miniatura

– cmentarz ewangelicki w Osowie Leśnym Powstał w drugiej połowie XIX wieku, ale napis na krzyżu głosi, że chowano tutaj ludzi od roku 1714. Cmentarz ewangelicki w Osowie Leśnym, w powiecie starogardzkim, jest największym z czterech ewangelickich cmentarzy w gminie Lubichowo. Znajduje się na tzw. Kociewiu, czyli etnograficzno-kulturowym obszarze Pomorza Gdańskiego na zachodnim brzegu Wisły. Zwany po kociewsku chyrchaczem, przypomina, jak wielonarodowe, wielokulturowe i wielowyznaniowe było kiedyś Osowo. Ewangelickie pomniki nagrobne są jak pamiętnik. Zapisują, że w tej miejscowości niegdyś rodzili się, żyli i umierali, m.in.: rzymscy katolicy, żydzi, ewangelicy czy też ateiści. W XIX wieku w Osowie około 45% mieszkańców było ewangelikami. Na początku był pożar Z powstaniem cmentarza w Osowie Leśnym wiąże się ciekawa historia. W 1833 roku[...]

miniatura

Szacunek dla cmentarzy i ludzkich grobów wydaje nam się oczywistością. Szczególnie w listopadzie, gdy tak mocno jest on demonstrowany w naszym kraju przez rzymskokatolicką większość – tonami zniczy i kwiatów na tłumnie uczęszczanych cmentarzach. Jak jest to nieprawdziwe, pokazuje zwrot: „tłumnie uczęszczanych”. Cmentarzy nieczynnych, z różnych przyczyn opuszczonych i zapomnianych, to poszanowanie nie obejmuje. Wydaje się, że sytuację mogłaby poprawić nowa ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Co pewien czas media donoszą, że spychacze zrównały z ziemią teren cmentarza, także w „Zwiastunie Ewangelickim” niedawno opisywaliśmy takie przypadki – w Nowej Wsi Ełckiej i Mikołajkach. Zwykle są to tereny atrakcyjne ekonomicznie i nie brakuje chętnych, aby przekształcić je w grunty pod zabudowę lub działki rekreacyjne. Ale czy ktoś[...]

miniatura

Drogie Siostry i Bracia w Chrystusie! Zachęcony pozytywną reakcją wielu z was i całorocznymi wpłatami na Fundusz dla żywych, ponownie namawiam, byśmy wspominając naszych bliskich zawsze pamiętali o żywych, którym możemy pomóc! Symbolicznie udekorujmy groby naszych zmarłych wiązanką w imieniu całej rodziny czy wszystkich bliskich bądź znajomych, a zaoszczędzone w ten sposób środki przekażmy potrzebującym. Wiem, że również tym razem wielu odpowie pozytywnie. Przekonujmy się nawzajem i zachęcajmy, by aktywnie uczestniczyć w tej akcji. Jak się okazuje, co roku zbieramy więcej funduszy. Oczywiście, że mogłoby być jeszcze lepiej. To jednak zależne jest od naszego zaangażowania, z jednej strony na rzecz żywych, z drugiej na rzecz dbałości o stan naszych cmentarzy i przyrodniczego środowiska. Koszty ozdób z pewnością w tym roku będą zdecydowanie[...]

miniatura

Na Mazurach zdewastowano kolejne miejsce pochówku dawnych ewangelickich mieszkańców. Do tego przykrego wydarzenia doszło w kwietniu pomiędzy dwoma jeziorami: Zelwążek i Jorzec w okolicy Mikołajek. Jest to obszar chronionego krajobrazu i zarazem teren podpadający pod regulacje prawne Natura 2000. Niewielki, nieużywany cmentarz leży wprawdzie na terenie parafii ewangelickiej w Mikołajkach, nie jest jednak własnością parafii. „To teren wiejski, dawniej przy każdej wiosce były cmentarze, gdzie chowano mieszkańców. Zwykle takie cmentarzyki umieszczano na wzniesieniu tuż za wsią, skąd rozciągał się piękny widok. Mógł to być też cmentarz należący do majątku, gdzie chowano członków rodziny właścicieli czy pracowników folwarku – powiedział proboszcz parafii w Mikołajkach ks. Bogusław Juroszek. – Na 99% pochowani tam zostali ewangelicy. Nie to jest[...]

miniatura

  W zachodniej Wielkopolsce przed rokiem 1945 istniało wiele parafii ewangelickich. W samym Poznaniu było ich osiem – sześć z nich należało do Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Polsce. Każda z nich miała własne cmentarze. Jeszcze tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej odbywały się tam pochówki. Dziejowe przemiany sprawiły, że zostały opuszczone i stopniowo niszczały. Niektóre zamieniono w parki, jednak część otoczona jest dziś opieką – nie tylko przez ewangelików. W samym Poznaniu przed wojną oprócz parafii funkcjonowały liczne ewangelickie stowarzyszenia, w tym jeden z największych w międzywojennej Polsce diakonatów. Siedzibę miał tam także konsystorz ewangelicko-unijny, którego ostatnim zwierzchnikiem był ks. superintendent dr Paul Blau (1861-1944). Ekshumacje i powtórne pochówki Po wojnie większość ewangelików opuściła te tereny.[...]

miniatura

Za nami dzień 1 listopada, który jako ewangelicy obchodzimy jako „Pamiątkę Umarłych” i „Pamiątkę Świętych Pańskich” (patrz: Z Biblią na co dzień, Śpiewnik ewangelicki). Chociaż w niektórych parafiach pielęgnowana jest tradycja, że zmarłych wspomina się w ostatnią niedzielę roku kościelnego, czyli w Niedzielę Wieczności. Zastanawiałem się, dlaczego 1 listopada ludzie tak tłumnie odwiedzają cmentarze. Jadą przez pół Polski, stoją w korkach, narażają się na wypadki. Odpowiedź dostałem w mediach. Proboszcz jednej z rzymskokatolickich parafii tłumaczył, że oto otworzyła się furtka i można nie tylko 1 listopada, ale również w ciągu następnych 8 dni odwiedzić groby bliskich, pomodlić się w ich intencji i uzyskać dla nich odpust. Ta wypowiedź mnie zaciekawiła. Zacząłem szukać i okazało się, że ze względu na COVID-19 cały[...]

miniatura

Dnia 24 października 2021 r. został poświęcony nowy, dębowy krzyż na cmentarzu ewangelickim w Nowej Kaźmierce. Kościół ewangelicki w Nowej Kaźmierce (gmina Chocz, województwo wielkopolskie) został poświęcony w 1907 r. dla lokalnej społeczności osadników wyznania ewangelicko-augsburskiego, sprowadzanych od 1790 r. z Holandii lub Niemiec. Obecnie jest to filiał parafii w Kaliszu i gromadzi niewielką liczbę parafian. Kościół jest współużytkowany ekumenicznie z parafią rzymskokatolicką. Obok kościoła znajduje się ewangelicki cmentarz, który utrzymywany jest głównie przez kobiety z miejscowego filiału. Po 114 latach stary sosnowy krzyż stojący na cmentarzu został zastąpiony dębowym, przygotowanym ze złamanego przez naturę drzewa. Poświęcili go wspólnie ks. Michał Kühn, proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Kaliszu oraz o. Dobromił[...]

miniatura

Drogie Siostry i Bracia w Chrystusie! Znów zbliża się czas szczególnej zadumy nad przemijaniem. Zapewne wielu z nas uda się w różne miejsca, w których spoczywają nasi bliscy, których już pożegnaliśmy. Tym bardziej, że w ubiegłym roku cmentarze, ze względu na pandemię, były pozamykane. Mam nadzieję, że nie będą podejmowane próby „zrekompensowania” zmarłym naszej zeszłorocznej nieobecności w postaci zwiększonej liczby wiązanek czy zniczy. Daleki jestem od zaniedbywania cmentarzy. Pragnę jedynie, aby charakteryzująca nas ewangelików prostota wystroju była widoczna także na cmentarzach, tak jak jeszcze do niedawna miało to miejsce. Pragnąłbym, aby skromność nadal wyróżniała ewangelickie miejsca zadumy nad przemijaniem. Nie zamieniajmy grobów naszych bliskich w giełdę roślinności czy stoisko targowe najnowszych wzorów coraz bardziej[...]

a1

W miejscowości Przekopka k. Ełku 1 października br. pochowano szczątki blisko 200 osób ze zlikwidowanego cmentarza ewangelickiego w Cierniach. Powodem likwidacji była budowa drogi ekspresowej nr 16. Pochówek po ekshumacji poprowadził ks. Marcin Pysz, proboszcz parafii ewangelickiej w Piszu. W modlitwie udział wzięli: kierownik delegatury Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Ełku, dyrektor olsztyńskiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad, przedstawiciel Gminy Ełk, archeolodzy prowadzący prace badawcze oraz ekshumację cmentarza w Cierniach oraz przedstawiciele firmy budowlanej. Ks. Marcin Pysz wyraził swój smutek z powodu konieczności przeniesienia cmentarza oraz zakłócenia spoczynku ewangelikom z Cierni, ale również podziękował za godne i profesjonalne przeprowadzenie prac i uszanowanie godności zmarłych. „Zwiastun Ewangelicki”[...]

miniatura

– Nagroda Kościoła dla Fundacji Anna W dniu 10 września 2021 roku Kościół Ewangelicko-Augsburskiej po raz piąty wręczył Nagrodę Kościoła im. królewny Anny Wazówny. Uroczystości odbyły się w Warszawie w Centrum Luterańskim przy ul. Miodowej. Spotkanie zgromadziło, prócz nagrodzonych, także przedstawicieli organizacji i osoby działające na rzecz ochrony cmentarzy, zrzeszone w Inicjatywie „(Nie)zapomniane cmentarze”. Kontynuuje ona prace grupy roboczej, która powstała w 2018 roku przy Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. W jej skład wchodzą osoby reprezentujące niektóre Kościoły i związki wyznaniowe, organizacje zajmujące się dziedzictwem różnych wyznań i narodowości, pracownicy naukowi, konserwatorzy i opiekunowie zabytków, społecznicy, nauczyciele i studenci. Inicjatywa podejmuje działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i[...]