miniatura

– czyli znana, choć nieznana, grudziądzka piosenka Opublikował historię grudziądzkich ewangelików, wydał broszurę poświęconą kwestii socjalnej. Był również poetą. Na Gwiazdkę 1895 roku zostały wydane jego Poezje zebrane (Gesammelte Gedichte). Dawno uległy zapomnieniu jego długie poematy. Próbę czasu przetrwał jeden krótki utwór zatytułowany pierwotnie Weihnachtsgruss, czyli Świąteczne życzenia. Ks. Eduard Ebel (1839-1905) pochodził ze Starogardu Gdańskiego. Studiował teologię i filologię na uniwersytecie w Królewcu. Kilka lat spędził jako praktykant w Rauhes Haus w Horn koło Hamburga, słynnej fundacji opiekującej się opuszczonymi dziećmi, a później w królewieckim diakonacie. Został pastorem niemiecko-francuskiego zboru w Bejrucie w Libanie, pozostając na zawsze miłośnikiem Orientu, potem służył w wiejskim zborze w Skowronach[...]

miniatura

– jubileuszowo o historii ewangelików w Grudziądzu Po światowych i ogólnopolskich obchodach 500 lat Reformacji w roku 2017, nadszedł czas jubileuszów lokalnych, obchodzonych w równie uroczysty sposób. W bieżącym roku swój wielki jubileusz obchodzi Grudziądz, gdzie podobnie jak w innych miastach polskich Prus Królewskich wieści z Wittenbergi dobiegły wkrótce po wystąpieniu Marcina Lutra przeciwko odpustom w 1517 roku. Spektakularnym świadectwem obecności nowych prądów w handlowym mieście nad Wisłą stało się kazanie, które wygłosił biskup pomezański Eberhard von Queiss z Kwidzyna, bawiący tam przejazdem około Bożego Narodzenia 1524 roku. O wystąpienie poprosił go osobiście Jan Sokołowski, królewski starosta. Wybór był trafny, bowiem już po tygodniu miał zostać ogłoszony biskupi dekret, wprowadzający na terenie jego diecezji[...]

miniatura

Ukazała się kolejna książka Jarosława Kłaczkowa o biskupie Andrzeju Wantule. Profesor, znawca dziejów ewangelicyzmu w Polsce, jest już autorem biografii tego biskupa Kościoła w latach 1959-1975. Tym razem omawia okres studiów przyszłego duchownego na Uniwersytecie Warszawskim i we Francji, korzystając z materiałów zachowanych w rodzinnym archiwum swego bohatera. Przejście z rodzinnego Ustronia do stolicy musiało być w tamtych czasach sporym szokiem kulturowym. Sygnalizuje to świetnie napisane wprowadzenie, a następnie omówienie poszczególnych przystanków życiowych bohatera biografii, przeplatane cytatami z korespondencji do ojca Jana Wantuły (z uwspółcześnioną pisownią), ciekawie ilustrowane – zamieszczono m.in. tytułowy indeks. Listy były wówczas jedyną formą wymiany myśli z odległą rodziną. Andrzej Wantuła dostrzegał blaski, jak i cienie[...]

miniatura

– rocznicowe wspomnienie ks. Jerzego Kahané   Godną przypomnienia postacią jest ks. Jerzy Kahané (1901-1941). W roku bieżącym minęła 120. rocznica urodzin duchownego i 80 lat od jego przedwczesnego, męczeńskiego zgonu. Ten działacz na rzecz polskości i zaangażowany duszpasterz, w ekumenicznym myśleniu wyprzedał swój czas. Urodził się 27 maja 1901 roku w Warszawie, w ewangelickiej rodzinie Józefa Kahané (według form językowych stosowanych przed wojną Józefa Kahanego), urzędnika prywatnego i Stefanii z domu Rozenbaum. Miał brata bliźniaka Aleksandra Kahané, dobrze zapowiadającego się ekonomistę, urzędnika Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz dwie starsze siostry, których imion obecnie nie znamy. Ukończył parafialne gimnazjum im. Mikołaja Reja. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, jak wielu innych uczniów i absolwentów tej[...]