariackiej ks. Thomasa Hecketa. Obaj do lata 1522 roku działali w duchu ewangelickim. Decyzją biskupa 31 sierpnia 1522 roku odwołani zostali ze Słupska też inni norbertanie. Słupszczanie w[...]

miniatura
Historia
/
Jarosław Kłaczkow, Piotr Birecki

Załamanie kruchej równowagi

– 400. rocznica tumultu toruńskiego Druga połowa 1724 roku była bardzo dramatyczna w historii Torunia. Niewinny, wydawać by się mogło, spór skończył się kilkoma wyrokami śmierci. Wydarzenia te odbiły się echem w wielu krajach, a w polskiej historii są słabo pamiętane. Zmiany polityczne i społeczne „O roku ów” można by parafrazując Adama Mickiewicza piszącego o wojnach napoleońskich, napisać o roku 1655. Wtedy kolejna wojna polsko-szwedzka, która do historii przeszła jako „potop”, stała się bowiem swoistą wojną religijną katolicko-protestancką. Po jej zakończeniu nic już nie było takie, jak wcześniej. Radykalnie zmieniła się bowiem pozycja protestantów w Rzeczypospolitej, a widocznymi symbolami stały się takie wydarzenia, jak: wygnanie arian oraz wprowadzenie ustawą sejmową zakazu konwersji z katolicyzmu na protestantyzm. W tej[...]

miniatura
Historia
/
Andrzej Sowa

Była z nami tak długo

– najstarsza uczestniczka powstania warszawskiego Odpowiedzialność za siebie i bliźnich. Niesienie innym pomocy. Działanie dla ojczyzny i wspólnego pożytku. Te wartości dla całej rodziny nie były pustymi słowami. Także dla Barbary, która zaświadczyła o tym – jak w harcerskim przyrzeczeniu – całym swoim życiem. Barbara Sowa z d. Gettel, pseudonim konspiracyjny „Basia”, odeszła do Pana 1 sierpnia 2024 roku, dokładnie w 80. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego. Była jego najstarszą żyjącą uczestniczką – miała ponad 106 lat. Rodzinne wartości Barbara urodziła się 23 czerwca 1918 roku w Warszawie, w ewangelickiej rodzinie inteligenckiej jako najstarsza z trojga dzieci. Jej ojciec, Paweł Gettel, był działaczem politycznym, społecznym i gospodarczym. W latach zrywu niepodległościowego był członkiem konspiracyjnej grupy „Samoobrona[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

Franciszek Bąkowski 1877 – 12.11.1944 Działacz narodowy i społeczny na Mazurach, zmarł 80 lat temu. Urodził się w Warszawie w rodzinie pochodzącej z Mazur. Studiował na politechnice w Grazu, którą ukończył w 1900 r. jako inżynier mechanik. W 1910 r. rozpoczął pracę w Towarzystwie Akcyjnym Budowy Maszyn i Urządzeń Sanitarnych „Drzewiecki i Jeziorański” w Warszawie. Od 1919 r. był wykładowcą ogrzewnictwa i wentylacji na Politechnice Warszawskiej. Brał czynny udział w życiu społeczno-narodowym i oświatowym. Był członkiem i prelegentem Towarzystwa Kursów Naukowych i prezesem tajnego Kółka Kaszubsko-Pomorskiego założonego w 1911 r., współdziałał z ewangelikami warszawskimi na rzecz Mazurów i Ślązaków. Aktywnie działał w Stowarzyszeniu Techników Polskich, był redaktorem „Przeglądu Technicznego”. Opublikował między innymi[...]

miniatura
Historia Otwarty dostęp Polecamy
/
ks. Sebastian Madejski

Czy warto czytać Paula Tillicha? [otwarty dostęp]

Czy warto czytać Tillicha? – taki tytuł miało spotkanie online w ramach podcastu Rozmowy Stołowe, czyli projektu stworzonego przez studentów zrzeszonych w Ewangelickim Duszpasterstwie Akademickim działającym w warszawskiej parafii Świętej Trójcy. Kiedy sięgamy po teksty współczesnych teologów ewangelickich, w zasadzie większość z nich odnosi się do tego, co powiedział bądź napisał Paul Tillich. Kim on był? Co jest ważne w jego myśli? Czy to, co sformułował, może być miarodajne dla naszej refleksji o Bogu w XXI wieku? Młodość i studia Paul Tillich przyszedł na świat w Cesarstwie Niemieckim w 1886 roku, w Strarzeddel w Brandenburgii (współcześnie Starosiedle w gminie Gubin, w województwie lubuskim). Jego matka Wilhelmina pochodziła z Nadrenii, gdzie funkcjonował Kościół unijny, a ojciec Johannes był surowym i konserwatywnym pastorem[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

Ludwik Anders 25.10.1854-11.02.1920 Znany lekarz, urodził 170 lat temu w Warszawie. Ukończył gimnazjum i uniwersytet w Warszawie, gdzie w 1876 r. otrzymał dyplom lekarza. Przez wiele lat był ordynatorem kliniki wewnętrznej Uniwersytetu Warszawskiego oraz ordynatorem Domu Podrzutków im. ks. Boduena, do którego rozwoju i unowocześnienia się przyczynił. W 1905 r. objął stanowisko lekarza naczelnego szpitala im. Dzieciątka Jezus w Warszawie. Był czynnym członkiem Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego. Był jednym z wydawców „Gazety Lekarskiej” oraz współredaktorem „Przeglądu Pediatrycznego”. Uważany jest za twórcę warszawskiej szkoły pediatrycznej. Był autorem prac naukowych z tej dziedziny. Amatorsko zajmował się fotografią. Aktywnie uczestniczył w pracach Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego. W 1903 r. objął funkcję prezesa zarządu[...]

miniatura
Historia
/
Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska

Wyjątkowe narzędzie Chrystusa

– reformatorka Argula von Grumbach „Nazywa się mnie zwolenniczką Lutra, ale nią nie jestem. Zostałam ochrzczona w imieniu Jezusa Chrystusa, to On jest tym, którego wyznaję, nie Luter. Ale wyznaję, że Marcin jako wierny chrześcijanin także wyznaje Chrystusa” – tak pisała o sobie w 1523 roku Argula von Grumbach, bawarska szlachcianka, w liście do swego kuzyna hrabiego Adama von Thering z Neuburgu. W 2023 roku upłynęło 500 lat od publikacji jej listów i pamfletów. Swoim życiem i działalnością wywarła wpływ na rozwój Reformacji, a także na rolę i miejsce kobiet w Kościele. Argula urodziła się w 1492 roku w bawarskiej rodzinie szlacheckiej. Była córką Bernhardina von Stauffa, rycerza turniejowego i kapitana miasta Landshut oraz Kathariny von Thering (Törring), która podobnie jak jej mąż pochodziła z najstarszej bawarskiej szlachty. Dziadek[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

Edward Loth 3.08.1884-15.09.1944 140 lat temu urodził się antropolog i jeden z organizatorów Uniwersytetu Warszawskiego. Naukę rozpoczął w Warszawie i kontynuował w Baku, gdzie zdał maturę w 1903 r. W Zurychu studiował przyrodę i antropologię, tam też uzyskał w 1907 r. doktorat z filozofii. Później studiował medycynę w Bonn, Getyndze i Heidelbergu, gdzie w 1912 r. otrzymał stopień doktora nauk medycznych. Następnie pracował jako asystent w Katedrze Anatomii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1915 r. był jednym z organizatorów Uniwersytetu Warszawskiego i objął tam Katedrę Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego. Był pionierem antropomorfologii części miękkich. Od 1911 r. był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1921 r. został profesorem anatomii. W czasie I wojny światowej pełnił służbę w Legionach Polskich. W 1915[...]

POLECAMY TAKŻE
Młody Kościół Polecamy
/
Redakcja Młody Kościół

Wiara w erze Internetu

Polecamy Przemyślnik
/
ks. Tymoteusz Bujok

Samoreformowanie. Poradnik

Bóg i My Polecamy
/
ks. Paweł Meler

Czy Bóg nas znajdzie?