Historia

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

ks. Jerzy Badura 4.04.1845-2.09.1911 110 lat temu zmarł działacz narodowy na Śląsku, duchowny i pisarz religijny. Urodził się w Drogomyślu na Śląsku Cieszyńskim. Uczył się w ewangelickim gimnazjum w Cieszynie. Jako 17-latek założył polski związek Wzajemność, aby móc uczyć się dziejów i literatury polskiej. Studiował w Wiedniu na Wydziale Teologicznym i Filozoficznym, gdzie założył stowarzyszenie akademickie Ognisko dla Polaków. W 1868 r. zdał egzamin teologiczny i na dalsze studia udał się do Lipska. Władza uważała go za narodowca, więc nie dostał pracy na Śląsku Cieszyńskim. Został wikariuszem w alpejskiej dolinie w Karyntii. W 1870 r. władze odrzuciły jego podanie o zatrudnienie w Drogomyślu; objął stanowisko księdza i katechety w Krakowie. Przegrał wybory na stanowisko I proboszcza w Cieszynie po odejściu ks. Leopolda Otto.[...]

miniatura
Historia
/
Rejnold Kuchn

Czas ma skrzydła

– czyli o mazurskich kazaniach z Mrągowa   Na Mazurach, na obszarze historycznego pruskiego terytorium plemiennego Galindii, leży piękne miasteczko Mrągowo – po mazursku Ządzbork, po niemiecku Senseburg. Zostało założone na początku XV wieku. Przywilej lokacyjny otrzymało około roku 1407. Od 1946 roku nosi imię znakomitego uczonego i duchownego ewangelickiego ks. Krzysztofa Celestyna Mrągowiusza (1764-1855). W mieście tym od 1528 roku istnieje parafia ewangelicka, która jeszcze na początku XX wieku liczyła 8200 dusz, w tym około 5000 Mazurów. Obecnie powiatowe Mrągowo liczy 22000 mieszkańców, a parafia ewangelicka ponad 300 dusz. Miasto jest znane głównie z organizowanego od 1982 r. nad jeziorem Czos dorocznego Pikniku Country. Natomiast wśród ewangelików kojarzone jest z miejscem spotkań w ramach Tygodnia Ewangelizacyjnego. Do Mrągowa mam do[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

Cecylia Gerwin 1.08.1906-26.10.1943 W Odessie 115 lat temu urodziła się Cecylia Gerwin. Jej ojciec Fryderyk Artur Gerwin był urzędnikiem biurowym. W obawie przed zawieruchą wojenną i rewolucyjną rodzina w 1917 r. wyjechała do Łomży. Cecylia miała pięcioro rodzeństwa: Elwirę (ur. 1904) – germanistkę i muzyczkę, Artura (ur. 1909) – księdza, Emilię (ur. 1915) – ekonomistkę, Ryszarda (ur. 1919) – lekarza i Henryka (ur. 1921) – ekonomistę. Jej matka, Marta Gerwin z Kolbergów, studiowała dzieła teologiczne i filozoficzne. Była bardzo pobożna. Dbała o rozwój intelektualny swoich dzieci i wnuków. Cecylia Gerwin po maturze w 1926 r. studiowała na Wydziale Teologii Ewangelickiej na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła go jako pierwsza w Polsce kobieta. W 1934 r. uzyskała tytuł kandydata teologii (odpowiednik doktoratu). Pracowała jako[...]

miniatura
Historia
/
ks. Jan Kozieł

Parafialna szkoła i tęsknota za kościołem

– tożsamość cisownickich ewangelików   Patent tolerancyjny cesarza Józefa II z dnia 13 października 1781 roku zezwolił mniejszościom wyznaniowym, w tym ewangelikom, na budowę kościołów – domów modlitwy, jak i zakładanie szkół. Wykorzystali tę cesarską „łaskę” ewangelicy z Cisownicy i założyli pierwszą prywatną szkołę wyznaniową. Według przepisów patentu tolerancyjnego społeczność ewangelicka Cisownicy spełniała warunki do budowy własnego kościoła i utworzenia samodzielnego zboru. Dlaczego do tego nie doszło, dziś już nie wiadomo. Szkoła Szkoła mieściła się w prywatnym pomieszczeniu. Pierwszym nauczycielem był Jan Pellar z Cisownicy. W roku 1835 z inicjatywy ks. Karola Kotschego, ustrońskiego proboszcza wybudowano pierwszy samodzielny budynek szkolny, który w 1850 r. przyozdobiono wieżyczką, a na niej umieszczono dwa[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

ks. Edmund Bursche 17.07.1881-26.07.1940 W Zgierzu 140 lat temu urodził się luterański teolog i historyk. Był synem ks. Ernsta Wilhelma Burschego i jego drugiej żony Marii Matyldy Harmel. Jego przyrodnim bratem był bp Juliusz Bursche. Studiował w latach 1900-1906 na wydziale teologii ewangelickiej na uniwersytecie w Dorpacie (dziś Tartu w Estonii). Był członkiem Konwentu Polonia. Został ordynowany 10 lutego 1907 r. i pełnił służbę kolejno w Pabianicach, Warszawie, Łowiczu i Kutnie. W 1915 r. został wysiedlony w głąb Rosji. Do Łowicza wrócił w 1918 r. Za sprzeciw wobec tworzenia odrębnych szkół dla dzieci ewangelickich został skazany w październiku 1918 r., jednak zaborcy nie zdążyli wykonać wyroku. W latach 1919–1920 władze kościelne wysłały go na studia teologiczne do Bazylei. W 1922 r. został pierwszym dziekanem Wydziale Teologii[...]

miniatura
Historia
/
ks. Ryszard Pieron

Fenigowy kościół w Oleśnie

  Reformacja objęła ziemię oleską w bardzo niewielkim stopniu, a wyznanie rzymskokatolickie pozostało głównym wyznaniem. Na podstawie protokołu wizytacyjnego z 1720 r. można stwierdzić, że w Oleśnie żyło wówczas 28 ewangelików. Po przyłączeniu w 1742 r. Śląska do Prus ta liczba wzrosła ze względu na napływ ludności niemieckiej. Prawdopodobnie już w tym samym roku powstał ewangelicki zbór w Oleśnie, którego członkowie należeli do parafii w Kluczborku. Luteran przybywało, pojawiła się więc potrzeba budowy szkoły. Udało się zrealizować to przedsięwzięcie w 1793 lub 1794 r. i wówczas zapisało się na naukę 30 uczniów. Z czasem dołączyły do nich dzieci z rodzin katolickich i żydowskich. Pierwszy kościół ewangelicki na ziemi oleskiej poświęcono 3 listopada 1787 r. Wybudowano go w Biskupicach, dzięki właścicielowi tej wioski[...]

miniatura
Historia
/
Redakcja

Kalendarium rocznic

Jan Sztwiertnia 1.06.1911-29.08.1940 W Ustroniu 110 lat temu urodził się kompozytor, który pozostawił po sobie 619 stron rękopisów. Wśród nich m.in. poemat symfoniczny Śpiący rycerze w Czantorii, Tańce śląskie na orkiestrę symfoniczną oraz zbiory pieśni np. Pieśni ludowe śląskie. Miał fenomenalną pamięć muzyczną i wiele utworów napisał ze słuchu. Po ukończenie szkoły powszechnej w Ustroniu, dzięki odkryciu jego wyjątkowego talentu muzycznego przez nauczyciela oraz pomocy ustrońskiego proboszcza ks. Pawła Nikodema, został w 1925 r. skierowany do Seminarium Nauczycielskiego w Bobrku pod Cieszynem. Muzyczne umiejętności rozwinął pod okiem prof. Karola Hławiczki i Alfreda Nohela. Nauczył się grać na skrzypcach, wiolonczeli, fortepianie i organach. Po ukończeniu seminarium w 1930 r. rozpoczął pracę w szkołach w Wiśle. Przez rok[...]

miniatura
Historia
/
Henryk Orzyszek

Bielsko, Katowice, Hamburg

– wspomnienie organisty i kompozytora Fritza Lubricha W dniu 15 kwietnia minęła 50. rocznica śmierci znakomitego artysty, który swoje życie poświęcił działalności muzycznej w parafiach ewangelickich i miastach, w których mieszkał. Przyszło mu żyć w czasach przełomów, wojen i zmian granic. Fritz Lubrich junior urodził się 26 stycznia 1888 roku w Nowym Miasteczku (wówczas Neustädtel) na Dolnym Śląsku, czyli wówczas w Niemczech. Pochodził z ewangelickiej nauczycielsko-kantorskiej rodziny. Ojciec jego Fritz Lubrich senior oraz dwaj bracia byli kantorami i organistami. Fritz Lubrich junior po ukończeniu gimnazjum kształcił się w Seminarium Nauczycielskim w Żaganiu, gdzie nauczycielem gry na organach był jego ojciec. W 1908 roku podjął studia w Konserwatorium Muzycznym w Lipsku. Tam gry na organach uczył go Karol Straube, a tajniki kompozycji[...]

miniatura
Historia
/
Magdalena Legendź

Myśli nie tylko noworoczne

  Jego dorastanie przypadło na trudne lata wojny i okupacji. Wrażliwy młody człowiek swoje przeżycia i refleksje notował na kartach pamiętnika, a także utrwalał w wierszach. Pełen wiary i świadomy Bożej opieki, swoją wdzięczność wyrażał działaniem. W dniu 17 grudnia 2020 roku minęła piąta rocznica śmierci Mieczysława Wolffa – współzałożyciela i pierwszego powojennego prezesa warszawskiego Stowarzyszenia Polskiej Młodzieży Ewangelickiej (SPME). Marzył o pomaganiu ludziom i o medycynie, ale wojna pokrzyżowała jego plany. Został chemikiem, najpierw inżynierem, potem uzyskał stopień doktora, działał społecznie w NOT-cie. Przy tym przez całe życie swój czas i energię poświęcał swojemu Kościołowi, warszawskiej parafii Wniebowstąpienia Pańskiego, gdzie w latach 60. był członkiem rady parafialnej oraz pracy na rzecz ewangelickiej[...]

miniatura
Historia Polecamy
/
ks. Waldemar Wunsz

Miejsce wspólnego życia

– o ewangelikach z Dąbia nad Nerem   Tworzymy społeczność – wzajemną sieć relacji i powiązań: rodzinnych, społecznych i ekonomicznych. Jak wiele zależy od tego, czy żyjemy wspólnie, czy tylko obok siebie, uwidoczniła pandemia. Jak bardzo liczy się odpowiedzialność za własne postępowanie i za siebie nawzajem – zarówno w małych wspólnotach, jak i w ogólnospołecznym wymiarze. Tego uczy nas też historia. Dąbie nad Nerem – nieduże miasteczko wschodniej Wielkopolski – było jednym z wielu polskich miast, w którym napływowa ludność, innego języka i wyznania, wniosła znaczący wkład w rozwój gospodarczy i społeczny, stając się ważnym elementem lokalnej historii. Do końca niepodległej Rzeczypospolitej pozostawało Dąbie osadą rolniczą nieprzekraczającą 300 mieszkańców. Osiedlający się w Dąbiu i okolicach ewangelicy wplatali[...]

POLECAMY TAKŻE
Bóg i My Polecamy
/
ks. Bogusław Cichy

Czym wypełnimy nowy rok?

Polecamy Rok wyznania wiary
/
ks. Michał Walukiewicz

Czym jest wiara?

Na przestrzał Polecamy
/
Marek Cieślar

Otwarci