miniatura

– dziękczynienie za odzyskany dom Boży

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Elblągu jest duchową spadkobierczynią jednej z pięciu ewangelickich parafii. Przetrwała od swego powstania w XVII wieku do czasów współczesnych. Jest jedną z dwóch najstarszych elbląskich parafii obok rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja.

Przypomnieniem tych faktów oraz słowami Psalmu 84: „O, jak miłe są przybytki Twoje, Panie Zastępów” w sobotę 18 czerwca 2022 r. rozpoczęło się uroczyste dziękczynne nabożeństwo za odzyskany dom Boży. Uroczystego poświęcenia dokonał biskup Kościoła Jerzy Samiec razem z bp. Marcinem Hintzem, zwierzchnikiem diecezji pomorsko-wielkopolskiej.

W kazaniu bp Jerzy Samiec nawiązał do słów Psalmu 127: „Jeśli Pan domu nie zbuduje, próżno trudzą się ci, którzy go budują”. Te słowa w szczególności skierował do elbląskich parafian. Podczas uroczystości obecni byli luterańscy księża diecezji pomorsko-wielkopolskiej oraz goście ekumeniczni z wszystkich elbląskich Kościołów na czele z biskupem elbląskim Jackiem Jezierskim. Władze miasta reprezentował wiceprezydent Michał Missan. Oprawę muzyczną przygotowali Paulina i Adam Halamscy.

Kaplica, utracona po II wojnie światowej na rzecz rzymskokatolików, w latach 1992-2021 służyła elbląskim grekokatolikom. Gdy wybudowano nową cerkiew, dzięki przychylności i życzliwości ks. mitrata Andrzeja Sroki, proboszcza greckokatolickiej parafii, aktem darowizny kaplica została z powrotem przekazana parafii ewangelickiej.

Budynek jako nowo poświęcony kościół ewangelicki ma obecnie 60 miejsc siedzących, posiada również zaplecze sanitarne i salę parafialną, która czeka jeszcze na remont i adaptację. Znajduje się przy ulicy Traugutta 15.

Z historii parafii

Ewangelicka parafia św. Anny została utworzona w 1621 roku i była pierwszą, która z powodu rozwoju miasta w XVII wieku obejmowała jego nowe tereny. Była wtedy jedną z pięciu ewangelickich parafii w Elblągu.

Pierwszy parafialny kościół miał konstrukcję szachulcową i nie był zbytnio okazały, a w dziewiętnastym wieku stał się już za mały dla ciągle rozrastającej się parafii. W 1899 roku został rozebrany i na jego miejscu
postawiono neogotycki, okazały budynek z czerwonej, klinkierowej cegły z bardzo wysoką wieżą. Kościół ten przetrwał niespełna 50 lat.

W 1945 roku został uszkodzony, a w połowie lat pięćdziesiątych rozebrany na polecenie władze miasta. Został również zlikwidowany cmentarz wokół kościoła – na tym miejscu powstał park. Działania wojenne przetrwała tylko kaplica cmentarna kościoła św. Anny. To w niej jesienią 1945 roku odbyła się konfirmacja dla tych, którzy jeszcze zostali w Elblągu. Niestety kaplica została przejęta, jak inne ewangelickie kościoły, przez Kościół Rzymskokatolicki. W roku 1992 została przekazana na potrzeby wiernych Kościoła Greckokatolickiego w Elblągu.

W 1946 roku do wyjazdu zostaje zmuszony ostatni przedwojenny proboszcz parafii św. Anny ks. August Westrén-Doll. Ciekawie opisał swoje wspomnienia z pracy duszpasterskiej lat 1945-1946 w swojej kronice, był wtedy już jedynym ewangelickim księdzem w Elblągu. Na przełomie lat 1945/1946 mieszkało w mieście jeszcze około dziewięciu tysięcy ewangelików niemieckiego pochodzenia.

Po przymusowym wyjeździe proboszcza przez krótki czas parafia pozbawiona była duszpasterza. Pod koniec lat czterdziestych duszpasterze dojeżdżali tam z trójmiejskiej parafii. Ten stan trwał aż do lat 90. XX wieku.

Parafia odradzała się wraz z napływem polskich osadników do Elbląga. W 1949 roku odbyła się pierwsza konfirmacja w języku polskim w budynku plebani parafii św. Anny. Od tego czasu całe życie parafialne koncentrowało się w tym budynku. Tam na parterze powstała kaplica, przeniesiona w roku 1992 na pierwsze piętro. Tam również w 1992 roku powstało mieszkanie dla księdza, w którym jako pierwszy zamieszkał ks. Roland Zagóra, wtedy wikariusz trójmiejskiej parafii. Następnie kolejno opiekę duszpasterską nad wiernymi sprawowali ks. Robert Pęczek i ks. Wojciech Rutkowski. Pierwszym administratorem parafii mieszkającym na stale w Elblągu został w 2002 roku ks. Marcin Pilch, w 2007 roku wybrany proboszczem.

XMP

zdjęcia Anna Dembińska

Przy mównicy ks. Marcin Pilch, z lewej bp Jerzy Samiec

„Zwiastun Ewangelicki” 13-14/2022