miniatura

– jubileuszowe refleksje Zaledwie osiem lat po wystąpieniu ks. Marcina Lutra w Wittenberdze, w 1525 roku książę Albrecht wprowadza w Prusach ewangelicyzm jako obowiązujące wyznanie. Sekularyzuje zakon krzyżacki i składa hołd lenny polskiemu królowi. To znane fakty. Dawne Prusy to w dużej mierze dzisiejsze Mazury. Jak było kiedyś, a jak jest dzisiaj? Ile z mazurskiego ewangelicyzmu przetrwało? Z czego jesteśmy dumni? Przed II wojną światową na terenie obecnej ewangelickiej diecezji mazurskiej istniało ponad 500 parafii z milionem wiernych, po wojnie pozostało 200 tysięcy ewangelików, z których większość wyjechała do Niemiec. Dziś ewangelicy na Mazurach stanowią mniej niż 1% ludności – z 50 kościołami i 15 parafiami. Ewangelicy w Polsce składają świadectwo wiary słowem i czynem wśród katolickiej, coraz bardziej zlaicyzowanej,[...]

miniatura

W dniu 10 kwietnia 2025 roku nabożeństwem rozpoczęliśmy diecezjalne obchody jubileuszu 500 lat Reformacji na Mazurach. Jesteśmy spadkobiercami mazurskiej spuścizny historycznej, tego, co zostało zapisane w krajobrazie kulturowym tej ziemi przez minione wieki. Żyjemy w cieniu kultury materialnej i duchowej, dziedzictwa dawnej ziemi pruskiej i jesteśmy przez nią kształtowani. Kto nie zna przeszłości, nie jest w stanie zrozumieć teraźniejszości i nie może kształtować przyszłości, mówi znana sentencja. Dlatego chronimy od zapomnienia przeszłe zdarzenia, które ukazują nam nasz duchowy rodowód i są uwierzytelnieniem naszego ewangelickiego i kościelnego dzisiaj. Nasze ewangelickie dziś na Mazurach jest konsekwencją wydarzeń z przeszłości. Odtworzenie dziejów Kościoła luterańskiego, naszych parafii jest możliwe tylko wtedy, jeśli umiejscowimy je w[...]

miniatura

– 500. rocznica tumultu reformacyjnego w Słupsku Na tablicy w kościele farnym podano rok 1519 jako początek nauczania ewangelickiego – napisał Walther Bartholdy w pracy O, Słupsku, jesteś godzien chwały. Oznaczałoby to, że Słupsk był pierwszym miastem w Księstwie Pomorskim, które zetknęło się z nauką Marcina Lutra. Informacja ta jest sprzeczna z poglądem, że pierwszym ośrodkiem luteranizmu na Pomorzu od jesieni 1520 r. był klasztor norbertanów w Białobokach koło Trzebiatowa. Z całą pewnością idee Reformacji głosił w Słupsku w 1521 roku białobocki zakonnik ks. Christian Ketelhot. Ks. Christian Ketelhot Pozyskał do współpracy proboszcza parafii mariackiej ks. Thomasa Hecketa. Obaj do lata 1522 roku działali w duchu ewangelickim. Decyzją biskupa 31 sierpnia 1522 roku odwołani zostali ze Słupska też inni norbertanie. Słupszczanie w[...]

miniatura

– 400. rocznica tumultu toruńskiego Druga połowa 1724 roku była bardzo dramatyczna w historii Torunia. Niewinny, wydawać by się mogło, spór skończył się kilkoma wyrokami śmierci. Wydarzenia te odbiły się echem w wielu krajach, a w polskiej historii są słabo pamiętane. Zmiany polityczne i społeczne „O roku ów” można by parafrazując Adama Mickiewicza piszącego o wojnach napoleońskich, napisać o roku 1655. Wtedy kolejna wojna polsko-szwedzka, która do historii przeszła jako „potop”, stała się bowiem swoistą wojną religijną katolicko-protestancką. Po jej zakończeniu nic już nie było takie, jak wcześniej. Radykalnie zmieniła się bowiem pozycja protestantów w Rzeczypospolitej, a widocznymi symbolami stały się takie wydarzenia, jak: wygnanie arian oraz wprowadzenie ustawą sejmową zakazu konwersji z katolicyzmu na protestantyzm. W tej[...]

miniatura

W kościele w Ustroniu 26 października 2024 r. odbyła się Noc z Lutrem pod hasłem Ja Jestem nawiązującym do 2. Księgi Mojżeszowej. Zebraną młodzież powitały liderki ustrońskiej młodzieży, które wraz z diecezjalnym duszpasterzem młodzieży ks. Mateuszem Mendrochem prowadziły całe spotkanie. Następnie głos zabrał gospodarz parafii ks. Dariusz Lerch, który zmówił modlitwę. Po krótkiej zabawie prowadzący zaprosili zwierzchnika diecezji cieszyńskiej bp. Adriana Korczago, by podzielił się swoim doświadczeniem, co oznacza dla niego Boże imię – Jestem. Następnie młodzież obejrzała krótki film, w trakcie którego osoby związane z ustrońskim zborem dzieliły się swoimi przeżyciami z Bogiem, który Jest. Słowo Boże zwiastował ks. Arkadiusz Raszka z Dzięgielowa. Swoje rozważanie oparł na historii Mojżesza i Boga objawiającego się w płonącym[...]

miniatura

„Fundamentu innego nikt nie może założyć oprócz tego, który jest założony, a którym jest Jezus Chrystus”. 1 Kor 3,11 Jest obraz. Jakaś dziwna rama w kolorze starego złota o zaskakującym ornamencie. Osobliwy obraz. Jak życie. Jest rama i tło – trzeci, drugi i pierwszy plan. Tak jak życie. Jak pole minowe. Nie przewidzisz, na co i kiedy staniesz. Dzięki Bogu, są znaki, by nie zginąć! Na obrazie wyrażone w postaci symboli. Jest Słowo Boże. Sola Scriptura! Tylko Pismo! Dziś szczególne. Chociaż zawsze jest szczególne i ważne. W dniu, kiedy przywołuję wydarzenie sprzed ponad 500 lat, jest mi to Słowo i ramą, i tłem, i planem na życie. Dotykam ramy. Delikatnie palcami staram się odczytać jej fakturę. Tak. To ściśle ze sobą zespojone kamienie. Równo ociosane. Mocna podstawa. To nic, że w kolorze starego złota. To przecież fundament. Nic[...]

miniatura

W czasie międzynarodowej konferencji pastorskiej w Durbanie (RPA) około 1000 pastorów i przywódców kościelnych z 14 krajów i ponad 50 wspólnot przyjęło 95 nowych tez, które powstały w Niemczech w 450. rocznicę śmierci Marcina Lutra, 18 lutego 1996 roku. W dniu 27 października tego samego roku tezy te zostały przybite do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze. „Prawdziwym skarbem Kościoła jest najświętsza Ewangelia chwały i łaski Bożej”. To treść 62. tezy Lutra, jednej z najbardziej znanych i ważnych myśli Reformatora. Autorzy 95 nowych tez nawiązują do niej kilka razy. Na przykład w tezie 53. stwierdzają: „Jedynie Słowo Boże, które spisane zostało w Biblii, ma być ważne, nie inne słowa, źródła objawienia lub ideologie”. W tezie 55. podkreślają: „Jezus Chrystus, jak zaręcza nam o Nim Pismo Święte, jest jedynym Słowem Bożym,[...]

miniatura

– czyli po co jest Pamiątka Reformacji Trafiłem ostatnio w Internecie na kalendarz świąt nietypowych. Przeglądając go, odkryłem wiele ciekawych, a czasem zadziwiających świąt, takich jak przypadający na 14 września Dzień Walki z Wypaleniem Zawodowym, Dzień Kawy – 29 września, Dzień Szelek – 20 października, Dzień Buraka – 24 listopada. Intrygowało mnie, by sprawdzić, jakie ważne święto przypada 31 października? Śpieszę donieść, że tego dnia obchodzimy Dzień Rozrzutności i Światowy Dzień Oszczędzania – dla każdego coś miłego, mogę wybrać jeden bądź drugi. Poza tym wspomniany kalendarz powiada, że obchodzimy wtedy też Światowy Dzień Miast oraz Halloween. Uff… jak na jeden dzień to dużo! Zaraz, moment, zakrzyknie ktoś, jak to Halloween, Światowy Dzień Miast?! A gdzie Pamiątka Reformacji?! Niestety, ów kalendarz milczy[...]

miniatura

– jubileuszowo o historii ewangelików w Grudziądzu Po światowych i ogólnopolskich obchodach 500 lat Reformacji w roku 2017, nadszedł czas jubileuszów lokalnych, obchodzonych w równie uroczysty sposób. W bieżącym roku swój wielki jubileusz obchodzi Grudziądz, gdzie podobnie jak w innych miastach polskich Prus Królewskich wieści z Wittenbergi dobiegły wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra przeciwko odpustom w 1517 roku. Spektakularnym świadectwem obecności nowych prądów w handlowym mieście nad Wisłą stało się kazanie, które wygłosił biskup pomezański Eberhard von Queiss z Kwidzyna, bawiący tam przejazdem około Bożego Narodzenia 1524 roku. O wystąpienie poprosił go osobiście Jan Sokołowski, królewski starosta. Wybór był trafny, bowiem już po tygodniu miał zostać ogłoszony biskupi dekret, wprowadzający na terenie jego diecezji[...]

miniatura

– pierwsze ewangelickie kazania w Prusach Choć jubileusz Reformacji na ziemi mazurskiej obchodzony będzie w roku 2025 dla uczczenia wydarzeń z 1525 roku, kiedy to powstało pierwsze w świecie ewangelickie państwo, warto wspomnieć, że pierwsze kazania w duchu luterańskim wygłoszone zostały dwa lata wcześniej, w roku 1523 w Królewcu. Zanim więc książę Albrecht von Brandenburg-Ansbach, Wielki Mistrz krzyżacki, po sekularyzacji zakonu krzyżackiego za namową Lutra wprowadził luteranizm w Prusach Książęcych – państwie, którym władał, już wcześniej pojawiły się na tych ziemiach wpływy Reformacji. Część Prus to tereny dzisiejszej Warmii i Mazur. Z Brandenburgii do Prus Duchownym, który 27 września 1523 roku wygłosił pierwsze luterańskie kazanie w katedrze w Królewcu – stolicy kraju, był Johannes Briesmann (1488-1549). Urodził się w[...]