W dniu 20 lutego 2022 r. przedstawiciele Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (EKD) złożyli w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen wieniec upamiętniając 80. rocznicę śmierci biskupa Juliusza Burschego.
W liście do biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce Jerzego Samca przewodnicząca Rady EKD bp Annette Kurschus wyraziła uznanie dla bpa Burschego jako ważnego wzoru do naśladowania w relacjach między Niemcami i Polakami oraz ważnego świadka Ewangelii. „Upamiętniając go, uczymy się, by stawiać chrześcijańskie świadectwo Bożej miłości, która objawiła się w Jezusie Chrystusie, ponad przynależnością etniczną czy narodową” – czytamy w liście, który oprócz przewodniczącej podpisała także bp Petra Bosse-Huber, odpowiedzialna w EKD za kontakty ekumeniczne i międzynarodowe.
„Ze wstydem i smutkiem wspominamy dziś także, że ówczesny niemiecki Kościół ewangelicki, wbrew swojemu rozsądkowi, milczał na temat niesprawiedliwości, jaka spotkała bpa Burschego – napisano w liście. – Pamięć o biskupie Juliuszu Burschem powinna więc być dla nas zachętą do dalszego umacniania i pogłębiania relacji między naszymi Kościołami oraz pojednania między Niemcami i Polakami”.
Uroczystość poprowadził w imieniu EKD bp Christian Stäblein (EKBO). „Jestem wdzięczny, że polscy i niemieccy chrześcijanie wspólnie upamiętniają bpa Burschego i że Kościół Ewangelicki Berlina Brandenburgii Śląskich Górnych Łużyc (EKBO) rozwija partnerstwa z Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Polsce” – powiedział bp Stäblein. W modlitwie wzięli też udział ks. Marion Gardei, przedstawicielka EKBO ds. kultury pamięci i ks. dr Bernd Krebs, niemiecki duchowny ewangelicki, teolog i historyk badający XX-wieczne losy Kościołów ewangelickich w Niemczech i Polsce, autor książki Państwo, Naród Kościół. Biskup Juliusz Bursche a spory o protestantyzm w Polsce w latach 1917-1939 opublikowanej przez Wydawnictwo Augustana. Zaprezentował w niej, na tle sytuacji międzynarodowej i stosunków państwo – Kościół, człowieka, który poświęcił życie, by w „katolickiej’ Polsce mógł działać silny i prężny Kościół ewangelicki.
Podczas porannego nabożeństwa w katedrze berlińskiej bp Petra Bosse-Huber wspomniała bpa Burschego w swoim kazaniu i wyraziła wstyd z powodu haniebnego zachowania ówczesnych władz Kościoła Ewangelickiego w Niemczech wobec polskiego biskupa i jego rodziny.
W Lublinie na placu Jana Kochanowskiego 21 lutego 2022 r. otwarto wystawę przygotowaną przez lubelski oddział Instytutu Pamięci Narodowej, która prezentuje życie i dokonania bpa Juliusza Burschego. W Lublinie spędził on około miesiąca w 1939 r., gdy opuścił Warszawę po wybuchu wojny. Dnia 3 października 1939 r. na lubelskiej plebanii został aresztowany przez gestapo.
Autorką wystawy jest Renata Lesiakowska. Wystawa składa się z 15 plansz. Przedstawiają one m.in. studia teologiczne w Dorpacie i okres od wikariatu do kierowania Kościołem. Są plansze poświęcone udziałowi biskupa w wielkiej polityce i jego zaangażowaniu w rozwój Kościoła ewangelickiego w Polsce. Na jednej, poświęconej „Zwiastunowi Ewangelickiemu”, którego był redaktorem naczelnym, przypomniano znamienną wypowiedź biskupa opublikowaną na łamach cza-sopisma w 1905 roku: „Normalnym stanem w Kościele jest dla nas zupełne równouprawnienie narodowości, a ideałem politycznym – Polska równouprawniająca wszystkie wyznania i szanująca prawa językowe mniejszości”. Ostatnie plansze ukazują bisku-pa dzielącego tragiczny los wojenny ze swymi wiernymi oraz jego heroizm wobec nazistowskich prześladow-ców. Wystawę można także obejrzeć na stronie: www.edukacja.ipn.gov.pl
„Zwiastun Ewangelicki” 5/2022
