„Patrzcie! Nauczyłem was ustaw i praw, jak mi rozkazał Pan, mój Bóg, abyście tak postępowali w ziemi, do której wchodzicie, aby ją wziąć w posiadanie. Przestrzegajcie ich więc i spełniajcie je, gdyż one są mądrością waszą i roztropnością waszą w oczach ludów, które usłyszawszy o wszystkich tych ustawach, powiedzą: Zaprawdę, mądry i roztropny jest ten wielki naród. (…) Tylko strzeż się i pilnuj swojej duszy, abyś nie zapomniał tych rzeczy, które widziały twoje oczy, i aby nie odstąpiły od twego serca po wszystkie dni twojego życia, ale opowiadaj o nich swoim synom i synom swoich synów. (…) Lecz was zabrał Pan i wyprowadził z żelaznego pieca, z Egiptu, abyście byli mu jego własnym ludem, jak to jest dzisiaj”.
5 Mż 4,5-6.9.20
Wyobraźnia płata człowiekowi figle. Potrafimy sobie wyobrazić coś takim, jakim nigdy nie było, a później żyć wyobrażeniami. Czy człowiek tak wyobraża sobie Boga? Bóg straszny i sprawiedliwy, ale ze sprawiedliwością rozumianą po naszemu, czyli za dobre człowiek otrzymuje dobro, za złe otrzymuje karę. W mitologiach ludów, które czciły przeróżne bóstwa, widać, że wszystko sprowadzało się do tego, aby bóstwo zadowolić! We wszystkich systemach religijnych – upraszczając – chodziło głównie o to, żeby bóstwo było syte.
Dlaczego takie myślenie wkrada się do chrześcijańskiej wiary? Dlaczego ludowa wiara w Boga przedstawia Go jako Króla, przed którym ludzie skaczą jak błazny, aby Go usatysfakcjonować? Może wynika to z tego, że dziesięć słów, czyli Dekalog, które Bóg dał Izraelowi chrześcijanie traktują jak kodeks postępowania, który ma zapewnić Bożą przychylność? Innymi słowy, warunkujemy nasze zbawienie tym, czy ktoś dobrze postępuje, czy źle. Choć takie myślenie dalekie jest od drogi zbawienia w Jezusie z łaski przez wiarę, to często da się słyszeć: „Przecież to nie zaszkodzi, a może pomóc!”. Z pewnością nie zaszkodzi i to jest ważne, ale na pewno nie pomoże w tym, że Bóg będzie szerzej otwierał bramy nieba.
Mojżesz zwracał ludziom uwagę na Prawo, które otrzymali od Boga. Jednocześnie podkreślał, że Prawo to jest ich mądrością i roztropnością. Prawo miało być świadectwem dla innych ludów, które dostrzegając życie Izraelitów stwierdzą: „To ma sens!”. Jednak w rozważanym fragmencie Słowa Bożego nie ma mowy o tym, że Bóg potrzebuje ludzkiego posłuszeństwa wobec Prawa, żeby poczuł się zaspokojony. Widzimy coś całkiem innego. Bóg działa, żeby człowiek, który nie radzi sobie z życiem, poczuł się syty i pod opieką – dzięki Bożej mocy.
Dlatego Mojżesz przypomina: „Strzeż się i pilnuj swojej duszy, abyś nie zapomniał tych rzeczy, które widziały twoje oczy”. Może się wydawać, że dotyczy to nadania Prawa na górze Horeb. W wierszu 20 jednak czytamy: „Lecz was zabrał Pan i wyprowadził z żelaznego pieca, z Egiptu, abyście byli mu jego własnym ludem, jak to jest dzisiaj”. Kluczowe jest słowo „wyprowadził”, ponieważ w Starym Testamencie jest ono użyte tylko w kontekście ratunku, jaki Bóg dał Izraelitom, kiedy wyprowadził ich z niewoli egipskiej.
Prawo jest mądre i roztropne. Miało stanowić pomoc, żeby ludzie mogli żyć szczęśliwie i aby było to świadectwem dla innych ludów, że Bóg jest wielki, a mimo to słucha i jest blisko. Najważniejsze jest to, że Bóg jest tak blisko, że ratuje – wyprowadza – i daje zbawienie! I wcale nie czeka, aż stanie się syty ludzkich dobrych uczynków.
Bóg najpierw wyprowadził Izrael z Egiptu, co jest zapowiedzią zbawienia w Jezusie Chrystusie. W kolejnym kroku dał Prawo, które człowiekowi miało dać szczęście i roztropność. Człowiek natomiast zrobił z Prawa niewłaściwy użytek zaczynając go używać jako środka do handlowania z Bogiem. Skutek tego był taki, że ludzie przestrzegali Prawa jako konieczności, a jednocześnie obarczali siebie nawzajem kolejnymi zakazami i nakazami, które ponoć były wolą Bożą. Czy coś się w tym względzie zmieniło?
Jedynie to, że dosięgnęła nas Boża łaska, czyli to, co w Starym Testamencie zostało określone jako wyprowadzenie z niewoli. Dlatego mamy o tym pamiętać, łaskę zwiastować i nie zapominać, że Bóg zniżył się do człowieka, abyśmy byli nasyceni. Amen.
10. Niedziela po Trójcy Świętej (Niedziel Izraela)
„Zwiastun Ewangelicki” 15-16/2023
