miniatura

Dzień 21 czerwca 2020 r. był dla parafii ewangelickiej w Studzionce (diecezja katowicka) dniem niezwykłym. Parafianie świętowali 80. rocznicę poświęcenia swojego kościoła, do której przygotowywali się od dawna – realizując kolejne remonty i pracując nad utrwaleniem dziejów parafii. Niewielka liczebnie społeczność jest parafią raczej diasporalną, niemniej mocno wpisaną swymi korzeniami w czasy Reformacji.

Uroczystość rozpoczęła się, gdy przy dźwiękach dzwonów rada parafialna wraz z proboszczem procesjonalnie wprowadziła do odnowionego kościoła zaproszonych gości: biskupa Kościoła Jerzego Samca, bpa Mariana Niemca oraz ks. Marcina Makulę, prezesa BPGA. Gości, z przedstawicielem samorządu terytorialnego, sołtysem Studzionki Ireneuszem Gruszką, a także wszystkich zebranych w kościele przywitał proboszcz ks. Mirosław Czyż. Na wstępie wspomniał w skrócie burzliwe dzieje parafii, trzymając w dłoni szklankę do po-łowy napełnioną wodą. Proboszcz przywołał epizody, kiedy to doświadczano błogosławieństwa, pomimo odczuwanej „pustki” z powodu wojennych zniszczeń, deportacji ewangelików, osadzania repatriantów w majątkach ewangelickich, a tak-że współczesnego zatroskania o młodzież. Odwołał się również do okresów błogosławieństwa w poczuciu „pełni”, którą dawały lub dają: szkoły ewangelickie, budowa kościoła, budowa domu katechetycznego, kapitalny remont kościoła, chór, koło pań, chór dziecięcy.

Liturgię wstępną odprawił ks. Marcin Makula. Kazanie w oparciu o tekst z Ewangelii Mateusza 11,25-30 wygłosił biskup Kościoła Jerzy Samiec. Kaznodzieja nawiązał m.in. do aktu erekcyjnego kościoła, gdzie między innymi znajdują się takie słowa: „Stanął mimo rozlicznych przeszkód i trudności kościół jako nowe ognisko, z którego będzie promieniowało światło Ewangelii”. Słowa te w kazaniu posłużyły jako analogia do tego wszystkiego, co czynione jest dzisiaj w parafii i kościele, aby był on kościołem ciągle żywym.

Ks. Mirosław Czyż

W swym wystąpieniu bp Marian Niemiec nawiązał do prac remontowych, które zostały przeprowadzone w kościele w ostatnich trzech latach. W szczególności do remontu kapitalnego wnętrza, kiedy to zmieniona została posadzka oraz zamontowane ogrzewanie podłogowe. Zostało też wymienione pokrycie dachu budynku kościoła na dachówkę karpiówkę, wykonano również kompleksowe odwodnienie fundamentów gmachu. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie duże zaangażowanie parafian przez składanie ofiar, a także przez wykonanie wielu prac we własnym zakresie. Parafia uzyskała także pomoc finansową ze strony BPGA i Kościoła.

Podczas nabożeństwa wystąpił zespół wokalno-instrumentalny młodzieży z parafii w Pszczynie. Na zakończenie błogosławieństwa udzielił biskup Kościoła.

Po nabożeństwie rada parafialna wraz z gośćmi wspólnie zasiedli do stołu w sali parafialnej. Dziękowano Bogu, że mimo różnych przeciwności, w tym zagrożenia koronawirusem i obostrzeń związanych z sytuacją epidemiczną, uroczystość mogła się odbyć. Obchody jubileuszu były jednak skromniejsze niż planowano. Z tej okazji m.in. napisana została monografia parafii, którą zamierzano wydać na ten dzień, książka ukaże się jednak w późniejszym terminie.                              


Z dziejów parafii i kościoła

Studzionka, jako jedna z kilkunastu wiosek należących wówczas do Promnitzów, właścicieli Pszczyńskiego Wolnego Państwa Stanowego, stała się parafią ewangelicką, gdy w 1568 r. zaprowadzili oni w swoich dobrach jako obowiązujące Wyznanie augsburskie. Dotychczasowy ksiądz, który odmówił jej przyjęcia, opuścić musiał parafię, a w to miejsce proboszczem mianowany został ks. Dawid Belin (Bielin). Drewniany kościół Wniebowzięcia Marii Panny stał się pierwszym kościołem ewangelickim w Studzionce. Ludność wcześniej zaznajomiona z nauką reformatorską Husa, sprzyjała nowemu wyznaniu.

W czasach kontrreformacji kościół podzielił losy innych domów Bożych na Śląsku – został ewangelikom odebrany. Przez pewien czas w Studzionce przebywał luterański ks. Melchior Sandanus, który potajemnie głosił Słowo Boże oraz udzielał sakramentów. Studzionka stała się ostatnim bastionem na ziemi pszczyńskiej, opierającym się rekatolicyzacji. Co ciekawe, w 1719 r. oficjalnie w Studzionce mieszkało jeszcze 131 ewangelików. Chodzili oni na nabożeństwa, często pieszo, do kościołów w Cieszynie lub w Kluczborku.

Gdy po wojnie austriacko-pruskiej ziemia pszczyńska znalazła się we władaniu protestanckich Prus (1740), baron pszczyński Erdmann II Promnitz wybudował w Pszczynie w 1746 r. kościół ewangelicki. Odtąd pszczyńska parafia stała się na prawie 200 lat parafią macierzystą dla ewangelików ze Studzionki.

W 1898 r. w Studzionce oddana została do użytku nowa szkoła ewangelicka. W jej wnętrzu, największą salę poświęcono na kaplicę. Utworzono wówczas stację kaznodziejską. Ks. Fryderyk Drabek raz w miesiącu, aż do 1934 r., odprawiał w niej nabożeństwa. Na początku XX w. rozpoczęto zbieranie pieniędzy na budowę kościoła, plany pokrzyżował jednak wiernym wybuch I wojny światowej.

W 1938 r. proboszczem w Pszczynie został ks. Karol Bronisław Kubisz. Już w czerwcu tego roku przystąpiono do budowy kościoła w Studzionce według projektu znanego architekta Tadeusza Michejdy z Katowic. Dnia 31 października 1938 r. poświęcono kamień węgielny. Z chwilą wybuchu II wojny światowej niemieckie władze mianowały proboszczem ks. Rudolfa Irmera, który budowę kościelnego gmachu dokończył. Poświęcenie kościoła nastąpiło 3 listopada 1940 r.

Po ustaniu działań wojennych, z dniem 1 listopada 1945 r. proboszczem w Pszczynie i administratorem filiału w Studzionce został ks. Jan Motyka, na którego barkach spoczął główny trud zarówno materialnej, jak i duchowej odnowy parafii. W 1960 r. kościół wyposażono w nowy ołtarz i organy. Ołtarz, prawdopodobnie z 1825 r., pochodził z nieczynnego już wtedy kościoła ewangelickiego w Bystrzycy Kłodzkiej. Również stamtąd sprowadzono organy, które zbudowała w 1912 r. firma Schlag und Söhne ze Świdnicy.

Rozwijający się zbór stał się samodzielną parafią w 1968 r. Proboszczem administratorem parafii był następnie od 1984 r. ks. Jan Badura. Za jego kadencji dokończono rozpoczętą za czasów ks. J. Motyki budowę domu katechetycznego (1992). Od 7 sierpnia 2016 r. proboszcz parafii w Pszczynie ks. Mirosław Czyż jest też proboszczem administratorem parafii w Studzionce. Należą również do niej ewangelicy z Wisły Małej, Mizerowa oraz z Suszca.

Ołtarz w Studzionce

zdjęcia Karina Kwoka, Ewa Martens

„Zwiastun Ewangelicki” 13-14/2020