Kontynuujemy prezentację Zgromadzeń Ogólnych ŚFL. Są one, jak zapisano w statucie, „najwyższym organem Światowej Federacji Luterańskiej”. Podsumowują poprzedzający okres działania i wyznaczają kierunek pracy zrzeszonych w federacji Kościołów luterańskich na całym świecie. Zgromadzenia Ogólne odbywają się zwykle co 6 lat. Od momentu założenia federacji odbyło się ich 12. W tym roku gremium to obradować będzie po raz trzynasty, a miejscem spotkania delegatów będzie Kraków. Z tej okazji w kolejnych numerach prezentujemy zbiorcze informacje i przypominamy relacje z ówczesnych „Zwiastunów”.
Zgromadzenie Ogólne ŚFL
„Na miejsce VI Zgromadzenia Ogólnego wyznaczono Dar es-Salaam, stolicę Tanzanii. Afryka obecnie obejmuje 54 narody o ludności stanowiącej 10% ludzkości świata, a więc ok. 400 mln. Istnieje tam 31 Kościołów luterańskich w 14 krajach o łącznej liczbie 2,443 mln. (…) Owocem pracy prowadzonej przez różne misje Zachodu w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat są istniejące obecnie Kościoły. Chrześcijaństwu temu brak jednak autentycznej afrykańskiej myśli teologicznej. (…)
Nowe studia teologiczne, które próbują interpretować Ewangelię na gruncie afrykańskim, stawiają następujące pytania: Jakie problemy odnoszą się szczególnie do Kościołów afrykańskich? Jak mogą Afrykanie mówić o Bogu? Czy zachodnia myśl teologiczna odpowiada mentalności afrykańskiej? Jakie modele nabożeństwa są właściwe dla chrześcijan Afryki? Jak należy rozumieć wyznanie luterańskie w kulturalnym kontekście Afryki? Teologia afrykańska jest próbą afrykanizacji biblijnego poselstwa. Chodzi o to, aby Afrykanin mógł spotkać Jezusa Chrystusa w świetle zwiastowania Ewangelii w sposób afrykański. Teologia ta nie chce przejść obok uniwersalności Ewangelii, lecz pragnie ją wzmocnić przez afrykańskie nabożeństwa, liturgię, muzykę, kulturę i styl życia. Niektórzy teolodzy obawiają się, że określenie »teologia afrykańska« może prowadzić do nieporozumień w świecie pozaafrykańskim. Dlatego mówi się chętnie o teologii w afrykańskim obramowaniu”.
ks. E. Dietz, „Zwiastun” nr 12/1977
Z VI Zgromadzenia Ogólnego ŚFL w Dar es-Salaam
„Zgromadzenie Ogólne Światowej Federacji Luterańskiej rozpoczęto dnia 13.6. br. nabożeństwem w kościele ewangelickim Magomeni w Dar es-Salaam. Świątynię wypełniło około 1000 osób, około 2000 słuchało nabożeństwa przez megafony, siedząc na placu kościelnym. Delegacje kroczyły do kościoła ulicami miasta, poprzedzane orkiestrą policji. W świątyni powitała uczestników muzyka afrykańska wykonana przez niewidomego na 15 bębnach. Liturgię i modlitwy odprawiono w języku suahili. Kazanie w języku angielskim wygłosił naczelny biskup Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Tanzanii, Sebastian Kolowa. Kazanie tłumaczono na język suahili. Pieśni śpiewano w rytmicznym układzie afrykańskim. Chór młodzieży wykonał pieśń opartą na motywach Modlitwy Pańskiej oraz »Alleluja« Haendla w języku suahili. Komunii św. udzieliło 20 czarnych i białych duchownych. Pozdrowienie do zboru wygłosił dotychczasowy prezydent ŚFL prof. Mikko Juva (Helsinki)”.
„Zwiastun” 17/1977
Zgromadzenie ŚFL
„820 zarejestrowanych uczestników Zgromadzenia szukało »Nowej społeczności w Chrystusie«. Takie było hasło zjazdu. Czy ta społeczność została znaleziona? Zadanie bardzo trudne, prawie niemożliwe do osiągnięcia. W Dar es-Salaam zgromadzili się ludzie z sześciu kontynentów. Ludzie o różnych odcieniach skóry, władający dziesiątkami rozmaitych języków i narzeczy. Przynieśli ze sobą wpływy różnych kultur, systemów myślenia, różne było ich wykształcenie, strój. Zgoła wszystko u wszystkich było różne. (…)
Czy i o tych 820 można było powiedzieć: »U wszystkich wierzących było jedno serce i jedna dusza« (Dz 4,32)? Codziennie rano, nim słońce wzeszło, gromadzono się wokół Stołu Pańskiego. Każdego dnia przedstawiciel któregoś z Kościołów luterańskich powtarzał w swoim języku słowa Jezusa: »Bierzcie i jedzcie! Bierzcie i pijcie!«
Różne języki, różne zwyczaje, różne stroje liturgiczne. Któregoś dnia w ołtarzu stały trzy ordynowane kobiety: z Europy, Ameryki i Afryki. Z czarnych jak heban rąk otrzymałem bielutką hostię. Także ja w języku polskim wypowiedziałem tam Słowa Ustanowienia.
Stół był jednak zawsze taki sam – taki, z jakiego niegdyś Jezus wziął chleb, łamał i dawał uczniom swoim, wziął kielich i podał go uczniom. Głębokie wzruszenie ogarnęło wszystkich. Chrystus przełamał wszystkie bariery, wszystkie różnice i gromadził przy swoim stole uczniów ze wszystkich narodów.
O godzinie ósmej gromadzono się w sali głównej obrad. Pieśnią i modlitwą rozpoczynano obrady. W modlitwach wymieniano wszystkie Kościoły luterańskie świata, bratnie Kościoły reformowane i w ogóle wszystkie Kościoły chrześcijańskie na świecie. Modlono się i o nasz Kościół. Szczególnie gorące modły zanoszono za czarnych braci luteran, żyjących pod uciskiem białych. Końcowym akcentem była Modlitwa Pańska – jakiś niezrozumiały szept – to z setek ust w różnych językach unosiły się ku niebu słowa »Ojcze nasz«.
(…) Uczestniczyłem w trzech takich nabożeństwach. Wyobraźcie sobie: na powitanie bębny – to była Afryka. Jakiś fantastyczny rytm, można było w tym dosłyszeć niemalże melodię. Ale potem »Alleluja« Haendla! Tam, niecałe 400 km na południe od równika. Naprawdę dreszcz wzruszenia ogarniał wszystkich. No i pieśni! Radośnie śpiewane pieśni przez chóry i cały zgromadzony zbór. W rozmowach z białymi uczestnikami Zgromadzenia dochodziliśmy wspólnie do jednego wniosku: tę radość, spontaniczność chrześcijaństwo w Europie gdzieś zgubiło, a jakaż szkoda!”.
ks. Tadeusz Terlik, „Zwiastun” nr 18/1977
Nowa społeczność w Chrystusie
„Chrystus umarł nie tylko za sprawiedliwych i ludzi dobrej woli, nie tylko za chrześcijan. Umarł za grzeszników, za całą ludzkość. Stąd nowa społeczność ugruntowana na dziele zbawienia jest uniwersalna, otwarta dla każdego. Zarówno w stworzeniu, jak i w zbawieniu zawarty jest dar i zadanie. Dar – ponieważ zbawienie całkowicie i w pełni zostało darowane. Zadanie – ponieważ dotyczy ono wszystkich ludzi. (…)
W społeczności grzeszników, którzy dostąpili odpuszczenia grzechów, nikt nie jest wielki. Wszyscy są pokorni i mali. Ponieważ należymy do tej społeczności z łaski, nie możemy sobie pozwolić na to, aby uważać innych za niegodnych jej. Wyłączeni są tylko ci, którzy sami się zdecydowali z niej wyłączyć.
(…) Kościołowi chrześcijańskiemu grożą jeszcze inne niebezpieczeństwa. Jesteśmy kuszeni przekonaniem, że droga Kościoła jest zawsze drogą sukcesów, drogą wszelkiej możliwości i zwycięstwa. Chcielibyśmy znać odpowiedź na wszystkie pytania, by móc innym powiedzieć, jak mają postępować. Bóg zna odpowiedź na problemy Kościoła i świata. Odpowiedź, jaką nam daje, to może napomnienie, abyśmy stanęli po stronie tych, którzy cierpią, bo i wśród nich jest obecny. Moc Boża nie identyfikuje się z ludzką siłą, lecz bezradnością”.
fragmenty (referat inauguracyjny wygłoszony przez dotychczasowego prezydenta Mikko E. Juvę),tłum. ks. T. Terlik
„Zwiastun Ewangelicki” 6/2023
