Przed 30 laty Kościół Ewangelicko-Augsburski w nowym miejscu i nowej formie rozpoczął swoją działalność wydawniczo-poligraficzną. W Bielsku-Białej, na historycznym Bielskim Syjonie, pracować zaczęły nowa drukarnia oraz wydawnictwo, które przeniosło się do nowej siedziby z Warszawy. Uroczystości jubileuszowe z okazji 30 lat Augustany – taką nazwę przyjęły obie, działające wówczas pod jednym szyldem instytucje – odbyły się w kościele Zbawiciela w dniu 12 kwietnia 2022 r.
Jak to się zaczęło
Uroczystość rozpoczął modlitwą ks. Krzysztof Cienciała, proboszcz parafii, na terenie której 15 kwietnia 1992 roku z maszyn drukarskich jako pierwsza pozycja wydawnicza nowego kościelnego ośrodka zeszła Confessio Augustana, czyli Wyznanie augsburskie, jedno z zasadniczych pism wyznaniowych luteranizmu. W ten sposób zaakcentowano przyjętą nazwę – Augustana to łacińska nazwa Augsburga, gdzie owo Wyznanie… w 1530 roku ogłoszono.
Ks. Jerzy Below, dyrektor Wydawnictwa Augustana wyrażając radość z obecności wielu dawno nie widzianych osób, które zapisały się w dziejach Augustany, zaczął od nieco wcześniejszej historii. Na rysunku z 1801 roku przedstawiającym panoramę Bielskiego Syjonu z domem modlitwy, dziś kościołem Zbawiciela, wskazał budynek tzw. starej szkoły. W miejscu, gdzie stał on do roku 1987, wzniesiono nowoczesny, oryginalny wówczas gmach Augustany. Dyrektor zachęcił również do wspominania podczas oglądania prezentacji. Na slajdach można było zobaczyć czasy budowy i poświęcenia budynku, zmieniające się wnętrza hali produkcyjnej, przygotowania produkcji, administracji, a także wydawnictwa oraz księgarni. Także samych pracowników drukarni i wydawnictwa przy coraz bardziej nowoczesnych stanowiskach pracy oraz w momentach różnych uroczystości.
O przeszłości, ale też o teraźniejszości oraz przyszłości drukarni i wydawnictwa mówili następnie ich dyrektorzy: Korneliusz Glajcar i ks. Jerzy Below. Rozmawiał z nimi ks. Piotr Sztwiertnia, który również prowadził całą uroczystość. Podsumowaniem tej części była projekcja filmu o wydawnictwie i drukarni.
Znak rozpoznawczy Reformacji
Następnie do zebranych zwrócił się biskup Kościoła Jerzy Samiec, który podkreślił przemiany w zakresie mediów, które szybko następowały po społecznym przełomie 1989 roku. Wspomniał też o głodzie słowa drukowanego i literatury religijnej oraz problemach z wydawniczą działalnością Kościołów w czasach minionego ustroju politycznego. Mówiąc o początkach Augustany, porównał śmiałość marzeń i planów ówczesnego kierownictwa Kościoła z bp. Janem Szarkiem na czele do bezkompromisowej działalności Martina Luthera Kinga i ruchu na rzecz rasowego równouprawnienia. „Marzenie? To jak widać, było nie tylko marzenie. Także niezwykła odwaga i rozmach, bo tu było wszystko, nie tylko drukarnia i wydawnictwo, także studia nagrań audio i wideo – mówił bp Jerzy Samiec. – Życzę wam, aby Pan Bóg dawał wam taką odwagę i taką wizję, a także ludzi, którzy będą realizować kolejne marzenia. Życzę wam, ale i nam wszystkim, abyśmy byli tymi, którzy niosą pokój, i abyśmy sięgali – żeby go osiągnąć – po najlepszy oręż, czyli modlitwę”.
Biskup diecezji cieszyńskiej Adrian Korczago wspominał swoje doświadczenia związane m.in. ze „Zwiastunem Ewangelickim”: zapamiętane z dzieciństwa oczekiwanie w domu na czasopismo, pracę przy dystrybucji w okresie studenckim, a potem współpracę z redakcją na różnych płaszczyznach, w tym w zespole przygotowującym podręczniki, gdy naukę religii przywrócono do szkół. „Gdy autor przesyła tekst, często wydaje mu się on komunikatywny, jasny dla wszystkich – mówił biskup – ale sam przekonałem się, jak złudne to bywa. Zrozumiałem, na czym polega redakcja i korekta. (…) Gdy ktoś bierze do ręki czasopismo, książkę, przewodnik, to patrzy tylko na efekt waszej pracy, lecz nie widzi towarzyszących jego powstawaniu napięć i emocji; nie widzi waszych twarzy i rąk. Pragnę podziękować wam, którzy pracowaliście lata temu i wam, którzy trudzicie się dziś. Wiele wyzwań, wiele komplikacji, dawniej i obecnie. Jutro może jeszcze więcej. Ale warto” – mówił bp A. Korczago. Życzył dyrektorom, wszystkim pracownikom i współpracownikom, aby odczuwali Bożą inspirację i motywację do działania
Przemawiając w imieniu rady synodalnej i całego Synodu Kościoła, jego prezes ks. Adam Malina zauważył, że Augustana jest synonimem dobrych działań medialnych w Kościele, owocujących publikacjami o wysokim poziomie merytorycznym i wydawniczym. „Tworzenie tekstów i ich druk to znak rozpoznawczy Reformacji. (…) Przed 30 laty ludzie odpowiedzialni za Kościół potrafili właściwie odczytać znaki czasu i postawić na działania, które dosłownie wpisały się w kontynuacje reformacyjnych zasad. (…) Choć żyjemy w innych czasach, to jednak zawsze będziemy potrzebować przekazywania myśli, przez które będziemy mogli tworzyć dobro. (…) Zawsze niezbędny będzie przekaz Słowa Bożego, które będzie to umożliwiać” – mówił ks. Adam Malina.
Podziękowania i życzenia
Głos zabrali również zaproszeni goście. Wiceprezydent Bielska-Białej Adam Ruśniak gratulując jubileuszu podkreślił, że Augustana jest uznaną marką dla lokalnej społeczności – to tu wydrukowano wiele albumów i opracowań ważnych dla dziedzictwa kulturowego, kształtowanego przez mieszkańców różnych wyznań. Przemawiając, wicestarosta powiatu bielskiego Andrzej Kamiński przypomniał nie tylko ogromne zasługi w dziedzinie poligrafii, ale też wydarzenia kulturalne, religijne i społeczne, które przez te wszystkie lata miały miejsce w Augustanie – budynku przy placu Lutra, a współorganizowane były przez parafię luterańską w Bielsku i diecezję cieszyńską, która od kilku lat ma tu swoją siedzibę. Życzył też jubilatom nowych pomysłów i realizacji wszystkich planów.
Obie działające od trzech dziesięcioleci firmy uhonorowały dyplomami swoich zasłużonych i zaangażowanych pracowników, współpracowników oraz członków kolegialnych gremiów zarządzających. Wręczali je biskup Kościoła i biskup diecezjalny. W ten sposób podziękowano m.in. zespołom, które pracowały przy ważnych projektach wydawniczych, m.in. wydaniu podręczników do nauki religii dla wszystkich klas, cyklicznej publikacji Z Biblią na co dzień oraz Ogólnopolskiego Konkursu Biblijnego „Sola Scriptura”. Te działania na przestrzeni lat intensyfikowały życie Kościoła w różnych dziedzinach, będąc równocześnie wyrazem jego misji.
Poszczególne punkty programu łączyły pieśni w wykonaniu chóru Sola Fide z parafii ewangelickiej w Goleszowie, śpiewającego pod batutą Małgorzaty Konarzewskiej. Zespół wykonał m.in. takie utwory, jak Jezus siła mą czy Latarnia oraz przejmującą modlitwę o pokój zadedykowaną uchodźcom i ofiarom wojny w Ukrainie.
Po błogosławieństwie udzielonym przez biskupa Kościoła, uczestnicy jubileuszu – obecni i byli pracownicy, przedstawiciele kościelnych władz i instytucji, duchowni, przedstawiciele lokalnych samorządów i współpracujących z Augustaną firm – przeszli do sali w budynku Augustana. Tam przy poczęstunku rozmawiano, wspominano i dzielono się wrażeniami.
Wydawnictwo Augustana kontynuuje w Bielsku-Białej wydawanie najstarszego w Polsce czasopisma „Zwiastuna Ewangelickiego”, które w przyszłym roku będzie świętować 160 lat istnienia. Przeprowadzono tu też kilka ważnych projektów wydawniczych, które intensyfikowały życie Kościoła w różnych dziedzinach.
Drukarnia „Augustana” (oficjalnie Ośrodek Wydawniczy „Augustana”) kontynuuje i rozwija tradycje drukarskie Bielska-Białej. Tu drukowano periodyki samorządowe i kulturalne oraz wiele książek o historii i życiu kulturalnym miasta. Niektóre z albumów czy innych zlecanych publikacji różnych wydawnictw startowały w branżowych konkursach.
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bielsku i Diecezja Cieszyńska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego przygotowały tu wiele wystaw, koncertów i konferencji. Regularnie obradują tu synody diecezjalne i synody Kościoła. Spotykali się tu chrześcijanie różnych wyznań, ludzie innych religii oraz niewierzący.
Bielski Syjon to ewangelicka enklawa – dziś w centrum Bielska-Białej. Zaczęła powstawać po patencie tolerancyjnym w 1781 roku. Wtedy odbywało się to poza murami miasta. Poprzez wzniesione budowle ewangelicy pokazali wyraźnie swoje zaangażowanie w zwiastowanie Ewangelii, edukację i opiekę nad potrzebującym bliźnim.
zdjęcia Karol Śliwka
„Zwiastun Ewangelicki” 9/2022
