Kultura

miniatura
Kultura
/
Lenka Cybulanka

Jak do nas przemawia?

Do publikacji na temat bpa Juliusza Burschego dołączyła kolejna książka. Zawiera zarówno teksty różnych autorów na temat biskupa i jego dziedzictwa, jak i artykuły, które on sam opublikował w prasie ewangelickiej, wybrane przez redakcję kazania, przemówienia i listy. Takiej antologii jego tekstów dotąd nie było. Z wielu względów wybór ten jest najciekawszą częścią blisko 400- stronicowego tomu, mimo że liczy zaledwie stron 65. Nie zachowało się archiwum biskupa – spłonęło w 1939 roku, oparto się więc przede wszystkim na tekstach opublikowanych w „Zwiastunie Ewangelicznym”, którego biskup był długoletnim redaktorem. Narodowość a religia, Mazurom ku przestrodze, Tragedia kolonisty niemieckiego ukazują refleksje nad religijną i narodową – polską tożsamością, zarówno luteran z szeroko rozumianych ziem polskich, jak i samego autora.[...]

miniatura
Kultura
/
ks. Waldemar Wunsz

Ogniwa łańcucha życia

Z początkiem roku ukazała się książka Zerwane ogniwo. Ewangelicy na ziemi zagórowskiej pod redakcją Mirosława Słowińskiego i Katarzyny Połom. To wynik blisko 3,5-letniej pracy kilku autorów, tłumaczy oraz poszukiwaczy pamiątek. Za cel postawili sobie udokumentowanie historii parafii ewangelickiej w Zagórowie, losów ewangelickich mieszkańców terenu Puszczy Pyzdrskiej i zachowanie pamięci po – dziś już bardzo nielicznej – społeczności niemieckojęzycznych osadników.  W 2007 roku ukazała się książka Zagórów. Album miasta 1407-2007 będąca panoramicznym obrazem miasta i jego mieszkańców – na 600-lecie nadania praw miejskich Zagórowa. Kilka lat później ukazały się Dwa życia jak dwa psalmy. Historia mówiona Leona i Toshy Jedwab. Najnowsza publikacja o ewangelikach stanowi dopełnienie trylogii wielokulturowego miasteczka wschodniej[...]

miniatura
Kultura
/
Jan Wild

Rozpoznawczy znak miasta

– album o słupskim kościele Mariackim Wokół kościoła Mariackiego w Słupsku na przestrzeni wieków wiele się zmieniło, a on trwa od ponad pięciuset lat i stanowi znak rozpoznawczy miasta i mieszkańców: luteran i katolików. W ubiegłym roku ukazało się obszerne opracowanie jego dziejów. Ma ono wiele zalet, ale z ewangelickiej perspektywy warto dodać trochę uzupełnień. Kościół Mariacki w Słupsku w czasach ewangelickich... ...i współcześnie W roku 1910 ks. Walther Bartholdy, proboszcz parafii mariackiej, na 576 stronach opublikował historię kościoła na tle historii miasta i religijnych dziejów regionu. Książkę zatytułował O, Słupsku, jesteś godzien chwały – czyli O, Stolpa, du bist ehrenreich. Kulturgeschichtliche Beiträge zur Kirchen- und Stadtgeschichte von Stolp. Zum 600 jährigen Jubelfeste der Stadt und der Marienkirche. Po 113[...]

miniatura
Kultura
/
Jerzy Domasłowski

Obiecujący młody człowiek

Ukazała się kolejna książka Jarosława Kłaczkowa o biskupie Andrzeju Wantule. Profesor, znawca dziejów ewangelicyzmu w Polsce, jest już autorem biografii tego biskupa Kościoła w latach 1959-1975. Tym razem omawia okres studiów przyszłego duchownego na Uniwersytecie Warszawskim i we Francji, korzystając z materiałów zachowanych w rodzinnym archiwum swego bohatera. Przejście z rodzinnego Ustronia do stolicy musiało być w tamtych czasach sporym szokiem kulturowym. Sygnalizuje to świetnie napisane wprowadzenie, a następnie omówienie poszczególnych przystanków życiowych bohatera biografii, przeplatane cytatami z korespondencji do ojca Jana Wantuły (z uwspółcześnioną pisownią), ciekawie ilustrowane – zamieszczono m.in. tytułowy indeks. Listy były wówczas jedyną formą wymiany myśli z odległą rodziną. Andrzej Wantuła dostrzegał blaski, jak i cienie[...]

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Kopalnia tematów o życiu

Na cmentarzu wspominamy zmarłych, ale przecież rzadko ich śmierć – skupiamy się na życiu, dokonaniach, materialnej oraz intelektualnej i duchowej spuściźnie. „Każdy z nas zaczyna od tego, na czym skończyli inni, jego przodkowie. Na tym buduje, z tego czerpie, to udoskonala lub zastępuje lepszym” – napisano we wstępie publikacji wydanej staraniem Towarzystwa Przyjaciół Miasta Dąbie. Dlatego właśnie cmentarze to życie. W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa jesienią 2022 roku odbyła się w Dąbiu nad Nerem konferencja pod hasłem Cmentarze to życie. Wystąpienia i referaty zebrano w książce pod tym samym tytułem, która interesująco dokumentuje i przybliża życie dawnych mieszkańców tego wielokulturowego obszaru dzisiejszego powiatu kolskiego. Mariawici, prawosławni, luteranie, żydzi, ludzie różnego statusu, zawodów, świeccy i duchowni[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

O swoich z niezbędnym dystansem

W regionalnych księgarniach pojawiła się książka napisana przez ewangelika z parafii w Sorkwitach Edwina Banaszewskiego pt. Przeklęty Mazur. Tytuł zaczerpnięty został z jednego z 12 zebranych w niej opowiadań. To już jego druga książka. Poprzednia, o nieco kontrowersyjnym tytule Pijany Mazur była opowieścią po części autobiograficzną. Poprzez wspomnienia rodziców i dziadków ukazał świat Mazurów mieszkających na tej ziemi przed wojną. W drugiej przedstawił powojenną – równie niełatwą dla Mazurów – rzeczywistość. Powojenne losy mieszkańców tych ziem bywały równie tragiczne, jak i sam okres tzw. „wyzwolenia”. Niełatwe było pozostanie na ziemi ojców, funkcjonowanie z przyklejoną łatką niemieckości wśród ludności napływowej. Przyjezdna większość nie była dobrze nastawiona do Mazurów, narzucała swoje standardy, styl życia,[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

On był i jest

  Dziewiętnastowieczna powieść o charakterze budująco-moralizatorskim ukazała się po 150 latach od swego pierwszego wydania ze wstępem i w opracowaniu Zbigniewa Chojnowskiego, profesora, literaturoznawcy specjalizującego się w tematyce mazurskiej. Przypomniał on współczesnemu czytelnikowi książkę pastora Marcina Gerssa, drukowaną początkowo w odcinkach na łamach „Gazety Leckiej” w 1875 roku. Interesujące wprowadzenie i bogaty materiał zawarty w przypisach przybliżają tamtą epokę i ułatwiają zrozumienie treści. Dowiemy się z nich m.in., że Mazurzy ewangelicy czytali nie tylko Biblię i postylle czy otaczali czcią mazurskie kancjonały, ale że też chętnie sięgali po literaturę religijną. Literatura ta docierała dalej niż teren dawnych Prus i nazwisko Gerssa – pisanego też jako Giersz – znane było niektórym czytelnikom także na[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

Statystyki a element duchowy

Książka podejmuje temat powojennych dziejów diecezji mazurskiej. Poprzednie prace autora opisywały wcześniejsze okresy historii Kościoła ewangelickiego na terenach dzisiejszych Warmii i Mazur. Autor sięga w niej po opracowania naukowe, jakie ukazały się w latach powojennych na temat ewangelicyzmu na Mazurach, korzysta też z materiałów źródłowych i archiwalnych naszego Kościoła. Książka obejmuje okresy 1945-1959, 1960-1989 oraz dekady po 1989 roku. Aneks zawiera pełną listę duchownych, którzy pracowali w diecezji mazurskiej od 1945 roku. Spojrzenie z dystansu Autor spogląda w niej obiektywnie, z podwójnego z dystansu. Raz jako historyk, dwa – jako osoba spoza ewangelickiego kręgu wyznaniowego. Postrzega ewangelików jako społeczność dość krytycznie, choć w jego ocenie rzeczywistości nie brak życzliwości. Pisze więc o zrozumiałym poczuciu[...]

miniatura
Kultura
/
Jan Wild

Sztuka ewangelicka

Książka Nowożytne zabytki sztuki protestanckiej na terenie obecnego powiatu słupskiego, mimo ogólnoprotestanckiego tytułu traktuje wyłącznie o ewangelickich – luterańskich zabytkach. Autorka opisała i zilustrowała zabytki sztuki kościelnej z 24 miejscowości tego powiatu. Słupsk i słupski powiat ziemski w obecnych granicach obejmują obszar działania parafii z kilku przedwojennych diecezji – superintendentur Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego, takich jak: Bytów, Miastko, Sławno, Słupsk Miasto, Słupsk Stare Miasto. Pomimo unijnego charakteru tego Kościoła, na omawianym terenie prawie wszystkie parafie ewangelickie miały charakter luterański, a nawet większość tutejszych zborów tzw. wolnych Kościołów i związków wyznaniowych podkreślała doktrynalne związki z luteranizmem. Tytuł, poszerzający zakres prezentowanych zabytków do określenia[...]

miniatura
Kultura
/
Wanda Kubik

Ciąg dobrych zdarzeń

  I koniec… Po niemal dwóch tygodniach przeczytałam blisko 500 stron. Gdybym tylko miała więcej wolnego czasu, z pewnością przeczytałabym szybciej. Tak – biegam. Tak – mam trochę ponad trzydzieści lat. Tak – przeszłam już różne życiowe zawirowania. I tak – przekonałam się na własnych doświadczeniach, że każdy z nas potrzebuje Boga. Przekonałam się, że Bóg jest zawsze z nami, nawet jeśli sobie tego nie uświadamiamy. On jest przy nas i działa w nas. Może dlatego treść Ławki autorstwa ks. Sławomira Sikory, proboszcza parafii ewangelickiej w Szczecinie, i jej bohaterowie okazali się być mi bliscy. Jest to jednak książka warta przeczytania przez każdego, gdyż dotyka zdarzeń, w których każdy może odnaleźć cząstkę własnego życia. Kto z nas bowiem nie doświadczył rozczarowania i zagubienia, gdy nasze plany i marzenia nie[...]

POLECAMY TAKŻE
Bóg i My Polecamy
/
ks. Wojciech Froehlich

Módl się i pracuj

Bóg i My Polecamy
/
ks. Paweł Meler

To nie sen

Polecamy Widzenia własne
/
Anna Mądrakowska

Dlaczego akurat teologia?