– Zgromadzenie Ogólne ŚRK
Od 31 sierpnia do 8 września 2022 roku obradowało w Karlsruhe w Niemczech 11. Zgromadzenie Ogólne Światowej Rady Kościołów (ŚRK), która jest największą i najważniejszą organizacją ekumeniczną na świecie. Tegoroczne obrady odbywały się pod hasłem: Miłość Chrystusa porusza świat do pojednania i jedności. Wokół tego motywu koncentrowały się wykłady plenarne, warsztaty, modlitwy i prace w różnych grupach.
Uczestnicy
Do Karlsruhe przyjechało niemal 800 delegatów reprezentujących Kościoły członkowskie. Największą 15-osobową delegację wystawił Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego, której udział do końca był niepewny.
W Karlsruhe obecni byli również delegaci Kościołów członkowskich ŚRK z Polski: ks. Artur Aleksiejuk oraz ks. Paweł Cecha z Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, a także ks. Krzysztof Pikulski reprezentujący Kościół Polskokatolicki. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce miałem zaszczyt reprezentować osobiście. Nie było delegata Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.
Dodatkowo obecnych było około 3000 różnych obserwatorów i innych uczestników, w tym 15-osobowa delegacja Kościoła Rzymskokatolickiego, który nie należy do ŚRK.
Program dnia
Główną prowadzącą całych obrad była przewodniczącą Komitetu Centralnego ŚRK Agnes Abuom z Kenii – pierwsza kobieta na tym stanowisku, wybrana w Pusan. Wspierali ją jej zastępcy: bp Mary Ann Swenson ze Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego w USA i metropolita Nifon z Targoviste z Kościoła Prawosławnego Rumunii oraz pełniący obowiązki sekretarza generalnego ŚRK ks. Ioan Sauca, z Kościoła Prawosławnego Rumunii.
Każdego dnia obrady rozpoczynano spotkaniem modlitewnym pod wielkim namiotem. Następnie odbywała się sesja plenarna, podczas której do uczestników kierowane były pozdrowienia od przedstawicieli różnych gremiów religijnych i społecznych. Następnie, podczas kolejnych sesji tematycznych, uczestnicy słuchali referatów wprowadzających w tematykę dnia.
Kolejnym punktem obrad każdego dnia były studia biblijne zorganizowane w kilkudziesięciu 30-osobowych grupach, których celem było odniesienie się biblijne do treści wykładów i tematyki dnia. Przedstawiciele różnych tradycji kościelnych z całego świata dzielili się refleksjami dotyczącymi kwestii ekologicznego zaangażowania swoich Kościołów, dyskutowali, składali świadectwa swego rozumienia spraw wiary.
Po południu podczas plenarnych sesji roboczych omawiano kwestie programowe, techniczne, proceduralne, wyborcze oraz przeprowadzano dyskusje plenarne, w których zabierać głos mogli jedynie delegaci.
Główne wystąpienia
Przewodnicząca Agnes Abuom przedstawiła raport Komitetu Centralnego ŚRK Razem składać świadectwo o współczującej miłości Chrystusa odnosząc się do sytuacji Kościołów w czasie pandemii oraz działalności ŚRK w ramach pielgrzymki na rzecz sprawiedliwości i pokoju.
Ks. Ioan Sauca przedstawił sprawozdanie z działalności sekretariatu ŚRK. Wspomniał o ważnych rozmowach teologicznym z przedstawicielami judaizmu i islamu. Odniósł się też do wojny w Ukrainie oraz wskazał na zaangażowanie w działaniach na rzecz ochrony ludności palestyńskiej na terenie państwa Izrael. Podkreślił, że pierwszoplanowym zadaniem chrześcijan jest promocja zrównoważonego rozwoju i ochrona klimatu.
Goście
W czasie takiego wydarzenia mają miejsce wystąpienia szczególnych gości. W dniu otwarcia niezwykle emocjonalne przemówienie do uczestników wygłosił prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Obecny prezydent RFN jest ewangelikiem, przez wiele lat był bardzo zaangażowany w działalność różnego rodzaju gremiów Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (EKD). Szczególne słowa wsparcia skierował do delegatów z Ukrainy. Poruszył także kwestie związane z ochroną środowiska i zrównoważonym rozwojem.
Premier Badenii-Wirtembergii, Winfried Kretschmann, zaangażowany rzymski katolik, członek Partii Zielonych, w słowie skierowanym do uczestników skoncentrował się na wojnie w Ukrainie, a zwłaszcza niemożliwości uzasadnienia agresji jednego państwa na drugie wiarą chrześcijańską. Głos na forum zabrali również przedstawiciele Centralnej Rady Żydów w Niemczech oraz Rady Muzułmanów w RFN.
Drugiego dnia wyemitowano film z pozdrowieniami od patriarchy Konstantynopola Bartłomieja, honorowego zwierzchnika Kościoła Prawosławnego na świecie. Pozdrowienia z Kościoła Rzymskokatolickiego wygłosił osobiście kardynał Kurt Koch, przewodniczący papieskiej rady ds. jedności chrześcijan. Krótko nakreślił relacje Kościoła Rzymskokatolickiego ze Światową Radą Kościołów. Odczytał też list papieża Franciszka adresowany do uczestników Zgromadzenia Ogólnego ŚRK.
Słowa pozdrowienia wygłosił też brat Alois, przeor Wspólnoty Taizé. Podkreślił, że jego wspólnota koncentruje się wokół praktyki, czyli modlitwy jako prawa. Droga do jedności wiedzie poprzez modlitwę.
Inne wydarzenia
Wieczorem drugiego dnia miały miejsce spotkania w gronie rodzin wyznaniowych. Wziąłem udział w pracach grupy luterańskiej, do której należała największa liczba delegatów tegorocznego zgromadzenia. Spotkanie prowadziła sekretarz generalna Światowej Federacji Luterańskiej ks. Anne Burghardt, która też zaprosiła zebranych na Zgromadzenie Ogólne ŚFL, które odbędzie się we wrześniu 2023 roku w Krakowie.
Motywem weekendu było wspólne pielgrzymowanie. Sobota, czwarty dzień obrad, poświęcona była na kontakty delegatów i uczestników towarzyszących z Kościołami gospodarzami oraz na prace robocze w zespołach stałych ŚRK. Niedziela to spotkania delegatów z lokalnymi parafiami na nabożeństwach i rozmowach.
Uchwały, decyzje
Podczas jednej z sesji wskazano, że tradycją pracy ŚRK jest podejmowanie decyzji na drodze konsensusu, dochodzenie do stanowiska akceptowalnego przez zdecydowaną większość delegatów, bez szczegółowego liczenia głosów.
Ważnym zadaniem delegatów był wybór 150 członków Komitetu Centralnego ŚRK. Kościoły zgłosiły 178 kandydatów. Członkiem komitetu ponownie został wybrany ks. Artur Aleksiejuk.
Wyłoniono również przez aklamację 8 prezydentów, w tym 6 prezydentów regionów (Afryka, Azja, Karaiby i Ameryka Łacińska, Europa, Ameryka Północna, Pacyfik) oraz 2 prezydentów rodziny konfesyjnej prawosławnej i orientalnej. Prezydentką regionu Europy wybrano ks. Susan Durber ze Zjednoczonego Kościoła Reformowanego Wielkiej Brytanii.
Ostatniego dnia, 8 września, uczestnicy obrad spotkali się po raz ostatni na porannej modlitwie i ostatniej sesji plenarnej zamykającej obrady. Delegaci zaaprobowali treść wypracowanych na poprzednich sesjach oficjalnych dokumentów i komunikatów Zgromadzenia Ogólnego ŚRK. Wiele emocji wywołał dokument poświęcony wojnie w Ukrainie, w którym po zgłoszonych poprawkach – mimo protestu przedstawiciela Patriarchatu Moskiewskiego – znalazł się jasny zapis wskazujący na Rosję jako agresora.
Po południu na pierwszej sesji plenarnej spotkał się nowy Komitet Centralny ŚRK, który stanowi najwyższą władzę ŚRK pomiędzy Zgromadzeniami Ogólnymi. Komitet Centralny wybrał swoich przewodniczących, czyli organ kierujący jego pracami. Przewodniczącym został wybrany bp Heinrich Bedford-Strohm z Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła w Bawarii. Wiceprzewodniczącymi zostali ks. Merlyn Hyde Riley z Jamajskiej Unii Baptystycznej oraz abp Vicken Aykazian z Armeńskiego Kościoła Apostolskiego jako przedstawiciel tradycji prawosławnej. Od 1 stycznia 2023 r. sekretarzem generalnym będzie prezbiterianin ks. Jerry Pillay, czarnoskóry mężczyzna z RPA.
Zgromadzenie w Karlsruhe trudno uznać za przełomowe. Delegaci obradujący w badeńskim mieście kontynuowali tematykę teologiczną i praktyczną wyznaczoną przed niemal 10 laty w koreańskim Pusan. Nie wypracowano żadnego dokumentu programowego o szczególnym znaczeniu. Należy mieć nadzieję, że ŚRK pod przywództwem bp. Bedforda-Strohma rozwinie swe żagle i złapie w nie wiatr, wszak symbolem ŚRK jest łódź.
bp Marcin Hintz
Światowa Rada Kościołów powstała podczas zgromadzenia założycielskiego w roku 1948 w Amsterdamie. Zrzesza 352 Kościoły tradycji prawosławnej, orientalnej, anglikańskiej, ewangelickiej, ewangelikalnej i starokatolickiej ze 120 krajów, Zgromadzenia Ogólne ŚRK zwykle zbierają się co 8 lat, poprzednie obradowało w Pusan, w Korei Południowej. Pierwotnie 11. Zgromadzenie miało odbyć się w 2021 roku, jednak z uwagi na pandemię koronawirusa postanowiono przesunąć je na rok 2022.
Członkami ŚRK z Polski są Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. Kościół luterański w Polsce oraz Polskokatolicki są członkami założycielami ŚRK, polscy prawosławni dołączyli do ŚRK w roku 1961. Pozostałe mniejsze Kościoły członkowskie Polskiej Rady Ekumenicznej nie spełniają kryterium liczbowego członkostwa.
Zgromadzenie Ogólne ŚRK poprzedziły zgromadzenia regionalne i tematyczne. Na pięć dni przed rozpoczęciem obrad większość delegatów wzięła udział w jednym z czterech przed-zgromadzeń (Pre-Assembly): 1. Sprawiedliwa wspólnota kobiet i mężczyzn, 2. Zgromadzenie młodzieży, 3. Zgromadzenie przedstawicieli ludów rdzennych, 4. Spotkanie osób niepełnosprawnych należących do Sieci Ekumenicznej Niepełnosprawnych. Oprócz tego odbyła się w tym samym czasie konsultacja teologiczna w Hamburgu.
„Zwiastun Ewangelicki” 20/2022
