miniatura

- 500 lat temu ukazało się tłumaczenie Nowego Testamentu   Po spektakularnym sukcesie, jakim było dla Marcina Lutra wystąpienie na sejmie w Wormacji w 1521 roku, gdzie śmiało odpowiadał cesarzowi i bronił swych dzieł, nadszedł dla niego czas ciężkiej próby. W trakcie swej podróży powrotnej z Wormacji, ogłoszony właśnie banitą buntownik nagle i niespodziewanie zniknął. Dzisiaj powiedzielibyśmy, że stało się to w sposób niemal filmowy. W Lesie Frankońskim, przez który wiodła droga powrotna z Wormacji, Luter został uprowadzony przez grupę konnych rycerzy. Byli to wysłannicy elektora Fryderyka Mądrego, którzy w wielkiej tajemnicy przewieźli przerażonego zakonnika na zamek Wartburg. Przez kilka miesięcy tylko niewielu ludzi w Niemczech wiedziało, gdzie jest Luter i czy w ogóle żyje. Słynny malarz i rysownik Albrecht Dürer zanotował wówczas[...]

miniatura

Przed 30 laty Kościół Ewangelicko-Augsburski w nowym miejscu i nowej formie rozpoczął swoją działalność wydawniczo-poligraficzną. W Bielsku-Białej, na historycznym Bielskim Syjonie, pracować zaczęły nowa drukarnia oraz wydawnictwo, które przeniosło się do nowej siedziby z Warszawy. Uroczystości jubileuszowe z okazji 30 lat Augustany – taką nazwę przyjęły obie, działające wówczas pod jednym szyldem instytucje – odbyły się w kościele Zbawiciela w dniu 12 kwietnia 2022 r. Jak to się zaczęło Uroczystość rozpoczął modlitwą ks. Krzysztof Cienciała, proboszcz parafii, na terenie której 15 kwietnia 1992 roku z maszyn drukarskich jako pierwsza pozycja wydawnicza nowego kościelnego ośrodka zeszła Confessio Augustana, czyli Wyznanie augsburskie, jedno z zasadniczych pism wyznaniowych luteranizmu. W ten sposób zaakcentowano przyjętą nazwę –[...]

miniatura

ks. Waleriusz Herberger 21.04.1562-18.05.1627 Niemiecki teolog luterański, nauczyciel i poeta urodził się 460 lat temu we Wschowie. Nazywany był „małym Lutrem”. Po wczesnej śmierci rodziców mieszkał u swojej ciotki Barbary Wende. Uczęszczał do wschowskiej szkoły łacińskiej. Następnie w latach 1579-1582 do szkoły w Kożuchowie. W latach 1582-1584 studiował teologię na uniwersytetach we Frankfurcie nad Odrą oraz w Lipsku. Po ich ukończeniu został kaznodzieją i nauczycielem wschowskiej szkoły. W 1590 r. został mianowany diakonem. W tym samym roku ożenił się z córką radnego miejskiego Anną Rüdinger. Dziewięć lat później został pierwszym kaznodzieją. W czasach kontrreformacji musiał w 1604 r. przekazać kościół rzymskim katolikom. Zakupił wówczas dwa domy przy murach miejskich, które połączono wieżą. W ten sposób powstał[...]

miniatura

W dniu 20 lutego 2022 roku mija 80. rocznica śmierci bpa Juliusza Burschego. Z kolei 20 września minie 160. rocznica jego urodzin. Był osobistością, która wywarła wyjątkowy wpływ na życie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w tamtych czasach. Na studia teologiczne wyjechał do Dorpatu, czyli dzisiejszego Tartu w Estonii. Po ordynacji służbę rozpoczął w Warszawie. Później kierował Kościołem w czasie ważnych przełomów. Po aresztowaniu 3 października 1939 roku w Lublinie ponad dwa lata spędził w więzieniach i obozie. Został zamordowany w hitlerowskim więzieniu w Berlinie. Jego służba i droga życia dobiegły końca 20 lutego 1942 roku. Jesienią 2017 roku odnaleziono na cmentarzu komunalnym w berlińskiej dzielnicy Reinickendorf miejsce, gdzie został pochowany. Choć sam tego nie doczekał, to jego dokonania i jego postawa miały wpływ na życie[...]

miniatura

W dniu 27 stycznia 2022 r. w Oświęcimiu upamiętniono 77. rocznicę wyzwolenia nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz II – Birkenau. W uroczystościach uczestniczył bp Adrian Korczago. Głównym motywem obchodów był początek zagłady w hitlerowskim obozie Auschwitz, która rozpoczęła się wiosną 1942 roku. Wydarzenie rozpoczęto w budynku tzw. Starego teatru, gdzie głos zabrali byli więźniowie: Halina Birenbaum, podkreślająca rolę i wartość historycznej pamięci oraz Bogdan Bartnikowski, przyrównujący doświadczenia więzienne do swoistej szkoły przetrwania. Przemówienia dyrektora Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotra Cywińskiego oraz przewodniczącego Światowego Kongresu Żydów Ronalda Laudera przedzielała grana na skrzypcach tradycyjna melodia. Druga część uroczystości miała miejsce pod Pomnikiem Ofiar Obozu, gdzie naczelny rabin Polski Michael Schudrich[...]

miniatura

– w 130. rocznicę urodzin ks. Martina Niemöllera   Przed 130 laty, 14 stycznia 1892 roku, przyszedł na świat Martin Niemöller. Obok ks. Dietricha Bonhoeffera jeden z liderów Kościoła Wyznającego w Niemczech – ruchu opozycyjnego względem Hitlera. Choć Martin Niemöller to postać ewangelikom bardzo dobrze znana, w ostatnich latach wielką karierę robi w przestrzeni publicznej jego wypowiedź o niereagowaniu na aresztowania ludzi, z którymi się nie identyfikujemy. Wydawać by się mogło, że życiorys tej posągowej postaci, jednego z najbardziej znanych więźniów politycznych Hitlera, jest wyłącznie inspirującym przykładem niezłomnego oporu wobec złej władzy i kopalnią antynazistowskich cytatów. Jednak życiorys Niemöllera jest pełen sprzeczności i nieoczywistych zwrotów. Ten nieprzejednany bojownik o pokój i sprawiedliwość był też[...]

miniatura

– rocznicowe wspomnienie ks. Jerzego Kahané   Godną przypomnienia postacią jest ks. Jerzy Kahané (1901-1941). W roku bieżącym minęła 120. rocznica urodzin duchownego i 80 lat od jego przedwczesnego, męczeńskiego zgonu. Ten działacz na rzecz polskości i zaangażowany duszpasterz, w ekumenicznym myśleniu wyprzedał swój czas. Urodził się 27 maja 1901 roku w Warszawie, w ewangelickiej rodzinie Józefa Kahané (według form językowych stosowanych przed wojną Józefa Kahanego), urzędnika prywatnego i Stefanii z domu Rozenbaum. Miał brata bliźniaka Aleksandra Kahané, dobrze zapowiadającego się ekonomistę, urzędnika Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz dwie starsze siostry, których imion obecnie nie znamy. Ukończył parafialne gimnazjum im. Mikołaja Reja. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, jak wielu innych uczniów i absolwentów tej[...]

miniatura

Nie tak dawno jakże hucznie, podniośle i radośnie świętowaliśmy 500 lat odnowy Kościoła. W tym roku, całkiem niedawno, obchodziliśmy Pamiątkę Reformacji już po raz 504. Może warto dziś zapytać, czy nadal mamy w sercach i codziennym życiu ten entuzjazm i dumę, że jesteśmy dziedzicami Reformacji? Czy to, co powstało w wyniku wystąpienia Marcina Lutra, a co można nazwać pryncypiami luteranizmu, jest w nas żywe i ożywiające? Muszę przyznać, że nie wiem dlaczego w tym roku przeoczyłem i nie napisałem ani słowa o jubileuszu 500 lat wystąpienia Marcina Lutra na sejmie w Wormacji, co miało miejsce 18 kwietnia 1521 roku. Dlatego chciałbym swój błąd naprawić i podziękować wszystkim, którzy o tym pamiętali, zwłaszcza parafiom, które przygotowały nabożeństwa, koncerty, wystawy, przedstawienia. W 1521 roku Marcin Luter był już postacią dobrze[...]

miniatura

– 250 lat miejscowości i parafii W dniach 11-12 września 2021 r. w Lędzinach i w Kozach odbyły się uroczystości związane z 250. rocznicą powstania Hołdunowa i miejscowej parafii ewangelicko-augsburskiej. Hołdunów – Anhalt Hołdunów, dziś północno-wschodnia część miasta Lędziny, powstała w 1770 roku. Została założona jako samodzielna kolonia na ziemiach księcia pszczyńskiego Fryderyka Erdmanna z rodu Anhaltów, na cześć którego otrzymała nazwę Anhalt. Obie nazwy – Hołdunów (czasem w wersji Hołdynów) i Anhalt – były używane zamiennie na oznaczenie bardzo specyficznego miejsca na górnośląskiej mapie. Osadę założyli uchodźcy z małopolskich Kóz, miejscowości dziś graniczącej z miastem Bielsko-Biała. Byli ewangelikami, którzy w niepewnych i pełnych chaosu czasach schyłku pierwszej Rzeczpospolitej znosili różnego rodzaju[...]

miniatura

Jan Sztwiertnia 1.06.1911-29.08.1940 W Ustroniu 110 lat temu urodził się kompozytor, który pozostawił po sobie 619 stron rękopisów. Wśród nich m.in. poemat symfoniczny Śpiący rycerze w Czantorii, Tańce śląskie na orkiestrę symfoniczną oraz zbiory pieśni np. Pieśni ludowe śląskie. Miał fenomenalną pamięć muzyczną i wiele utworów napisał ze słuchu. Po ukończenie szkoły powszechnej w Ustroniu, dzięki odkryciu jego wyjątkowego talentu muzycznego przez nauczyciela oraz pomocy ustrońskiego proboszcza ks. Pawła Nikodema, został w 1925 r. skierowany do Seminarium Nauczycielskiego w Bobrku pod Cieszynem. Muzyczne umiejętności rozwinął pod okiem prof. Karola Hławiczki i Alfreda Nohela. Nauczył się grać na skrzypcach, wiolonczeli, fortepianie i organach. Po ukończeniu seminarium w 1930 r. rozpoczął pracę w szkołach w Wiśle. Przez rok[...]