miniatura

Józef, mąż Marii, ojczym Jezusa. Nie było mu łatwo. Jego narzeczona nosiła nie jego dziecko. Czy był mężczyzną, który miał honor? Czy postąpił honorowo? Czym jest honor? Można go rozumieć jako postawę, którą cechuje silne poczucie własnej wartości z wiarą w wyznawane zasady moralne, religijne lub społeczne. Naruszenie tych zasad odbierane bywa jako „dyshonor” lub „hańba”. W wielu społeczeństwach takie naruszenie pociąga za sobą natychmiastową, osobistą reakcję „zhańbionego” lub innego członka tej samej grupy. Takie podejście odróżnia pojęcie honoru od pojęcia godności osobistej – według tego naruszenie naszej godności nie wymaga zemsty, a naruszenie honoru – tak. Honoru nie wystarczy zadeklarować. To, czy ktoś jest honorowy, można stwierdzić dopiero na podstawie oceny jego zachowania, w sytuacji, w której dana osoba[...]

miniatura

Z tym słowem spotykamy się dość często, szczególnie w ustach polityków, wraz z innymi wiele znaczącymi, jak chociażby: Bóg, ojczyzna, naród. Wszystkie te słowa używane potocznie od wieków, wysoką wartość uzyskały dopiero w XIX wieku, w wieku naszej politycznej niewoli. Wtedy trudno było pogodzić się z ich brakiem w społecznej rzeczywistości, roztrząsano je więc w teorii. W ówczesnej literaturze polskiej spotykamy różne oceny tych pojęć i ich rozumienia wystawione przez mniej lub bardziej krytycznych twórców. Cyprian Kamil Norwid (1821-1883) lekceważony i zatruwany gwałtownymi atakami krajowych konserwatystów, całe swe dorosłe życie spędził na emigracji, kończąc je w nędzy i chorobie w paryskim przytułku dla polskich weteranów. O ojczyźnie pisał: „Bo ojczyzna, rodacy, to moralne zjednoczenie, bez którego partyj nawet nie ma, bez[...]