miniatura

– album o słupskim kościele Mariackim Wokół kościoła Mariackiego w Słupsku na przestrzeni wieków wiele się zmieniło, a on trwa od ponad pięciuset lat i stanowi znak rozpoznawczy miasta i mieszkańców: luteran i katolików. W ubiegłym roku ukazało się obszerne opracowanie jego dziejów. Ma ono wiele zalet, ale z ewangelickiej perspektywy warto dodać trochę uzupełnień. Kościół Mariacki w Słupsku w czasach ewangelickich... ...i współcześnie W roku 1910 ks. Walther Bartholdy, proboszcz parafii mariackiej, na 576 stronach opublikował historię kościoła na tle historii miasta i religijnych dziejów regionu. Książkę zatytułował O, Słupsku, jesteś godzien chwały – czyli O, Stolpa, du bist ehrenreich. Kulturgeschichtliche Beiträge zur Kirchen- und Stadtgeschichte von Stolp. Zum 600 jährigen Jubelfeste der Stadt und der Marienkirche. Po 113[...]

miniatura

  Międzynarodowe Konfrontacje Kulturowe „Wielkie Pomorze“ to cykliczne interdyscyplinarne sympozjum, podczas którego omawiana jest problematyka tożsamości kulturowej, regionalnej i narodowej. Pierwsza edycja wydarzenia (2007) poświęcona była kwestii mitu przestrzeni Pomorza, ostatnia, która odbyła się w roku 2019, poświęcona była Gryfitom i stworzonemu przez nich Księstwu Pomorskiemu. Pokłosiem konferencji jestwieloautorska monografia Gryfici oraz ich dziedzictwo, która ukazała się w ubiegłym roku. Jest to siódmy tom cyklu Wielkie Pomorze. Książkę Wielkie Pomorze. Gryfici oraz ich dziedzictwo pod redakcją Daniela Kalinowskiego wydały Akademia Pomorska w Słupsku oraz Instytut Kaszubski Kolejne edycje Międzynarodowych Konfrontacji Kulturowych podejmowały tematy: tożsamości kulturowej, najciekawszych ośrodków pomorskiej kultury artystycznej,[...]

miniatura

Książka Nowożytne zabytki sztuki protestanckiej na terenie obecnego powiatu słupskiego, mimo ogólnoprotestanckiego tytułu traktuje wyłącznie o ewangelickich – luterańskich zabytkach. Autorka opisała i zilustrowała zabytki sztuki kościelnej z 24 miejscowości tego powiatu. Słupsk i słupski powiat ziemski w obecnych granicach obejmują obszar działania parafii z kilku przedwojennych diecezji – superintendentur Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego, takich jak: Bytów, Miastko, Sławno, Słupsk Miasto, Słupsk Stare Miasto. Pomimo unijnego charakteru tego Kościoła, na omawianym terenie prawie wszystkie parafie ewangelickie miały charakter luterański, a nawet większość tutejszych zborów tzw. wolnych Kościołów i związków wyznaniowych podkreślała doktrynalne związki z luteranizmem. Tytuł, poszerzający zakres prezentowanych zabytków do określenia[...]

miniatura

  Tożsamości wyznaniowej nie można rozpatrywać w oderwaniu od świadomości etnicznej i kulturowej. Na moim rodzinnym Pomorzu aż do lat dziewięćdziesiątych XX wieku wśród ewangelików liczebnie dominowali Niemcy, dlatego luteranie polskojęzyczni mogli mieć poczucie podwójnej diaspory, gdyż stanowili mniejszość nie tylko w społeczności lokalnej, ale także w Kościele. Pewnie zabrzmi to patetycznie, ale miałem wrażenie, i to już od wczesnego dzieciństwa, że katoliccy rówieśnicy na Pomorzu zazdrościli nam, ewangelikom. Do kościoła mieliśmy z reguły dużo dalej od nich, ale za to nikt nie wymagał od nas bezmyślnego wkuwania regułek i nikt nie sprawdzał obecności na nabożeństwach. Zazdrościli nam mięsnego jedzenia w piątki i w czasie ich długich postów, ale nade wszystko swoistej wolności religijnej, wolności od setek zakazów i[...]

miniatura

W Sierakowie Słupskim poświęcono lapidarium znajdujące się w sąsiedztwie dawnego cmentarza ewangelickiego. Oficjalne otwarcie z udziałem władz samorządowych odbyło się 18 czerwca 2021 r. W uroczystości oprócz lokalnych władz, przedstawicieli mniejszości niemieckiej oraz byłych słupszczan udział wzięli proboszczowie: parafii rzymskokatolickiej w Kobylnicy ks. Marek Konkol oraz ewangelicko-augsburskiej w Słupsku , który dokonał aktu poświęcenia lapidarium. „Stawiacie kroki w miejscu, w którym historia spotyka się z teraźniejszością. Wybudowane tu lapidarium, pierwsze w gminie Kobylnica, jest wyrazem hołdu, jaki obecne pokolenia chcą oddać dawnym mieszkańcom tej wsi. Jest to więc miejsce wyjątkowe. Przedsięwzięcie inne niż wszystkie. O podwójnym znaczeniu. Przywracające pamięć o historii – niekiedy trudnej, ale o historii ziemi, na której[...]

miniatura

  Książka Księża z Katynia wyróżnia się spośród licznej literatury poświęconej ofiarom tej zbrodni. Autor dostrzegł i opisał zamordowanych duchownych – nie tylko rzymskokatolickich. Dr hab. Patryk Pleskot z Instytutu Pamięci Narodowej bohaterów swojej książki opisuje w pięciu rozdziałach: Katyń. Las zroszony krwią, Charków. Kulą w kark, Twer. Pokój śmierci, Ocaleni z piekła. Najważniejszy – dla ewangelickiego czytelnika – jest rozdział czwarty pt. Nie tylko rzymscy katolicy. Na nim i jego kontekstach warto się skoncentrować. We wprowadzeniu autor wyjaśnia, że przez pojęcie „zbrodni katyńskiej” rozumie tragedię polskich oficerów, ziemian, nauczycieli, urzędników, policjantów i duchownych przetrzymywanych w obozach jenieckich pod Kozielskiem, Ostaszkowem i Starobielskiem zamordowanych w Katyniu, Twerze (wówczas Kalininie),[...]

miniatura

  Książka Ostatni Mohikanie Pomorza jest ważna. Nie skupia się na historycznym ujęciu dziejów potomków ewangelickich Kaszubów, lecz koncentruje na ewolucji relacji między państwem a grupą ludności autochtonicznej, popularnie zwanej Słowińcami, obserwowanej przez pryzmat doniesień prasowych. Autorka, a w zasadzie redaktorka Małgorzata Mastalerz-Krystjańczuk, dokonała wyboru artykułów i napisała rozbudowane wprowadzenie. Wyjątkowa wartość pracy – dla ewangelickiego czytelnika – polega na relacjonowaniu powojennej sytuacji mieszkańców kilku wiosek na Pomorzu, regionie o największym w skali światowej do 1945 roku odsetku luteran. Prawie do końca lat pięćdziesiątych XX wieku powiat słupski (bez miasta Słupska) zamieszkiwało ponad 30 tysięcy autochtonów, w 95% ewangelików. Autorka we wprowadzeniu streszcza poglądy historyka prof. Zygmunta[...]