Kultura

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Kopalnia tematów o życiu

Na cmentarzu wspominamy zmarłych, ale przecież rzadko ich śmierć – skupiamy się na życiu, dokonaniach, materialnej oraz intelektualnej i duchowej spuściźnie. „Każdy z nas zaczyna od tego, na czym skończyli inni, jego przodkowie. Na tym buduje, z tego czerpie, to udoskonala lub zastępuje lepszym” – napisano we wstępie publikacji wydanej staraniem Towarzystwa Przyjaciół Miasta Dąbie. Dlatego właśnie cmentarze to życie. W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa jesienią 2022 roku odbyła się w Dąbiu nad Nerem konferencja pod hasłem Cmentarze to życie. Wystąpienia i referaty zebrano w książce pod tym samym tytułem, która interesująco dokumentuje i przybliża życie dawnych mieszkańców tego wielokulturowego obszaru dzisiejszego powiatu kolskiego. Mariawici, prawosławni, luteranie, żydzi, ludzie różnego statusu, zawodów, świeccy i duchowni[...]

miniatura
Kultura
/
Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska

Czterech malarzy i jeden obraz

Wśród chętnych do namalowania ołtarzowego obrazu było wielu znanych podówczas artystów. Niewiele brakowało, a znalazłoby się w nim dzieło samego Jana Matejki. Ostatecznie w ołtarzu kościoła ewangelickiego w Krakowie zawisł obraz Henryka Siemiradzkiego. Został namalowany w Rzymie, gdzie wzięty malarz miał swoją pracownię, z przeznaczeniem do tego właśnie kościoła. Jezus Chrystus – Pan życia i śmierci – unosi dłoń, by uciszyć szalejący żywioł. W łodzi widać wystraszonych uczniów. Uniesiona dłoń jest silna, to dłoń, która łamie i rozdaje chleb. Chrystus jest centralną postacią wyróżniającą się na ciemnym, burzowym tle. Podobno, by osiągnąć ten efekt, artysta mieszał farby ze smołą, dlatego też dzieło ciemnieje z upływem czasu (patrz też „Zwiastun Ewangelicki” 13-14/2015). Ołtarz, w który wbudowany został obraz, przez[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Luter, świat i trudne tematy

– amsterdamska wystawa W trakcie naszych zagranicznych urlopów warto odwiedzać miejsca związane z luteranizmem. Tym, którzy planują wybrać się do Holandii, a konkretnie do Amsterdamu, polecamy odwiedzić Muzeum Lutra Amsterdam. Od 1588 r. w Amsterdamie istnieje Kościół luterański założony przez niemieckich imigrantów. W XVII wieku luteranie stanowili około 20% ludności miasta. W 1772 roku w mieście wybudowano dom przeznaczony na działalność diakonijną, w którym pomoc znajdowali przede wszystkim starcy. Natomiast w XIX wieku budynek nazwany Wittenberga służył jako sierociniec, a od lat 70. XX wieku do 2014 roku jako dom opieki. Później znaleziono dla niego nowe przeznaczenie. Właśnie w budynku Wittenberga przy ul. Nieuwe Keizersgracht 570 mieści się Muzeum Lutra Amsterdam, które prowadzi fundacja założona w 1986 roku, której celem jest[...]

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Nie przestaje do nas mówić

  Po raz trzeci odbył się w Wiśle Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha Granatowe Góry. W dniach od 1 do 4 czerwca 2023 r. rodzinna miejscowość patrona wypełniła się miłośnikami literatury, którzy przyjechali spotkać się z pisarzami, reportażystami i dziennikarzami. Nie brakowało też wydarzeń związanych z samym Pilchem oraz ewangelickim życiem i ewangelikami, które to tematy pisarz na trwałe wprowadził do współczesnej literatury. Zyta Rudzka, Wojciech Kuczok, Grażyna Plebanek, Zbigniew Rokita, Weronika Murek – to tylko niektóre nazwiska współczesnych autorów kształtujących oblicze polskiej literatury pięknej, które wypada znać, obecnych na festiwalu. Tradycją stały się już spotkania z autorami książek reporterskich, w tym roku m.in. z Wojciechem Jagielski, Filipem Springerem czy Anną Goc, autorką przejmującej opowieści o świecie osób[...]

miniatura
Kultura
/
bp Paweł Hause

O swoich z niezbędnym dystansem

W regionalnych księgarniach pojawiła się książka napisana przez ewangelika z parafii w Sorkwitach Edwina Banaszewskiego pt. Przeklęty Mazur. Tytuł zaczerpnięty został z jednego z 12 zebranych w niej opowiadań. To już jego druga książka. Poprzednia, o nieco kontrowersyjnym tytule Pijany Mazur była opowieścią po części autobiograficzną. Poprzez wspomnienia rodziców i dziadków ukazał świat Mazurów mieszkających na tej ziemi przed wojną. W drugiej przedstawił powojenną – równie niełatwą dla Mazurów – rzeczywistość. Powojenne losy mieszkańców tych ziem bywały równie tragiczne, jak i sam okres tzw. „wyzwolenia”. Niełatwe było pozostanie na ziemi ojców, funkcjonowanie z przyklejoną łatką niemieckości wśród ludności napływowej. Przyjezdna większość nie była dobrze nastawiona do Mazurów, narzucała swoje standardy, styl życia,[...]

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Manitiusowe rzeczy do zabawy

  Jajko niespodziankę, czyli czekoladową formę z malutką zabawką w środku zna i lubi już kilka pokoleń. A gdyby było odwrotnie? Jeśli drewniane jajko mieściłoby w sobie czekoladki? Gdyby nie wiatr historii, właśnie taką formą, stworzoną dla przyjemności i zabawy przez warszawskiego ewangelika, mogłyby zachwycać się kolejne pokolenia. Na tle przedwojennych przedsiębiorstw produkujących zabawki wytwórnia Edwarda Manitiusa (1902-1975) wyróżniała się pod wieloma względami. Przede wszystkim pieczę nad całym procesem produkcji sprawował właściciel: sam projektował, toczył i drążył drewniane elementy, sklejał, wreszcie lakierował i zdobił. W tych ostatnich czynnościach pomagała mu żona Wanda. W okresie prosperity zatrudniał kilkanaście osób. Wymyślił absolutnie niepowtarzalny asortyment: drewniane zwierzęta, które napełniano[...]

miniatura
Kultura
/
Magdalena Legendź

Bez ewangelicyzmu nie byłoby Pilcha

  Poprzez słowa innych oddać hołd mistrzowi słowa – taki zamysł powzięli organizatorzy drugiej edycji Festiwalu Słowa im. Jerzego Pilcha „Granatowe Góry”. Trzydniowe wydarzenie odbyło się w Wiśle, rodzinnym mieście pisarza, w dniach 3-5 czerwca 2022 r. Interesującym punktem programu była możliwość odwiedzenia jego rodzinnego domu, w którym często bywał i również tworzył. Program wypełniły spotkania na trzech scenach – z pisarzami, ale przede wszystkim reportażystami, tworzącymi literaturę faktu. Gatunek ten w zasadzie Pilcha nie zajmował, a bieżące i palące tematy nie tyle opisywał, co błyskotliwie komentował w felietonach. Wśród festiwalowych gości byli reporterzy znani z pierwszych stron gazet, jak: Wojciech Tochman, Cezary Łazarewicz, Jacek Hugo-Bader, Krystyna Kurczab-Redlich, Małgorzata Rejmer czy Katarzyna Surmiak-Domańska,[...]

miniatura
Kultura
/
Redakcja

Morze jest dla nich ważne

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Słupsku skupia wiernych z części dwóch nadmorskich województw: pomorskiego i zachodnio-pomorskiego. Wśród parafian są osoby związane z morzem – gospodarką morską, edukacją, żeglugą i rybołówstwem. Podczas VIII Słupskiej Konferencji Marynistycznej 14 maja 2022 r. za działania na rzecz edukacji morskiej wyróżniono m.in. ewangelików ze słupskiej parafii. Parafianie i parafia w różny sposób wspierają kulturę morską, w tym edukację. Na terenie obiektów parafialnych odbywają się m.in. pikniki żeglarskie, spotkania członkowskie i zebrania różnych struktur Ligi Morskiej i Rzecznej (LMiR). Na terenie prowadzonego przez parafię Słupskiego Centrum Diakonii i Dialogu przechowywano żaglówki wykorzystywane do szkolenia młodych adeptów żeglarstwa. We współpracy z parafią słupski oddział LMiR z okazji 500 lat[...]

miniatura
Kultura
/
Wojciech Postrzygacz

Prawda zaklęta w dźwiękach

– muzyczne rekolekcje w NOSPR Czas pasyjny ukierunkowuje ludzką refleksję na to, co podstawowe: na mękę i śmierć Zbawiciela i na to, że Bóg dla zbawienia człowieka opuścił niebiosa. To czas modlitewnego skupienia, rozważania cierpienia, męki i śmierci Jezusa, przeżywania historii odkupienia człowieka przez Chrystusa. Uczestnicząc w tygodniowych nabożeństwach pasyjnych, słuchając niedzielnych kazań, ewangelicy odbywają duchową drogę na Golgotę, towarzysząc Jezusowi do samego krzyża. Mękę Pańską można przeżywać także w sali koncertowej podczas swego rodzaju muzycznych rekolekcji. W tym okresie roku kościelnego najmocniej wybrzmiewa ewangelicka muzyka sakralna. Przyczynił się do tego piąty ewangelista – jak popularnie określa się Jana Sebastiana Bacha, którego melodie z Pasji, kantat oraz innych utworów przewijają się przez pieśni[...]

miniatura
Kultura
/
Jan Wild

Pomorski manifest wiary luterańskiej

  Międzynarodowe Konfrontacje Kulturowe „Wielkie Pomorze“ to cykliczne interdyscyplinarne sympozjum, podczas którego omawiana jest problematyka tożsamości kulturowej, regionalnej i narodowej. Pierwsza edycja wydarzenia (2007) poświęcona była kwestii mitu przestrzeni Pomorza, ostatnia, która odbyła się w roku 2019, poświęcona była Gryfitom i stworzonemu przez nich Księstwu Pomorskiemu. Pokłosiem konferencji jestwieloautorska monografia Gryfici oraz ich dziedzictwo, która ukazała się w ubiegłym roku. Jest to siódmy tom cyklu Wielkie Pomorze. Książkę Wielkie Pomorze. Gryfici oraz ich dziedzictwo pod redakcją Daniela Kalinowskiego wydały Akademia Pomorska w Słupsku oraz Instytut Kaszubski Kolejne edycje Międzynarodowych Konfrontacji Kulturowych podejmowały tematy: tożsamości kulturowej, najciekawszych ośrodków pomorskiej kultury artystycznej,[...]

POLECAMY TAKŻE
Bóg i My Polecamy
/
ks. Bogusław Cichy

Czym wypełnimy nowy rok?

Polecamy Rok wyznania wiary
/
ks. Michał Walukiewicz

Czym jest wiara?

Na przestrzał Polecamy
/
Marek Cieślar

Otwarci