Kultura

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Pilchowy duch, słowo i ciało

– festiwal literacki w Wiśle Czwarty literacki Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha poświecił swemu patronowi więcej punktów programu niż poprzedni, mniej natomiast zajmowano się szeroko rozumianym ewangelicyzmem, który tenże wprowadził na stałe do polskiej literatury. „Granatowe Góry” odbyły się w Wiśle w dniach 30 maja – 3 czerwca 2024 r. Jak co roku zapraszały na spotkania z pisarzami, reporterami, znawcami literatury. Hasło przyświecające festiwalowi brzmiało: Słowo; ciało. Spotkania odbywały się równolegle na trzech scenach: głównej na pl. Bogumiła Hoffa, nieopodal ewangelickiego kościoła, w bibliotece miejskiej oraz na scenie nad wodą, czyli w parku nad Wisłą. Nieprzewidywalność górskiej aury sprawiła, że w tym roku przygotowano zadaszenia i ogrodowe parasole, co zapewniło miłośnikom literatury komfort słuchania ulubionych[...]

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Nie przestaje do nas mówić

  Po raz trzeci odbył się w Wiśle Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha Granatowe Góry. W dniach od 1 do 4 czerwca 2023 r. rodzinna miejscowość patrona wypełniła się miłośnikami literatury, którzy przyjechali spotkać się z pisarzami, reportażystami i dziennikarzami. Nie brakowało też wydarzeń związanych z samym Pilchem oraz ewangelickim życiem i ewangelikami, które to tematy pisarz na trwałe wprowadził do współczesnej literatury. Zyta Rudzka, Wojciech Kuczok, Grażyna Plebanek, Zbigniew Rokita, Weronika Murek – to tylko niektóre nazwiska współczesnych autorów kształtujących oblicze polskiej literatury pięknej, które wypada znać, obecnych na festiwalu. Tradycją stały się już spotkania z autorami książek reporterskich, w tym roku m.in. z Wojciechem Jagielski, Filipem Springerem czy Anną Goc, autorką przejmującej opowieści o świecie osób[...]

miniatura
Zbliżenia
/
Magdalena Legendź

Weekend w Granatowych Górach

  Kilkadziesiąt spotkań autorskich, spacery tematyczne, przedstawienia, warsztaty i wystawy. W ten sposób Wisła obchodziła pierwszą rocznicę śmierci swego krajana, wybitnego polskiego pisarza – Jerzego Pilcha. Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha Granatowe Góry odbył się w dniach 28-30 maja 2021 r. Zachować to, co najlepsze z jego twórczości – to idea festiwalu. Pisarz, zmarły 29 maja 2020 roku, wprowadził rodzinną miejscowość do współczesnej polskiej literatury, gdzie dzięki niemu na stałe zagościł także ewangelicki bohater wzorowany na wychowanym w ewangelickiej rodzinie autorze, jego bliskich i znajomych. Sama nazwa festiwalu odnosi się do nazwy użytej w powieści Miasto utrapienia i dramacie Narty Ojca Świętego do określenia beskidzkiego miasta, w którym rozgrywają się opisywane wydarzenia. „Kiedy patrzę z okna domu na Parteczniku na[...]

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Opowieść z innej parafii

W krytyce i historii literatury funkcjonuje pojęcie „pisarz katolicki” czy „literatura katolicka”. O Jerzym Pilchu mówiło się pisarz ewangelicki z rzadka i tylko w środowisku luteran. W oficjalnym obiegu literackim nie przyklejono mu takiej etykiety. To oczywiste dziś, gdy w ocenie krytyków i czytelników niedawno zmarły mistrz słowa był pisarzem wybitnym – dodatkowe określenia są zbędne. Nie zmienia to faktu, że w polskiej literaturze współczesnej i w przestrzeni życia społecznego ewangelicy zaistnieli właśnie dzięki jego prozie. Pisarz odżegnywał się od potrzeby dawania wyjaśnień, przypisów i gloss, być może niezbędnych czytelnikowi spoza luterańskiej kultury do pełnego zrozumienia wszystkich znaczeń wynikających z luterańskiego – i dodatkowo wiślańskiego – spojrzenia na rzeczywistość. Dla czytelnika wyznania[...]

miniatura
Felietony Wieczorna zaduma
/
ks. Jan Badura

Odrobiona dniówka

  Wjednym z wywiadów dla Polskiego Radia Dwójki, przeprowadzonym przez Andrzeja Franaszka, Jerzy Pilch powiada: „Sposób pracy jest kluczowy dla autora, bo to porządkuje dzień, a dzień porządkuje życie. Ja tak samo jak za młodu i tak samo, jak w czasach świetności. Wstaję rano i pracuję (…) na ogół no, o tej piątej rano siedzę codzienne przy biurku (…). Jak mi idzie, to jestem po staremu z niej [pracy] zadowolony – tak jak bywało w epoce świetności. Jak nie idzie – to klęska ma taki sam smak”. Niedawno zmarły pisarz był człowiekiem pracowitym. Podobało mi się jego stwierdzenie w jednym z felietonów: „dniówkę trzeba codziennie odrobić”. W ogóle pracowitość to cecha, która powinna nam, ewangelikom, być bardzo bliska. Życie wymaga zaangażowania. Jesteśmy tu, na ziemi, aby działać w pocie czoła. Przynosić bliźnim pożytek. Nie[...]

miniatura
Rozmowa Skarbiec
/
Magdalena Legendź, ks. Jerzy Below

Apoteozy luterstwa nie będzie

– rozmowa z pisarzem Jerzym Pilchem W tej rubryce przypominamy ważne i ciekawe teksty, które kiedyś ukazały się na naszych łamach. Powracamy w ten sposób do spraw, które w zmienionych okolicznościach są nadal aktualne. Z nowej perspektywy interesująco wyglądają powzięte wtedy spostrzeżenia i wnioski. Tym razem przypominamy rozmowę z Jerzym Pilchem, zmarłym pod koniec maja 2020 roku wybitnym pisarzem, ewangelikiem, który rodzinną Wisłę i zarazem ewangelików żyjących w Polsce uczynił tematem swojego pisarstwa. Jego celne, krytyczne, a zarazem pełne życzliwości i ciepła spostrzeżenia, były i są nadal przedmiotem autorefleksji ewangelickiego środowiska. Rozmowa ukazała się w „Zwiastunie Ewangelickim” 20/2013 w związku z uhonorowaniem pisarza Nagrodą im. ks. Leopolda Otto przyznawaną od 17 lat przez nasz dwutygodnik.   Rozmawiamy[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

Co mamy z Pilcha?

  Odszedł mistrz. Tak napisałem na Facebooku, gdy dowiedziałem się o śmierci Jerzego Pilcha. Pisarz zawsze nas zaskakiwał, dlatego i ta wiadomość spadła na nas boleśnie niespodziewanie. Wiedzieliśmy, że od kilku lat zmagał się z chorobą. Wiemy, że nic już nie napisze, pomyśleliśmy wszyscy. Dlaczego jednak Kielce miejscem pogrzebu? To pytanie pojawiło się wraz z wieloma innymi Odpowiedzi możemy szukać już tylko w felietonach, wywiadach, na kartach książek. Zebrało się ich sporo, zajęły całą półkę. Mam też audiobooki, a nawet filmy według jego scenariuszy lub z epizodami, w których zagrał. Król słowa Moje pierwsze zetknięcie się z Pilchem miało miejsce w kościele w Wiśle, gdzie w dzieciństwie byłem na wakacjach z rodzicami. Kiedy kilka lat temu niespodziewanie do mnie zadzwonił, przypomniał wówczas tamto wydarzenie, gdy jako[...]

miniatura
Wydarzenia
/
Magdalena Legendź

W cieniu Bożych skrzydeł

– odszedł Jerzy Pilch Wybitny polski pisarz Jerzy Pilch, urodzony w rodzinie ewangelickiej w Wiśle 10 sierpnia 1952 roku, zmarł w swoim domu w Kielcach w dniu 29 maja 2020 roku. Od kilku lat zmagał się z chorobą Parkinsona. Pogrzeb odbył się 4 czerwca 2020 r. na cmentarzu komunalnym, tzw. starym, w Kielcach – dawnym cmentarzu ewangelickim. Nabożeństwo żałobne w kieleckim kościele odprawił ks. Wojciech Rudkowski, proboszcz parafii ewangelickiej w Radomiu, której Kielce są filiałem. Towarzyszyli mu ks. Roman Pracki proboszcz parafii w Krakowie i ks. Andrzej Czyż emerytowany proboszcz ze Skoczowa, brat matki Jerzego Pilcha. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczył poczet sztandarowy piłkarskiego Miejskiego Klubu Sportowego „Cracovia”, którego zmarły był wiernym kibicem. Pisarza żegnała rodzina, przyjaciele, a także czytelnicy oraz delegacja z[...]

miniatura
Felietony Myśli znad brzegu
/
Henryk Dominik

Nasycał mnie ewangelicyzmem

In memoriam Zmarł Jerzy Pilch. Ta wieść, którą usłyszałem z samego ranka 30 maja, była jak uderzenie w głowę obuchem. Pilch był jednym z moich ulubionych pisarzy, nie tylko jako ewangelik, nie tylko dlatego, że z mojej ukochanej Wisły, gdzie przed wielu laty pierwszy raz spotkałem młodą studentkę, która później została moją żoną. Nie tylko dlatego wreszcie, że mam tam trochę znajomych, poznanych na dzięgielowskich Tygodniach Ewangelizacyjnych. Jerzy Pilch należał do tych ewangelików, którzy się swego wyznania nie wstydzą, nie ukrywają go, wręcz uważają za powód do dumy, bez względu na to, czy mieszkają w ewangelickiej Wiśle, czy w królewskim Krakowie lub rządowej Warszawie, „gdzie katolików sporo, a chrześcijan na lekarstwo”. W Krakowie był zresztą przez pewien czas felietonistą katolickiego „Tygodnika Powszechnego” i w tej[...]

POLECAMY TAKŻE
Polecamy Widzenia własne
/
Edyta Badura

Przeczekać grzmoty i błyskawice

Na przestrzał Polecamy
/
Marek Cieślar

Pokuta

Bóg i My Polecamy
/
ks. Łukasz Gaś

Jak będzie w niebie?