Diecezja katowicka
Trzecia sesja VII Synodu Diecezji Katowickiej odbyła się w sobotę 4 listopada 2023 r. w Katowicach. Jak zawsze sesja rozpoczęła się nabożeństwem, podczas którego kazanie wygłosił nowy duchowny w diecezji, proboszcz administrator w Zabrzu, ks. Łukasz Gaś.
Po nabożeństwie, w pierwszej części sesji synod przyjął preliminarz budżetowy na 2024 rok.
Bp Marian Niemiec przygotował prezentację pt: Wyzwania administracyjne i duszpasterskie diecezji. Diecezja za około 10 lat widziana oczami bpa Mariana Niemca. W swoim wystąpieniu analizował dane statystyczne parafii pod względem liczby wiernych, posiadanych nieruchomości, zwłaszcza kościołów i plebanii. Na 40 parafii tylko dwie liczą więcej niż 1000 wiernych. Najwięcej jest parafii w przedziale 100-300 wiernych. Natomiast majątek parafii wydaje się imponujący: 57 kościołów, 13 kaplic wolnostojących, 32 plebanie, 65 domów i 51 cmentarzy. „Jednak to bogactwo jest w większości źródłem trosk i problemów. Nieruchomości, najczęściej zabytkowe, trzeba bowiem utrzymać i starać się zachować w jak najlepszym stanie” – podkreślił biskup i postawił tezę, że jesteśmy bogatym Kościołem, ponieważ utrzymujemy budynki i kościoły, bez których moglibyśmy się obejść.
„W diecezji katowickiej są parafie, które z powodu małej liczby parafian powinny być połączone z parafią, z której duchowny je obsługuje. Rady parafialne powinny bardzo poważnie przeanalizować posiadane nieruchomości. Czy opłacalne jest trzymanie dużego budynku, który jest potrzebny tylko raz, dwa razy w roku? Czy duchowni nie stają się kustoszami i restauratorami kościołów, zamiast wypełniać swoje powołanie, czyli zwiastować Słowo Boże, katechizować, otaczać opieką duszpasterską prowadzić ewangelizację i misję? Tymczasem najwięcej czasu i energii pochłania administracja, zarządzanie nieruchomościami, remontowanie budynków parafialnych, organizacja wycieczek parafialnych, wydawanie informatorów parafialnych itp.” – zauważył biskup diecezjalny.
Zwrócił on również uwagę na sytuację materialną duchownych. Przypomniał, że duchowni nie posiadają umowy o pracę. Opłacają ZUS od najniższego wynagrodzenia i odprowadzają ryczałtowy podatek od dochodów. Ryczałt jest ustalany co roku przez ministra finansów. Korzysta na tym parafia i cały Kościół, ponieważ dzięki temu maleją koszty utrzymania duchownego. Jednak, gdy ksiądz przechodzi na wcześniejszą emeryturę lub rentę, a na dodatek nie był wybrany proboszczem, to jego sytuacja materialna jest nie do pozazdroszczenia. Biskup podkreślił znaczenie Funduszu Socjalnego Kościoła, który wspiera duchownych i wdowy po duchownych. Wyraził jednak obawę, że z powodu braku duchownych, zwiększającej się liczby emerytów, fundusz może nie spełniać oczekiwań, bo po prostu „pęknie w szwach”.
Bp Marian Niemiec zwrócił również uwagę na problemy z granicami parafii: „Coraz więcej luteran nie zważa na administracyjne granice parafii, tylko wybiera sobie kościół i parafię, która im najlepiej odpowiada. Diecezja stoi przed wyzwaniem kompleksowego rozwiązania problemów administracyjnych. To nie stanie się z dnia na dzień. Jednak nie można tych tematów »zamiatać pod dywan«”.
Na zakończenie referent prosił o zadanie sobie w parafiach pytania: Czy moja parafia jest misyjna? Jakimi sprawami zajmuje się rada parafialna? Wskazał na znaczenie powszechnego kapłaństwa. Z powodu braku duchownych potrzeba większego zaangażowania świeckich. Trzeba unormować zadania ewangelistów, katechetów, lektorów. Potrzeba większego zainteresowania młodzieżą, nie tylko seniorami. I to w tym sensie, żeby nie pytać, co Kościół oferuje młodzieży, lecz czego młodzież oczekuje od Kościoła i w Kościele.
Po wystąpieniu biskupa diecezji był czas na dyskusję i dzielenie się synodałów swoimi przemyśleniami.
Diecezja cieszyńska
W sobotę 4 listopada 2023 r. w Wiśle-Malince odbyła się III sesja VII kadencji Synodu Diecezji Cieszyńskiej. Tematem przewodnim jesiennych obrad była kwestia młodzieży w Kościele, a dokładniej miejsca młodych ludzi w strukturach parafialnych, diecezjalnych i ogólnokościelnych, a także problemów i wyzwań współczesnego młodego pokolenia.
Synod rozpoczął się nabożeństwem z Wieczerzą Pańską. Liturgia nabożeństwa przebiegała w sposób innowacyjny, gdzie tradycyjne części, jak introit czy Kyrie przebiegły w postaci współczesnych pieśni chrześcijańskich. Słowo Boże oparte na Psalmie 145,4 zwiastował diecezjalny duszpasterz młodzieży ks. Mateusz Mendroch.
Po nabożeństwie synodałów przywitał biskup diecezji cieszyńskiej Adrian Korczago, który przyjął także ślubowanie nowych członków synodu. Wprowadzenia do tematu Realia pracy młodzieżowej w diecezji przygotowała Katarzyna Wesner-Macura z Centrum Misji i Ewangelizacji. Prowadziła ona dyskusję z udziałem reprezentantów kilku grup młodzieżowych z diecezji, przedstawiając w ten sposób synodałom, jak wygląda działalność młodzieżowa w parafiach.
Dyskusję z kilkoma księżmi na temat pracy z młodzieżą poprowadził ks. Mateusz Mendroch. Duchowni opowiedzieli o swoich doświadczeniach pracy wśród młodych. Podsumowania dokonał ogólnopolski duszpasterz młodzieży ks. Tymoteusz Bujok, który poprzez hasło duszpasterstwa Tworzymy wiarygodny, wpływowy i serdeczny Kościół opisał cel i misję grupy #MłodziLuteranie wśród młodego pokolenia.
Kolejnym punktem programu była prezentacja raportu Młode głowy, którą przedstawił ks. Piotr Sztwiertnia z Goleszowa. Raport opisuje to, z czym mierzą się współcześnie reprezentanci tzw. pokolenia Z i Alfa. Następnie synodałowie w oparciu o ten dokument pracowali w grupach.
Po przerwie podsumowano dyskusję dotyczącą młodzieży. Na zakończenie omówiono bieżące sprawy i organizatorzy mogli zaprosić na najbliższe wydarzenia w diecezji.
Diecezja pomorsko-wielkopolska
W sobotę 25 listopada 2023 r. synodałowie diecezji pomorsko-wielkopolskiej zgromadzili się w Toruniu na jesiennych obradach. Jak zawsze rozpoczęto nabożeństwem ze spowiedzią i Komunią Świętą w kaplicy przy ul. Strumykowej, podczas którego kazanie wygłosił ks. radca Janusz Staszczak z Koszalina. Obrady toczyły się po raz pierwszy w nowo zaadaptowanych, wygodnych pomieszczeniach w domu parafialnym.
Po otwarciu obrad przez biskupa diecezjalnego Marcina Hintza, w tematykę sesji o charakterze warsztatowym wprowadziła kurator diecezji Izabela Główka-Sokołowska z Koszalina. Uczestnicy, podzieleni na trzy grupy, zastanawiali się nad różnymi sposobami odpowiedzi na pytanie: Czy Kościół potrzebuje marketingu? Pojęcia takie, jak „reklama wiary” czy „kreowanie wizerunku Kościoła” z początku wydawały się zaskakujące. Jednak podczas dyskusji wyłoniły się interesujące refleksje. Przewodniczący grup stwierdzili, że najlepszym środkiem do celu jest wierność Słowu Bożemu, autentyczność i jakość działania, ale ważna jest również obecność Kościoła w mediach. Ważne, by język przekazu był zrozumiały dla współczesnego człowieka, w tym młodzieży, do tego potrzebne jest żywe świadectwo i doświadczenie. Wskazano, że istotne jest dopasowanie przesłania do konkretnego odbiorcy, edukowanie społeczeństwa, obecność w mediach społecznościowych, ale też przygotowanie nośnych haseł, przy wykorzystaniu pomocy specjalistów.
Druga sesja synodalna została poświęcona relacji z wrześniowych obrad XIII Zgromadzenia Ogólnego ŚFL w Krakowie. Refleksjami podzielili się Krzysztof Tylicki z Gdańska, reżyser filmu o historii ewangelików na ziemiach polskich, specjalista od przekazu medialnego zgromadzenia oraz wolontariuszka Marta Zuska.
Podczas sesji budżetowej skupiono się na wyborze najkorzystniejszych dróg finansowego zabezpieczenia ograniczonych aktywów diecezji. Anna Bykov przedstawiła poszukiwania na trójmiejskim rynku mieszkaniowym, przy czym oferty zwykle łączyły się z wysokimi kosztami obsługi nieruchomości. Po dyskusji synodałowie przychylili się do wykorzystania możliwości lokaty w obligacje Skarbu Państwa. Podczas składania wolnych wniosków, padło pytanie o wyniki pracy Kościelnej Komisji Historycznej, która zakończyła działalność. A także o prace nad kolejnym tomem „Gdańskiego Rocznika Ewangelickiego. Delegaci parafii koszalińskiej podzielili się relacją z rozbudowy bazy materialnej w filiale w Szczecinku.
Po zakończeniu obrad i błogosławieństwie udzielonym przez biskupa, uczestnicy otrzymali w imieniu rady diecezjalnej okolicznościowe życzenia i podarunki świąteczne. Przy smacznym posiłku kontynuowano rozmowy i dyskusje.
Jerzy Domasłowski
„Zwiastun Ewangelicki” 23/2023
