– konferencja o wspieraniu migrantów
W dniach 16-17 września 2024 roku w Warszawie odbyła się konferencja pt. Modele integracji cudzoziemców w codziennej praktyce, której organizatorem była Polska Rada Ekumeniczna. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli Kościołów zrzeszonych w PRE, instytucji państwowych, organizacji pozarządowych oraz migrantów, aby omówić skuteczne sposoby integracji uchodźców i migrantów w Polsce.
Konferencja rozpoczęła się wykładem dr Karoliny Podgórskiej z Katedry Socjologii Zmiany Społecznej Instytutu Socjologii UMCS w Lublinie. Prelegentka podkreśliła, że integracja to proces dwustronny, obejmujący zarówno migrantów i uchodźców, jak i społeczności, do których oni przybywają. Wyróżniając cztery strategie funkcjonowania: marginalizacji, separacji, asymilacji i integracji, zaznaczyła, że integracja jest najbardziej pożądanym wariantem akulturacji. Wskazała także, że proces ten odbywa się na płaszczyznach: społecznej, tożsamościowo-kulturowej, instytucjonalno-prawnej, politycznej (obywatelskiej) oraz ekonomicznej. Zachęciła też uczestników konferencji do refleksji nad pytaniem, czy i kiedy można uznać proces integracji za zakończony. Zauważyła również, że integracja migrantów i uchodźców wiąże się ze zmianami w społeczeństwie przyjmującym, co wymaga wzajemnego dostosowania się i otwartości.
Rola Kościołów
Dr Torsten Moritz, sekretarz generalny Komisji Kościołów ds. Migrantów w Europie, zaprezentował zachodnie modele integracji oraz wieloletnie doświadczenia krajów europejskich w przyjmowaniu uchodźców i migrantów. Podkreślił również, że w procesie integracji Kościoły chrześcijańskie odgrywają kluczową rolę, m.in. zachęcając migrantów do aktywnego uczestnictwa w życiu wspólnot, na przykład poprzez udział w nabożeństwach, gdzie można usłyszeć czytania w różnych językach lub występy chórów.
Agnieszka Kosowicz z Polskiego Forum Migracyjnego zauważyła, że obecnie nie istnieje jeden spójny model integracyjny, który uwzględniałby zarówno działania instytucji państwowych, jak i organizacji pozarządowych. Było to widoczne po wybuchu wojny w Ukrainie, gdy w pierwszych dniach pomoc organizowały głównie osoby prywatne i organizacje pozarządowe. Prelegentka podkreśliła, że warto by współpracowało jak najwięcej organizacji, pamiętając, że potrzeby różnią się w zależności od regionu Polski. Wskazała też na konieczność dbania o dobrostan pracowników organizacji pomocowych.
Potrzeba usprawnień
Po przerwie rozpoczęła się dyskusja, w której głos zabrali: dr Ewa Piepiora z Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie, Patrycja Szydłowska-Dorosz, prawniczka oraz Tomasz Dzięcioł z Urzędu ds. Cudzoziemców, który m.in. zwrócił uwagę, że urząd nie zajmuje się integracją, a jego główne zadania obejmują rozpatrywanie wniosków o zezwolenie na pobyt czasowy i stały, nadzorowanie postępowań dotyczących azylu oraz wydawanie decyzji w sprawach deportacji. Z dyskusji wynikało, że wciąż trudno jest o kompleksowe wsparcie dla cudzoziemców w Polsce. Czas rozpatrywania wniosków o ochronę międzynarodową bywa wydłużony, a osoby, których to dotyczy, są w zawieszeniu: nie są objęte programem integracyjnym.
Drugi dzień konferencji rozpoczął się dyskusją nt. Modele integracji cudzoziemców w polskiej praktyce. Rozmówcami byli: Alicja Kępka, ekspert z Departamentu Spraw Międzynarodowych i Migracji MSWiA, Mersha Woldu ze Stowarzyszenia Polsko-Etiopskiego Selam oraz Joanna Dudek-Ławecka, asystentka uchodźcy i nauczycielka języka polskiego działająca w ramach projektu „Gościnny Kościół” Polskiej Rady Ekumenicznej. Dyskusję prowadził ks. dr Grzegorz Giemza. Wybrzmiały w niej takie zagadnienia jak: potrzeba zmian w istniejącym systemie, usprawnienie działań i programów integracyjnych, spójność i bezpieczeństwo społeczeństwa, które również powinno być przygotowane na przyjmowanie uchodźców i integrację. Wspomniano, że w 49 miastach zostały uruchomione Centra Integracyjne dla Cudzoziemców (CIC), gdzie uchodźcy z Ukrainy będą mogli skorzystać z kompleksowej pomocy.
Zgromadzeni na konferencji podkreślili konieczność współpracy na różnych poziomach, aby stworzyć skuteczne modele wsparcia dla osób przybywających do naszego kraju. Wskazali też na potrzebę elastyczności. Kluczem do sukcesu jest nie tylko wsparcie instytucjonalne, ale również otwartość i gotowość do współpracy w budowaniu społeczeństwa, w którym różnorodność stanie się źródłem wzbogacenia dla wszystkich.
Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska
„Zwiastun Ewangelicki” 19/2024
