miniatura

– co łączy i co dzieli kraje bałtyckie „Trzy gwiazdy. Trzy siostry. Trzy festiwale piosenki. Jedno zmartwienie. Jedna nadzieja. Jedna wolność. Niech nasze głosy zabrzmią razem, niech nasze serca będą jednością, niech nasze pieśni stopią się razem” – powiedział estoński kompozytor Veljo Tormis, gdy na festiwalu piosenki w stolicy Łotwy, Rydze w 1990 roku wykonana została jego piosenka Trzy gwiazdy oparta na tekście łotewskiej pisarki Māry Zālīte. Pod wrażeniem śpiewającej rewolucji w Estonii, na Łotwie i Litwie, kompozytor odniósł symbolikę tego wiersza do trzech krajów bałtyckich. Na Łotwie trzy gwiazdy rzeczywiście oznaczają trzy historyczne regiony kraju. Nowe republiki Po zawierusze I wojny światowej, w 1918 r. narody bałtyckie zdołały ogłosić niepodległość. Wkrótce jednak musiały jej bronić przed atakami Armii Czerwonej,[...]

miniatura

– 240 lat filiału krakowskiej parafii Wieliczka jest jednym z miast, które każdy musi przynajmniej raz w swoim życiu zobaczyć. Miejscowa kopalnia soli całkowicie zdominowała turystykę, sprawiając, że wielu jedynie z nią kojarzy to historyczne małopolskie miasto. W istocie, wokół soli koncentrowały się całe jego dzieje. Wydobywana tu sól sprawiła, że miasto się rozwijało – ściągali do niego ludzie z różnych stron w poszukiwaniu miejsca, w którym mogliby poprawić swój los. To wpłynęło na pojawienie się w Wieliczce ewangelickiego zboru, który od 240 lat nieprzerwanie wyznaje swą wiarę i daje jej żywe świadectwo. Historia ewangelicyzmu w Wieliczce sięga jednak dużo dalej. Już w 1556 roku pierwsze kazanie w duchu nowej drogi chrześcijaństwa wygłosił tu Wawrzyniec Niezgoda – nadworny kaznodzieja Zygmunta Augusta. W 1559 roku powstał w[...]

miniatura

– co łączy i co dzieli kraje bałtyckie „Trzy gwiazdy. Trzy siostry. Trzy festiwale piosenki. Jedno zmartwienie. Jedna nadzieja. Jedna wolność. Niech nasze głosy zabrzmią razem, niech nasze serca będą jednością, niech nasze pieśni stopią się razem” – powiedział estoński kompozytor Veljo Tormis, gdy na festiwalu piosenki w stolicy Łotwy, Rydze w 1990 roku wykonana została jego piosenka Trzy gwiazdy oparta na tekście łotewskiej pisarki Māry Zālīte. Pod wrażeniem śpiewającej rewolucji w Estonii, na Łotwie i Litwie, kompozytor odniósł symbolikę tego wiersza do trzech krajów bałtyckich. Na Łotwie trzy gwiazdy rzeczywiście oznaczają trzy historyczne regiony kraju. Niewiele rzeczy może tak imponująco zilustrować to, co łączy i to, co dzieli, jak tradycja festiwali piosenki. Jest ona wspólna dla wszystkich tych trzech krajów bałtyckich,[...]

miniatura

W dniach 25-26 kwietnia 2024 r. Archiwum Akt Nowych zorganizowało w Warszawie konferencję naukową na temat archiwów Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce od 1918 r. do dnia dzisiejszego. Jej celem było zapoznanie się z zasobami archiwów różnych wspólnot religijnych i możliwości dostępu do nich. Organizatorzy zwracali uwagę, że konferencja po raz pierwszy objęła tak szerokie spektrum wyznaniowe. Pierwszy dzień obrad poświęcony był głównie archiwom Kościoła Rzymskokatolickiego i zgromadzeń zakonnych, a także archiwom Kurii Metropolitarnej w Warszawie Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Polsce. Drugiego dnia, w pierwszej części obrad referaty dotyczyły archiwów Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, archiwum Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, a także archiwów Kościoła Greckokatolickiego w Polsce i Zakonu Bazylianów[...]

miniatura

– odkrycie zapomnianej leśnej ambony Wrzesień 2022 roku. Zjazd Przewodników Ewangelików dociera do wsi Rozumice w województwie opolskim, tuż przy granicy z Czechami. Tutaj, w pobliżu zrujnowanego, dawnego ewangelickiego kościoła, na nieistniejącym cmentarzu szczególnie brzmi rozważanie Słowa Bożego. Wygłasza je diakon Aleksandra Błahut-Kowalczyk, która nawiązuje do słów z 2. Księgi Mojżeszowej 3,5 „Zdejm z nóg sandały swoje, bo miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą”. Ten werset wielu kojarzy z leśnym kościołem na Równicy, gdzie w czasach kontrreformacji zbierali się na tajnych nabożeństwach ewangelicy, aby wielbić Boga, słuchać i rozważać Jego Słowo, i pokrzepiać się Wieczerzą Pańską. Kościół w Rozumicach „Sklepienie kościoła to firmament niebieski, a zgromadzeniem wiernych są drzewa” „Dlaczego akurat[...]

miniatura

– dbałość o lubelskie dziedzictwo   Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy w Lublinie przy ul. Ewangelickiej 1 jest jedynym czynnym kościołem luterańskim w całym województwie lubelskim. W dniu 12 marca 2023 r. odbyło się w nim nabożeństwo dziękczynne z okazji zakończenia pierwszego etapu remontu tego zabytkowego budynku. Ostatnio zadbano też o dwa inne obiekty mocno związane z dziejami ewangelików i ich wkładem w rozwój Lubelszczyzny. Pierwszy etap remontu, dofinansowany ze środków unijnych, trwał ponad rok. W tym czasie w kościele wymieniono poszycie dachowe na miedziane, wyremontowano poddasze, wykonano nową elewację wieży, zabezpieczono fundamenty przed wilgocią, doprowadzono instalacje sanitarną i wodno-kanalizacyjną, wykonano zewnętrzną iluminację świetlną. Ponadto we wnętrzu kościoła wymieniono ogrzewanie, częściowo[...]

miniatura

W dniu 17 lutego 2022 r. Rada Parafialna Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie przyjęła uchwałę w sprawie planowanego przez polski rząd przekazania Węgrom tzw. kroniki Macieja Korwina. Inicjatywę zgłosiło dwoje poruszonych członków parafii. „Przyszli do mnie w tej sprawie prof. Elżbieta Jastrzębowska, historyczka sztuki i dr Mateusz Wilk, historyk i arabista. Uważali, że nie możemy pozostać obojętnymi, jeśli Polska zamierza pozbyć się jednego z cenniejszych manuskryptów w skali światowej” – mówił ks. Piotr Gaś, proboszcz parafii. Radni podjęli uchwałę nie tylko dlatego, że dokument należał do biblioteki ewangelickiego Gimnazjum Akademickiego w Toruniu i jako taki jest śladem ewangelickiej historii w naszym kraju. „To jest cząstka naszego wspólnego dziedzictwa. Jako Kościół dzielimy z naszym społeczeństwem to, co[...]

miniatura

Ostatnia niedziela roku kościelnego, Niedziela Wieczności, kieruje nasze myśli ku tematyce śmierci i nadziei na nowe życie w innym, lepszym świecie. Obietnica nowej ziemi i nowego nieba jest esencją chrześcijaństwa. Drugim wielkim tematem chrześcijaństwa jest miłość bliźniego. Jak zatem pogodzić chęć ucieczki z tego świata – padołu łez, ze współczuciem i miłosierdziem? Odpowiedzią jest być może cierpliwość. Cierpliwe i pokorne trwanie w doczesności, czuwanie nad gasnącą lampą, troskliwe dbanie, by we właściwym momencie była gotowa, by zaświecić. Straszna plaga Listopadowe, krótkie dni, czas chłodny, powietrze przesycone dymem i zatrute. Straszliwa choroba dziesiątkuje miasta Europy. W jednym z nich, szczególnie mocno dotkniętych epidemią, działa ksiądz, który przybył krótko przed wybuchem tej strasznej plagi. Niemal nie schodzi z[...]

miniatura

– czyli śladami dawnej potęgi ewangelickiego rodu   Górny Śląsk kojarzy się wielu z nas z terenem mocno zurbanizowanym, przemysłowym, rozwijającym się prężnie, lecz w cieniu nieczynnych już często kopalń i hut. Tymczasem jest to też teren niezwykle atrakcyjny pod względem przyrodniczym i turystycznym, a w jego licznych lasach i nad brzegami malowniczo położonych jezior kryją się miejsca świadczące o niezwykle ciekawej i skomplikowanej historii tego regionu. Tuż obok Tarnowskich Gór, jednej z najstarszych osad górniczych, ale też miejscu powstania najstarszej parafii ewangelickiej na Górnym Śląsku, znajduje się niezwykle ciekawe miejsce, które jeszcze przed II wojną światową cieszyło się sławą Małego Wersalu bądź Wersalu Północy. Historia tego miejsca jest nierozerwalnie związana z losami jednego z najpotężniejszych śląskich[...]

miniatura

Książka, która ukazała się „w 80. rocznicę męczeńskiej śmierci ks. seniora Karola Kulisza”, składa się z dwóch części. Pierwsza jest nieco uzupełnioną pracą magisterską ks. Jana Badury z 1976 r., drugą stanowi album foto-graficzny. Autor albumowej części ks. Emil Gajdacz zebrał i opisał ponad 170 zdjęć archiwalnych i współczesnych. Szczegółowo można dzięki nim poznać dokonania założyciela zakładów opiekuńczych i duszpasterza diakonatu. Mimo że nie jest to biografia, po pierwszym rozdziale dotyczącym życia i działalności jej bohatera, następuje kalendarium, w którym powtórzono raz jeszcze wybrane „wydarzenia i czynności kościelne”. Walorem pracy jest analiza kazań proboszcza z Ligotki Kameralnej (dziś Czechy) i Cieszyna. Poddane jej zostały zarówno forma rozważania Słowa Bożego, język i styl autora – obrazowy i[...]