W „Kalendarzu Ewangelickim 2020” zamieściliśmy teksty omawiające temat 2020 roku. W związku z 500. rocznicą ukazania się traktatu Marcina Lutra O wolności chrześcijańskiej, mamy Rok wolności chrześcijańskiej. Poniżej drukujemy fragmenty dwóch artykułów, które na ten temat opublikowaliśmy w naszym roczniku. Traktujemy je jako zachętę do uważnego przeczytania ich w całości i szukania tam odpowiedzi na pytania, czym jest nasza chrześcijańska wolność i do czego nas zobowiązuje. Dzięki temu lepiej zrozumiemy, na czym tak naprawdę polega bycie ewangelikiem.
Wolność można rozumieć różnie, nie tylko jako formę realizacji własnej indywidualności, lecz także jako służbę i odpowiedzialność. Myśl ks. Marcina Lutra stoi właśnie na drugim biegunie, wpisując się niejako w neokonserwatywne propozycje kierowane do ponowoczesnego człowieka. Wolność, według Reformatora, jest nade wszystko darem, jest czymś danym z zewnątrz, a zarazem jest czymś zadanym, jest wezwaniem do służby. To w Chrystusie człowiek staje się wolny od grzechu, a skoro jest obdarzony tak wielkim dobrem, to chce podążać drogą służenia innym. (…)
Czy możliwe jest wyjście z tej walki dwóch wizji wolności? Czy można szukać jakiejś drogi pośredniej pomiędzy skrajnym indywidualizmem, kultem wolności jednostkowej, a wizją wolności jako uświadomionej drogi łaski i służby? Wszak wielki teolog współczesny Eberhard Jüngel (ur. 1934) stwierdził kilka lat temu, powołując się na Filipa Melanchtona, szukając kwintesencji chrystianizmu: chrześcijaństwo to jest wolność. (…)
Ewangelicka wizja wolności wpisuje się w wypracowaną przez reformatorów koncepcję człowieka, a ta powiązana jest ściśle z nauką o usprawiedliwieniu. Marcin Luter w swej teologii wyszedł od pytania o sprawiedliwość Boga, o Jego łaskę. Całe jego późniejsze rozumienie istoty człowieka jest więc następstwem nauki o usprawiedliwieniu, która tak różni się od średniowiecznych koncepcji scholastycznych. (…)
Wolność chrześcijańska jest zatem przede wszystkim wyzwoleniem od obciążenia grzechem i od ciężaru samego siebie, jak powiada Luter: „Mówimy o wolności przed Bogiem; z Bogiem, który ogłasza nas wolnymi od grzechu, o wolności, która przezwycięża”. Człowiek swą wolność zawdzięcza zbawczemu dziełu Chrystusa, to dar dany wierzącemu; Chrystus czyni nas wolnymi, czyni wolnym nasze sumienie. Tym samym chrześcijanin, wyzwolony od ciężaru Zakonu, wymagań pobożności, przepisów kościelnych, jest prawdziwie wolny przed Bogiem. Ta prawda została wyrażona w dziele O wolności chrześcijanina z roku 1520 (…).
Znajdujemy w tym piśmie zapis owej słynnej dwuskładnikowej tezy o wolności chrześcijańskiej: Chrześcijanin jest wolnym panem względem wszystkiego (wszystkich spraw) i nikomu niepodległym.
Teza ta stanowi pierwszą część formuły wolnościowej Lutra, która wymaga uzupełnienia – ukazania drugiej strony wolności. Wolność „od” – to zaledwie jedna strona medalu, który wymusza drugą, pozytywną: Chrześcijanin jest najbardziej uległym sługą wszystkich (spraw) i każdemu podległym. (…)
W Etyce Bonhoeffer łączy wolność z pojęciem odpowiedzialności, pisząc: „Życie jako odpowiedź na życie Jezusa Chrystusa (jako »tak« i »nie« wobec naszego życia) nazywamy »odpowiedzialnością«”. Teolog pisze w swej niedokończonej pracy o strukturze życia odpowiedzialnego, które wyrasta ze świadomości pełnej wolności, którą ma współczesny człowiek. Pisząc o przykazaniu, Bonhoeffer naucza, że ono nie tylko nakazuje, lecz również zezwala. Przykazanie nie tylko wiąże, lecz również wyswobadza, i to właśnie, wtedy, kiedy wiąże. (…)
Nie mając świadomości własnej wolności, bez zrozumienia jej istoty i zakotwiczenia w Chrystusie, będziemy bardzo łatwym łupem dla różnego rodzaju szamanów, religijnych guru, samozwańczych proroków i przywódców politycznych, religijnych czy parareligijnych. Niezmiernie trudno będzie nam przekonać innych do Jezusa, wypełniać nakaz misyjny głoszenia Ewangelii światu. Wychowanie młodego pokolenia ewangelików w świadomości wolności chrześcijańskiej, powinno być jednym z priorytetów pracy homiletycznej, katechetycznej i duszpasterskiej. Nauczanie konfirmacyjne pojmowane jako przyswojenie określonego pakietu wiadomości, redukcjonistycznie to ujmując nauczenie się na pamięć, jakże wartościowego zresztą, Małego katechizmu ks. Marcina Lutra, musi zostać zastąpione, a co najmniej uzupełnione o wychowanie w duchu wolności bycia dzieckiem Bożym. Tylko świadomi swej tożsamości ewangelicy mogą być wiarygodnymi posłańcami Chrystusa w zsekularyzowanym świecie. Wolni w Chrystusie zmieniamy świat – tak kilka lat temu napisaliśmy na naszych sztandarach. Spróbujmy to realizować w codzienności naszego kościelnego życia.
Fragment tekstu z „Kalendarza Ewangelickiego 2020”
Pismo Marcina Lutra O wolności chrześcijanina zostało opublikowane w książce Pisma etyczne.
