miniatura

– w 130. rocznicę urodzin ks. Martina Niemöllera   Przed 130 laty, 14 stycznia 1892 roku, przyszedł na świat Martin Niemöller. Obok ks. Dietricha Bonhoeffera jeden z liderów Kościoła Wyznającego w Niemczech – ruchu opozycyjnego względem Hitlera. Choć Martin Niemöller to postać ewangelikom bardzo dobrze znana, w ostatnich latach wielką karierę robi w przestrzeni publicznej jego wypowiedź o niereagowaniu na aresztowania ludzi, z którymi się nie identyfikujemy. Wydawać by się mogło, że życiorys tej posągowej postaci, jednego z najbardziej znanych więźniów politycznych Hitlera, jest wyłącznie inspirującym przykładem niezłomnego oporu wobec złej władzy i kopalnią antynazistowskich cytatów. Jednak życiorys Niemöllera jest pełen sprzeczności i nieoczywistych zwrotów. Ten nieprzejednany bojownik o pokój i sprawiedliwość był też[...]

miniatura

– rocznicowe wspomnienie ks. Jerzego Kahané   Godną przypomnienia postacią jest ks. Jerzy Kahané (1901-1941). W roku bieżącym minęła 120. rocznica urodzin duchownego i 80 lat od jego przedwczesnego, męczeńskiego zgonu. Ten działacz na rzecz polskości i zaangażowany duszpasterz, w ekumenicznym myśleniu wyprzedał swój czas. Urodził się 27 maja 1901 roku w Warszawie, w ewangelickiej rodzinie Józefa Kahané (według form językowych stosowanych przed wojną Józefa Kahanego), urzędnika prywatnego i Stefanii z domu Rozenbaum. Miał brata bliźniaka Aleksandra Kahané, dobrze zapowiadającego się ekonomistę, urzędnika Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz dwie starsze siostry, których imion obecnie nie znamy. Ukończył parafialne gimnazjum im. Mikołaja Reja. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, jak wielu innych uczniów i absolwentów tej[...]

miniatura

Nie tak dawno jakże hucznie, podniośle i radośnie świętowaliśmy 500 lat odnowy Kościoła. W tym roku, całkiem niedawno, obchodziliśmy Pamiątkę Reformacji już po raz 504. Może warto dziś zapytać, czy nadal mamy w sercach i codziennym życiu ten entuzjazm i dumę, że jesteśmy dziedzicami Reformacji? Czy to, co powstało w wyniku wystąpienia Marcina Lutra, a co można nazwać pryncypiami luteranizmu, jest w nas żywe i ożywiające? Muszę przyznać, że nie wiem dlaczego w tym roku przeoczyłem i nie napisałem ani słowa o jubileuszu 500 lat wystąpienia Marcina Lutra na sejmie w Wormacji, co miało miejsce 18 kwietnia 1521 roku. Dlatego chciałbym swój błąd naprawić i podziękować wszystkim, którzy o tym pamiętali, zwłaszcza parafiom, które przygotowały nabożeństwa, koncerty, wystawy, przedstawienia. W 1521 roku Marcin Luter był już postacią dobrze[...]

miniatura

– 250 lat miejscowości i parafii W dniach 11-12 września 2021 r. w Lędzinach i w Kozach odbyły się uroczystości związane z 250. rocznicą powstania Hołdunowa i miejscowej parafii ewangelicko-augsburskiej. Hołdunów – Anhalt Hołdunów, dziś północno-wschodnia część miasta Lędziny, powstała w 1770 roku. Została założona jako samodzielna kolonia na ziemiach księcia pszczyńskiego Fryderyka Erdmanna z rodu Anhaltów, na cześć którego otrzymała nazwę Anhalt. Obie nazwy – Hołdunów (czasem w wersji Hołdynów) i Anhalt – były używane zamiennie na oznaczenie bardzo specyficznego miejsca na górnośląskiej mapie. Osadę założyli uchodźcy z małopolskich Kóz, miejscowości dziś graniczącej z miastem Bielsko-Biała. Byli ewangelikami, którzy w niepewnych i pełnych chaosu czasach schyłku pierwszej Rzeczpospolitej znosili różnego rodzaju[...]

miniatura

Jan Sztwiertnia 1.06.1911-29.08.1940 W Ustroniu 110 lat temu urodził się kompozytor, który pozostawił po sobie 619 stron rękopisów. Wśród nich m.in. poemat symfoniczny Śpiący rycerze w Czantorii, Tańce śląskie na orkiestrę symfoniczną oraz zbiory pieśni np. Pieśni ludowe śląskie. Miał fenomenalną pamięć muzyczną i wiele utworów napisał ze słuchu. Po ukończenie szkoły powszechnej w Ustroniu, dzięki odkryciu jego wyjątkowego talentu muzycznego przez nauczyciela oraz pomocy ustrońskiego proboszcza ks. Pawła Nikodema, został w 1925 r. skierowany do Seminarium Nauczycielskiego w Bobrku pod Cieszynem. Muzyczne umiejętności rozwinął pod okiem prof. Karola Hławiczki i Alfreda Nohela. Nauczył się grać na skrzypcach, wiolonczeli, fortepianie i organach. Po ukończeniu seminarium w 1930 r. rozpoczął pracę w szkołach w Wiśle. Przez rok[...]

miniatura

  W tym roku luteranie na całym świecie świętują 500-lecie niezwykłego wydarzenia – wystąpienia Marcina Lutra przed cesarzem na sejmie w Wormacji w 1521 roku. Właśnie tam, 16 kwietnia 1521 roku młody zakonnik, który wywołał w kraju skandal publikując swe tezy przeciw odpustom, a później wiele ksiąg przypominających w biblijnym duchu czym jest odpuszczenie grzechów, zbawienie i chrześcijańska wolność, stawał przed samym cesarzem, by wytłumaczyć się ze swych poglądów. W mieście, w którym Reformator powołując się na Boga i rozum przeciwstawił się świeckiej władzy, jubileusz obchodzony jest w szczególny sposób. Mimo ograniczeń związanych z pandemią, odbyły się liczne uroczystości. Można było w nich uczestniczyć online, śledząc je w lokalnej niemieckiej telewizji czy w Internecie. Wiele wydarzeń zaplanowano na cały[...]

miniatura

– 400 lat temu zmarł Jan Arndt W tej rubryce prezentujemy ważne i ciekawe teksty, które ukazały się na naszych łamach. Dnia 11 maja mija 400 lat od śmierci Jana Arndta, który był prekursorem nowej ewangelickiej pobożności. O autorze Rajskiego ogródeczka i recepcji jego dzieła na terenie Polski w „Kalendarzu Ewangelickim 2021” napisał Łukasz Barański, a tutaj chcemy przypomnieć tekst z 2011 roku bp Adriana Korczago.   Był jedną z centralnych postaci przełomu XVI i XVII wieku, tworząc swego rodzaju pomost pomiędzy pierwszą a trzecią generacją czasów Reformacji. Z zawodu lekarz, z zamiłowania teolog. Jak na ówczesne czasy studiował niezwykle długo i w wielu miejscach: Helmstedt, Wittenberdze, Strasburgu, Bazylei. Od roku 1583 został kaznodzieją pomocniczym w Paderborn. Jednak władca, któremu podlegał, sprzyjał kalwinizmowi,[...]

miniatura

W Cieszynie 18 kwietnia 2021 r. odbyło się nabożeństwo z okazji rocznicy 500-lecia wystąpienia Marcina Lutra w Wormacji. „Chcemy prosić o odwagę wiary dla nas we współczesnym świecie. Chcemy wspominać, ale przede wszystkim patrzeć w przyszłość” – powitał uczestników w kościele Jezusowym w Cieszynie oraz tych przed monitorami proboszcz parafii ks. Marcin Brzóska. Nabożeństwo miało charakter młodzieżowy – pieśni przygotował zespół młodzieżowy, teksty biblijne oraz modlitwy czytali młodzi ludzie. Historię wydarzeń w Wormacji sprzed 500 lat przedstawił ks. Marcin Brzóska, a następnie zaprezentowano film, w którym kilka osób odpowiedziało na pytanie, jakie znaczenie miały wydarzenia w Wormacji oraz co to znaczy być ewangelikiem. Kazanie wygłosił ks. Adam Malina, prezes Synodu Kościoła. Podstawą rozmyślania były fragmenty z 7 i 8[...]

miniatura

  Jego dorastanie przypadło na trudne lata wojny i okupacji. Wrażliwy młody człowiek swoje przeżycia i refleksje notował na kartach pamiętnika, a także utrwalał w wierszach. Pełen wiary i świadomy Bożej opieki, swoją wdzięczność wyrażał działaniem. W dniu 17 grudnia 2020 roku minęła piąta rocznica śmierci Mieczysława Wolffa – współzałożyciela i pierwszego powojennego prezesa warszawskiego Stowarzyszenia Polskiej Młodzieży Ewangelickiej (SPME). Marzył o pomaganiu ludziom i o medycynie, ale wojna pokrzyżowała jego plany. Został chemikiem, najpierw inżynierem, potem uzyskał stopień doktora, działał społecznie w NOT-cie. Przy tym przez całe życie swój czas i energię poświęcał swojemu Kościołowi, warszawskiej parafii Wniebowstąpienia Pańskiego, gdzie w latach 60. był członkiem rady parafialnej oraz pracy na rzecz ewangelickiej[...]

miniatura

W Sandomierzu 5 lipca 2020 r. upamiętniono zawarcie przed 450 laty ugody sandomierskiej – porozumienia między ewangelikami augsburskimi, reformowanymi i braćmi czeskimi (więcej o tym porozumieniu w tekście Łukasza Barańskiego). Obchody zorganizowało miasto Sandomierz we współpracy z rzymskokatolicką diecezją sandomierską. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele lokalnych władz z burmistrzem Marcinem Marcem i starostą Marcinem Piwnikiem na czele, a także przedstawiciele Kościołów: bp Jerzy Samiec (Kościół Ewangelicko-Augsburski), bp Krzysztof Nitkiewicz (Kościół Rzymskokatolicki), ks. Semko P. Koroza (Kościół Ewangelicko-Reformowany), ks. Marcin Chyla (Kościół Prawosławny). Zgromadzonych przywitał burmistrz Marcin Marzec, który przypomniał, że w czasie, kiedy Europa Zachodnia tonęła w konfliktach religijnych, sandomierskie spotkanie[...]