Kultura

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

O swoich z niezbędnym dystansem

W regionalnych księgarniach pojawiła się książka napisana przez ewangelika z parafii w Sorkwitach Edwina Banaszewskiego pt. Przeklęty Mazur. Tytuł zaczerpnięty został z jednego z 12 zebranych w niej opowiadań. To już jego druga książka. Poprzednia, o nieco kontrowersyjnym tytule Pijany Mazur była opowieścią po części autobiograficzną. Poprzez wspomnienia rodziców i dziadków ukazał świat Mazurów mieszkających na tej ziemi przed wojną. W drugiej przedstawił powojenną – równie niełatwą dla Mazurów – rzeczywistość. Powojenne losy mieszkańców tych ziem bywały równie tragiczne, jak i sam okres tzw. „wyzwolenia”. Niełatwe było pozostanie na ziemi ojców, funkcjonowanie z przyklejoną łatką niemieckości wśród ludności napływowej. Przyjezdna większość nie była dobrze nastawiona do Mazurów, narzucała swoje standardy, styl życia,[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

On był i jest

  Dziewiętnastowieczna powieść o charakterze budująco-moralizatorskim ukazała się po 150 latach od swego pierwszego wydania ze wstępem i w opracowaniu Zbigniewa Chojnowskiego, profesora, literaturoznawcy specjalizującego się w tematyce mazurskiej. Przypomniał on współczesnemu czytelnikowi książkę pastora Marcina Gerssa, drukowaną początkowo w odcinkach na łamach „Gazety Leckiej” w 1875 roku. Interesujące wprowadzenie i bogaty materiał zawarty w przypisach przybliżają tamtą epokę i ułatwiają zrozumienie treści. Dowiemy się z nich m.in., że Mazurzy ewangelicy czytali nie tylko Biblię i postylle czy otaczali czcią mazurskie kancjonały, ale że też chętnie sięgali po literaturę religijną. Literatura ta docierała dalej niż teren dawnych Prus i nazwisko Gerssa – pisanego też jako Giersz – znane było niektórym czytelnikom także na[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

Statystyki a element duchowy

Książka podejmuje temat powojennych dziejów diecezji mazurskiej. Poprzednie prace autora opisywały wcześniejsze okresy historii Kościoła ewangelickiego na terenach dzisiejszych Warmii i Mazur. Autor sięga w niej po opracowania naukowe, jakie ukazały się w latach powojennych na temat ewangelicyzmu na Mazurach, korzysta też z materiałów źródłowych i archiwalnych naszego Kościoła. Książka obejmuje okresy 1945-1959, 1960-1989 oraz dekady po 1989 roku. Aneks zawiera pełną listę duchownych, którzy pracowali w diecezji mazurskiej od 1945 roku. Spojrzenie z dystansu Autor spogląda w niej obiektywnie, z podwójnego z dystansu. Raz jako historyk, dwa – jako osoba spoza ewangelickiego kręgu wyznaniowego. Postrzega ewangelików jako społeczność dość krytycznie, choć w jego ocenie rzeczywistości nie brak życzliwości. Pisze więc o zrozumiałym poczuciu[...]

miniatura
Kultura
/
Jan Wild

Sztuka ewangelicka

Książka Nowożytne zabytki sztuki protestanckiej na terenie obecnego powiatu słupskiego, mimo ogólnoprotestanckiego tytułu traktuje wyłącznie o ewangelickich – luterańskich zabytkach. Autorka opisała i zilustrowała zabytki sztuki kościelnej z 24 miejscowości tego powiatu. Słupsk i słupski powiat ziemski w obecnych granicach obejmują obszar działania parafii z kilku przedwojennych diecezji – superintendentur Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego, takich jak: Bytów, Miastko, Sławno, Słupsk Miasto, Słupsk Stare Miasto. Pomimo unijnego charakteru tego Kościoła, na omawianym terenie prawie wszystkie parafie ewangelickie miały charakter luterański, a nawet większość tutejszych zborów tzw. wolnych Kościołów i związków wyznaniowych podkreślała doktrynalne związki z luteranizmem. Tytuł, poszerzający zakres prezentowanych zabytków do określenia[...]

miniatura
Kultura
/
Wanda Kubik

Ciąg dobrych zdarzeń

  I koniec… Po niemal dwóch tygodniach przeczytałam blisko 500 stron. Gdybym tylko miała więcej wolnego czasu, z pewnością przeczytałabym szybciej. Tak – biegam. Tak – mam trochę ponad trzydzieści lat. Tak – przeszłam już różne życiowe zawirowania. I tak – przekonałam się na własnych doświadczeniach, że każdy z nas potrzebuje Boga. Przekonałam się, że Bóg jest zawsze z nami, nawet jeśli sobie tego nie uświadamiamy. On jest przy nas i działa w nas. Może dlatego treść Ławki autorstwa ks. Sławomira Sikory, proboszcza parafii ewangelickiej w Szczecinie, i jej bohaterowie okazali się być mi bliscy. Jest to jednak książka warta przeczytania przez każdego, gdyż dotyka zdarzeń, w których każdy może odnaleźć cząstkę własnego życia. Kto z nas bowiem nie doświadczył rozczarowania i zagubienia, gdy nasze plany i marzenia nie[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Inspirujący przewodnik

Publikacja wydana z okazji jubileuszu parafii jest bardzo dobrym przykładem popularyzacji ewangelickiego dziedzictwa i współczesnego życia luteran. Prowadzi szlakiem nie tylko oczywistych ewangelickich miejsc w Grudziądzu, takich jak użytkowany od 1946 roku parafialny kościół św. Jana czy założony w 1894 r. cmentarz ewangelicki z budynkiem administracyjnym – dziś ewangelicką plebanią. Ewangelickie momenty miały także Góra zamkowa, szpitalny kościół św. Ducha czy św. Mikołaja (dziś oba rzymskokatolickie), nadwiślańskie spichlerze czy Port Schutza – dzisiejsza marina, nazwany tak od nazwiska ofiarodawcy terenu, ewangelika. Spacerując po rynku warto wyobrazić sobie stojące pośrodku nieistniejące już szkołę ewangelicką z XVII w. oraz ratusz, gdzie również odbywały się ewangelickie nabożeństwa. Przewodnik przywołuje więcej takich miejsc,[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Nowy numer gdańskiego rocznika

W numerze za rok 2020 zamieszczono siedemnaście artykułów naukowych w trzech działach. W bieżącym numerze znalazło się 9 artykułów w dziale Historia. Dwa z nich omawiają lokalne, ewangelickie wątki historii Gdańska. Czytelnicy znajdą tam też m.in. anglojęzyczny tekst poświęcony historii klasycznej edukacji chrześcijańskiej w Stanach Zjednoczonych. W dziale Teologia zamieszczono 5 artykułów o zróżnicowanej tematyce. Znajdziemy w nim m.in. Muzykę krzyża, czyli teologiczną interpretację jednej z fantazji chorałowych Jana Sebastiana Bacha, artykuł o znaczeniu duszpasterstwa międzyreligijnego i międzykulturowego we współczesnym świecie, a także tekst poświęcony najważniejszym koncepcjom teologicznym i filozoficznym Paula Tillicha, luterańskiego teologa XX wieku. Kolejny dział to Varia, a w nim 3 teksty. Jeden z zakresu medioznawstwa, następny[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Mazurskie portrety

– objazdowa wystawa i album Podczas telewizyjnej transmisji nabożeństwa z Giżycka 24 stycznia br. można było zaobserwować w tle niecodzienną wystawę. Wzdłuż ścian giżyckiego kościoła ewangelickiego ustawione zostały fotografie ewangelików z terenu całej diecezji mazurskiej. Wystawa ta stanowi pokłosie projektu Galeria Mazurskiego Portretu. Wernisaż miał miejsce w Olsztynie pod koniec ubiegłego roku w siedzibie biblioteki wojewódzkiej oraz w olsztyńskim kościele ewangelickim. Wystawę współczesnego portretu urodzonych na tych ziemiach Mazurów – ewangelików (także mieszkających obecnie na Warmii, m.in. w Olsztynie), zorganizowano z inicjatywy Waldemara Mierzwy, wydawcy i publicysty oraz przy współudziale Urzędu Marszałkowskiego i ewangelickiej diecezji mazurskiej. Dzięki temu uzyskano portrety wielu obecnych parafian, czasami wielopokoleniowych[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Przypomnienie dokonań

Wybór rozważań i modlitw swego długoletniego proboszcza wydała parafia w Poznaniu. W pamięci parafian zapisał się jako świetny kaznodzieja. Wyboru z zachowanych tekstów – zapisanych niekiedy tylko w formie dyspozycji i cytatów – dokonała żona Halina Raszyk, której chodziło przede wszystkim o oddanie ich klimatu i przesłania. Krótkie rozmyślania podzielono na rozdziały: Bóg, Wiara, Nadzieja, Miłość, Łaska, Słowo, Decyzje. Wybrane modlitwy są pełne ufności i pokory. A także skromności, gdy pisał: „Tylko Ty możesz otworzyć przede mną na oścież drzwi tej rzeczywistości, bym mógł po niej poruszać się bezpiecznie. Załatwiać sprawy, z którymi przychodzę ku Twojej chwale i ku swemu zbawieniu oraz zbudowaniu Twojego Królestwa”. Publikację otwierają wspomnienia: żony oraz kilkorga duchownych, którzy w poznańskiej parafii pod okiem ks.[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Rocznicowa publikacja

Książka, która ukazała się „w 80. rocznicę męczeńskiej śmierci ks. seniora Karola Kulisza”, składa się z dwóch części. Pierwsza jest nieco uzupełnioną pracą magisterską ks. Jana Badury z 1976 r., drugą stanowi album foto-graficzny. Autor albumowej części ks. Emil Gajdacz zebrał i opisał ponad 170 zdjęć archiwalnych i współczesnych. Szczegółowo można dzięki nim poznać dokonania założyciela zakładów opiekuńczych i duszpasterza diakonatu. Mimo że nie jest to biografia, po pierwszym rozdziale dotyczącym życia i działalności jej bohatera, następuje kalendarium, w którym powtórzono raz jeszcze wybrane „wydarzenia i czynności kościelne”. Walorem pracy jest analiza kazań proboszcza z Ligotki Kameralnej (dziś Czechy) i Cieszyna. Poddane jej zostały zarówno forma rozważania Słowa Bożego, język i styl autora – obrazowy i[...]

POLECAMY TAKŻE
Polecamy W drodze do Kościoła
/
Adam Owczuk

Zbawiciel ma dla nas plan

Bóg i My Polecamy
/
ks. Izabela Sikora

Bóg obdarza wolnością

Polecamy Rozmowa
/
Magdalena Legendź

Po roku wojny